Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 3 trang 22, 23,.... 29

1. Lập sơ đồ tư duy (theo ý tưởng của em) thể hiện những nét chính về sự ra đời của chủ nghĩa khoa học. 2. Lập bảng tóm tắt quá trình hình thành Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết. 3. Vì sao nói: Liên Xô trở thành chỗ dựa tinh thần, vật chất cho phong trào cách mạng thế giới.

Bài 3: Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học và sự hình thành nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới

1. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

a, Bối cảnh lịch sử

Câu hỏi 1: Khai thác Tư liệu 1, theo em vấn đề mà phong trào công nhân nửa sau thế kỉ XIX gặp phải là gì?

Trả lời:

Phong trào công nhân trong nửa sau thế kỷ XIX đã đối mặt với vấn đề chưa có đường lối đấu tranh khoa học chính xác, chưa có tổ chức lãnh đạo sáng suốt cho giai cấp công nhân. Bên cạnh đó họ phải chịu điều kiện làm việc khắc nghiệt, tiền lương thấp, giờ làm việc dài, các quy định lao động khắt khe. Tất cả những vấn đề này đã gây ra tổn thất đáng kể cho người lao động và đẩy họ vào hoàn cảnh khó khăn hơn.

Câu hỏi 2: Phân tích những mặt tích cực, hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng.

Trả lời:

Chủ nghĩa xã hội không tưởng tạo cơ sở cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội không tưởng với những quan điểm về giải phóng xã hội, xây dựng một xã hội đẹp không có bóc lột, áp bức. Tuy nhiên, hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng bao gồm không thể đạt được hoàn toàn, giới hạn sự tự do, không có động lực kinh tế, không có thực tế, và sự tùy tiện và thống trị. 

=> Cuối cùng vẫn không thể chỉ ra con đường đúng đắn để giải phóng người lao động

Câu hỏi 3: Khai thác thông tin trong mục, hãy cho biết chủ nghĩa xã hội khoa học xuất hiện trong bối cảnh lịch sử nào?

Trả lời:

Chủ nghĩa xã hội khoa học xuất hiện trong bối cảnh lịch sử của cuộc Cách mạng Công nghiệp ở châu Âu vào thế kỷ XVIII và XIX. Trong giai đoạn này, các nhà tư tưởng châu Âu đều cảm thấy rằng thế giới đang trải qua một sự chuyển đổi lớn, từ một xã hội truyền thống sang một xã hội công nghiệp hiện đại.

b, Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

Câu hỏi 1: Hãy tóm tắt những nét cơ bản về sự nghiệp và đóng góp chính của C. Mác và Ph. Ăng-ghen.

Trả lời:

C. Mác và Ph. Ăng-ghen là những nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn đến lịch sử thế giới và được coi là người sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học. Những nét cơ bản về sự nghiệp và đóng góp chính của họ bao gồm:

* C. Mác: Sinh ra trong một gia đình trí thức tiến bộ ở thành phố Ti-fi-ơ (Đức), năm 23 tuổi (1841), C. Mác hoàn thành xuất sắc luận án tiến sĩ về triết học. Ông là một triết gia, nhà kinh tế học, và chính trị gia người Đức, được coi là cha đẻ của chủ nghĩa xã hội khoa học. C. Mác đã phát triển lý thuyết về chủ nghĩa xã hội khoa học, dựa trên quan điểm khoa học về xã hội và lịch sử. Ông đã viết cuốn "Manifesto của Đảng Cộng sản" và "Das Kapital", tác phẩm nghiên cứu về kinh tế chính trị, đề cập đến các vấn đề như bất bình đẳng, nghèo đói, và sự khủng hoảng của chủ nghĩa tư bản. Đóng góp chính của C. Mác là định hướng cho phong trào cách mạng xã hội và trở thành tư tưởng lãnh đạo cho các phong trào cách mạng ở nhiều quốc gia trên thế giới.

* Ph. Ăng-ghen: Ông sinh ra trong một gia đình chủ xưởng ở thành phố Bác-men, trung tâm công nghiệp lớn của Đức. Chứng kiến sự bắn cùng của nhân dân lao động, ông quyết định không trở thành thương gia mà dẫn thân vào sự nghiệp cách mạng. Ông là một nhà văn, nhà báo, và triết gia người Đức, là người bạn thân của C. Mác. Ph. Ăng-ghen đã viết nhiều tác phẩm về chủ nghĩa xã hội, bao gồm "Tình trạng gia tài ở Anh" và "Bức tranh về giai cấp tư sản". Ph. Ăng-ghen cũng đóng góp quan trọng vào việc phát triển lý thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học, đặc biệt là trong việc tìm hiểu vai trò của giai cấp trong xã hội và vấn đề bất bình đẳng giữa các giai cấp.

