Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 6 ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 6 ngắn nhất Chân trời sáng tạo. Tổng hợp, tóm lược nội dung Bài 6: Văn minh Ai Cập cổ đại trang 28, 29, 30, 31, 32, 33 dễ hiểu.

Bài 6. Văn minh Ai Cập cổ đại trang 28, 29, 30, 31, 32, 33 Lịch sử 10 - Chân trời sáng tạo

>>> Xem thêm: Soạn Sử 10 Bài 6: Văn minh Ai Cập cổ đại

I. Cơ sở hình thành

1. Điều kiện tự nhiên và dân cư

Ai Cập cổ đại nằm ở đông bắc châu Phi. Địa hình chia làm hai khu vực: cao nguyên Thượng Ai Cập ở phía nam và đồng bằng Hạ Ai Cập ở phía bắc; 90% diện tích là sa mạc, có nhiều khoáng sản như đá quý, vàng, đồng,...

Sông Nin dài khoảng 6 650 km, chảy từ Trung Phi đến Bắc Phi, trong đó có phần chảy qua lãnh thổ Ai Cập cổ đại. Hằng năm, nước dâng lên đem theo lượng phù sa màu mỡ bồi đắp cho đồng bằng dọc hai bên bờ sông, tạo điều kiện thuận lợi phát triển nông nghiệp.

Cư dân chủ yếu của Ai Cập cổ đại là các bộ lạc Li-bi. Sau đó, các bộ tộc Ha-mít từ Tây Á tràn vào chiếm lĩnh vùng thung lũng sông Nin, tạo nên sự hỗn hợp chủng tộc.

2. Điều kiện kinh tế

Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo của người dân Ai Cập cổ đại:

- Người dân trồng trọt, canh tác thâm canh theo mùa vụ với đa dạng các loại cây trồng như lúa mì, lúa mạch, nho... chăn nuôi các loại gia súc như cừu, bò, dê...

- Bên cạnh đó, các nghề thủ công nghiệp cũng tương đối phát triển như nghề làm bánh mì, làm bia, chế tác đá... 

- Hoạt động thương mại giữa các nước láng giềng cũng diễn ra. Hình thức trao đổi ở dạng hàng - hàng (đổi hàng nông nghiệp và đồ thủ công), tiền tệ cũng xuất hiện dưới dạng những mảnh kim loại. 

3. Điều kiện chính trị xã hội

Xã hội Ai Cập cổ đại là một xã hội phân chia ra nhiều tầng lớp giai cấp: 

- Người đứng đầu và có quyền lực nhất nhà nước và xã hội là Pha-ra-ông. Vua Ai Cập đề ra các luật lệ và đảm bảo mọi người phục tùng mọi quyết định mà ông đưa ra.

- Dưới Pha-ra-ông là tầng lớp quý tộc và tăng lữ, đứng đầu là Tể tướng. 

- Tầng lớp thợ thủ công là những người có tay nghề cao phụ trách công việc sản xuất. Bao gồm 2 thành phần: thợ thủ công làm việc trong các nông trang của quan lại và đền miếu và thợ thủ công tự do.

- Trong thời kì này, tầng lớp thương nhân, nhà buôn vẫn chưa được phát triển. 

- Giai cấp nông dân chiếm số đông trong xã hội, giữ vai trò quan trọng nhất trong quá trình phát triển kinh tế xã hội.

- Giai cấp nô lệ cũng chiếm tỷ lệ cao. Nô lệ bao gồm: tù binh, người do các nước lệ thuộc cống nạp, người bản xứ bị nô dịch. Họ là những người thuộc sự kiểm soát và sở hữu của vua, qúy tộc, quan lại.

==> Xã hội được chia thành 2 giai cấp chính: thống trị (quý tộc, tăng lữ) và bị trị (nông dân công xã, nô lệ).

II. Thành tựu văn minh tiêu biểu

1. Chữ viết và văn học

Vào khoảng hơn 3 000 năm TCN, người Ai Cập đã sáng tạo chữ tượng hình (khoảng 1 000 chữ), sau đó vẽ thêm biểu hiện âm tiết, phát triển thành chữ cái (24 chữ). Họ viết trên đá, xương, vải gai, da thú hoặc gỗ, về sau chủ yếu viết trên giấy pa-pi-rút. Bút được làm từ những cây sậy rỗng ruột và bọc một miếng đồng ở phần đầu.

Nhờ có chữ viết, văn học Ai Cập cổ đại khá phong phú về thể loại. Nội dung phản ánh đời sống hiện thực, lưu danh chiến thắng của các pha-ra-ông, ngợi ca thần linh, giàu tính trào phúng. Khoảng thế kỉ III TCN, dưới triều đại Ptô-lê-my, một thư viện được xây dựng, đặt tên là A-lếch-xan-đri-a có đến hàng trăm nghìn cuộn giấy (được tính là đầu sách), chứa đựng nhiều tri thức của nhân loại.
 

2. Tín ngưỡng, tôn giáo

Cư dân Ai Cập cổ đại sùng bái tự nhiên, thờ cúng nhiều thần linh. Một số thần có hình bò, sư tử, khỉ, cá sấu; quan trọng nhất là thần A-mun (vua của các vị thần), thần Ra (thần Mặt Trời), thần Ô-si-dít (thần cai quản cõi chết và tái sinh),... Họ tin linh hồn con người là bất tử, sau khi chết nếu thể xác còn nguyên vẹn thì linh hồn sẽ quay trở lại hồi sinh con người. Quan niệm này dẫn đến tục ướp xác và xây lăng mộ để giữ thi thể tồn tại lâu dài.

3. Khoa học kĩ thuật

- Do nhu cầu sản xuất thực tế của đời sống xã hội đã thúc đẩy nên sự hình thành và phát triển của những phát minh khoa học của người Ai Cập cổ. 

- Để sắp xếp công việc đồng áng, sản xuất nông nghiệp nên người Ai Cập đã sớm biết quan sát thời tiết, chú ý tới thiên văn. Từ đó, họ tạo ra các lịch thiên văn, chòm sao, đồng hồ...

- Xuất phát từ mục đích đo đạc lại ruộng đất hàng năm bị nước làm lụt của sông Nile nên người ta đã phát minh ra Toán đại số. 

- Từ nhu cầu xây Kim tự thấp mà Toán học xuất hiện.

- Ngành Y học hình thành và phát triển mạnh mẽ do nhu cầu tìm hiểu cơ thể con người, chữa bệnh cho người dân, ướp xác cho các Pha-ra-ông...

4. Kiến trúc và điêu khắc

- Kiến trúc Ai Cập cổ đại có rất nhiều công trình vĩ đại, trường tồn cùng với thời gian.  

- Các kim tự tháp thể hiên sâu sắc quyền uy to lớn của các Pha-ra-ông. Bất chấp sự tàn phá khắc nghiệt của thiên nhiên, các kim tự tháp vẫn đứng sừng sững trên sa mạc khô cằn. 

>>> Xem trọn bộ: Tóm tắt lý thuyết Sử 10 ngắn gọn Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 6 Chân trời sáng tạo trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!