Câu hỏi 2: Khai thác Tư liệu 2 và thông tin trong mục, em hãy nêu những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học.

Trả lời:

Nêu các luận điểm cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học:

- Chủ nghĩa xã hội khoa học đề cập đến quy luật phát triển cơ bản của xã hội tư sản, phân tích lợi ích đối lập giữa giai cấp tư sản và vô sản, và nhấn mạnh sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản.

- Mong muốn giải phóng giai cấp vô sản khỏi sự áp bức của tư sản và xây dựng xã hội mới. Để đạt được điều này, họ cho rằng cần phải có chính quyền vô sản, nền kinh tế vô sản và sử dụng các biện pháp cách mạng bạo lực.

- Chỉ trích các quan điểm xã hội chủ nghĩa khác không mang tính giai cấp vô sản, nhưng vẫn quan tâm đến chủ nghĩa xã hội không tưởng, vì nó đã tạo ra nhiều ý tưởng mới về xây dựng xã hội mới.

- Đề ra những nguyên tắc cơ bản về sách lược trong cuộc đấu tranh cho dân chủ và chủ nghĩa xã hội, với khẩu hiệu cuối cùng là "Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại!".

Câu 3: Khai thác Tư liệu 3 và thông tin trong mục, hãy cho biết Tuyên ngôn độc của Đảng Cộng sản có ý nghĩa như thế nào đối với thời đại?

Trả lời:

Tuyên ngôn độc lập của Đảng Cộng sản đã có ý nghĩa rất lớn trong việc thúc đẩy các phong trào cách mạng xã hội và khẳng định giá trị của các quyền tự do, công bằng và nhân quyền. Bản Tuyên ngôn cho thấy ý tưởng về chủ nghĩa xã hội và trở thành một trong những lý tưởng chính trị quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại.

2. Sự hình thành Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên Thế giới

a, Quá trình hình thành

Câu hỏi: Khai thác Tư liệu 4 - 5 và thông tin trong mục, hãy phân tích quá trình hình thành Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên Thế giới.

Trả lời:

Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới được hình thành tại Nga vào năm 1917. Quá trình hình thành này có thể được chia thành hai giai đoạn chính: Cách mạng tháng Mười và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa. Trước đó, Nga là một đế quốc với chế độ quân chủ chuyên chế. Những phong trào cách mạng và xã hội chủ nghĩa đã phát triển mạnh mẽ ở Nga và cuối cùng, Cách mạng tháng Mười năm 1917 đã diễn ra. 

Chính quyền cách mạng tuyên bố lật đổ chính quyền tư sản và thiết lập một chính quyền xã hội chủ nghĩa. Nhà nước mới này có nhiệm vụ khôi phục nền kinh tế, xây dựng nền chính trị và thiết lập một xã hội dân chủ và công bằng cho toàn bộ nhân dân Nga. 

b, Ý nghĩa

Câu hỏi: Khai thác tư liệu 6 và thông tin trong mục, em hãy cho biết: Việc thành lập xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên Thế giới có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời:

Thành lập xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới tại Nga vào năm 1917 có ý nghĩa vô cùng quan trọng, có sức mạnh vô cùng to lớn lôi cuốn hàng triệu người vào hành động cách mạng vì hòa bình, độc lập dân chủ và tiến bộ xã hội. Nó đã chứng minh rằng một chế độ xã hội chủ nghĩa hoàn toàn có thể được thiết lập và tồn tại trên thực tế. Xã hội chủ nghĩa đã cho Nga một cơ hội để xóa bỏ sự bất công và bất bình đẳng trong xã hội và xây dựng một nền kinh tế và chính trị công bằng và dân chủ cho toàn bộ nhân dân.  

3. Luyện tập - Vận dụng

Câu 1. Lập sơ đồ tư duy (theo ý tưởng của em) thể hiện những nét chính về sự ra đời của chủ nghĩa khoa học. 

Câu 2. Lập bảng tóm tắt quá trình hình thành Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết. 

Trả lời:

Thời gian	Sự kiện
7-11-1917	Đại hội Xô Viết khai mạc, tuyên bố thành lập chính quyền Xô Viết với sự đứng đầu của Lê - nin
30 - 12 - 1922	Dưới sự chỉ đạo của Lê - nin tại Mát-xco-va, đại hội lần thứ nhất Xô viết toàn Liên bang thông qua tuyên ngôn độc lập cùng bản hiệp ước liên bang.
1-1924	Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua, xác định thành  lập Nhà nước Công hòa xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới
21-1-1924	Lê-nin qua đời, Xô viết do Xta-lin lãnh đạo

Câu 3. Vì sao nói: Liên Xô trở thành chỗ dựa tinh thần, vật chất cho phong trào cách mạng thế giới. 

Trả lời:

Nói Liên Xô là một chỗ dựa tinh thần vật chất cho phong trào cách mạng thế giới bởi sự lớn mạnh của Liên Xô sẽ đủ sức đối đầu với các nước tư bản chủ nghĩa, đặc biệt là Mỹ. Không chỉ vậy đây còn là một trong những quốc gia đã đạt được nhiều thành tựu về kinh tế khoa học. Quốc phòng Liên Xô đã đạt được thế cân bằng về quân sự, hạt nhân so với Mỹ và các nước phương tây. Liên Xô còn thực hiện chính sách hòa bình, an ninh thế giới đồng thời mở rộng quan hệ hữu nghị, tiến hành hợp tác với nhiều nước và tích cực ủng hộ phong trào cách mạng trên thế giới và phong trào giải phóng dân tộc. Khi này Liên Xô trở thành một trong những chỗ dựa vững chắc của cách mạng thế giới

Câu 4. Sưu tầm và khai thác thông tin về Tuyên ngôn của Đảng cộng sản từ sách, báo và internet, em hãy viết bài khoảng 500 từ thể hiện những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa khoa học xã hội do C. Mác và ph. Ăng-ghen sáng lập. 

Trả lời: 

Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đề cập đến những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa khoa học xã hội, do C. Mác và Ph. Ăng-ghen sáng lập. Theo chủ nghĩa khoa học xã hội, xã hội là một hệ thống giai cấp, trong đó các giai cấp có quan hệ đối kháng và đối lập với nhau. Chủ nghĩa khoa học xã hội tuyên bố rằng đối với xã hội, mục tiêu của mình là xây dựng một chế độ chính đẳng vô sản, trong đó mỗi người đều có thể phát triển tiềm năng của mình và đóng góp cho xã hội, xóa bỏ các rào cản thị trường. Chủ nghĩa khoa học xã hội đề cao quyền tự do và dân chủ, nhưng đồng thời cũng nhấn mạnh rằng dân chủ và chủ nghĩa xã hội không thể đạt được nếu không có sự đấu tranh của giai cấp vô sản. Đảng Cộng sản tuyên bố rằng mục tiêu của mình là đấu tranh cho dân chủ và chủ nghĩa xã hội, và cho rằng việc này là không thể tránh khỏi việc sử dụng các biện pháp bạo lực cách mạng. Tuyên ngôn kết thúc với khẩu hiệu "Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại!", nhấn mạnh rằng để đạt được mục tiêu của mình, giai cấp vô sản phải đoàn kết và làm việc với nhau. Mặc dù đã có hơn 100 năm kể từ khi tài liệu này được xuất bản, tuy nhiên, những luận điểm của chủ nghĩa khoa học xã hội vẫn còn ảnh hưởng đến xã hội hiện đại và luôn là một đề tài nóng được tranh luận.

Câu 5. Hiến pháp Liên xô 1924 mô tả: Quốc huy Liên xô (1923) là biểu tượng quốc gia bao gồm hình ảnh búa liềm trên quả địa cầu được vẽ trên nền những tia nắng mặt trời, xung quanh là những bông lúa mì với dòng chữ: “Giai cấp vô sản thế giới đoàn kết lại” bằng sáu thứ tiếng: Nga, U - Crai - na, Bê - lô - rút - xi - a, Gru - di - a, A - dec -bai -dan. Liên hệ với Quốc huy Việt Nam, em thấy có điểm gì giống nhau, theo em vì sao như vậy?

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 3 trang 22, 23,.... 29: Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học và sự hình thành nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Click vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!