Thạch sanh thuộc thể loại gì?

Truyện cổ tích là thể loại truyện dân gian ở Việt Nam, với những câu chuyện được lưu truyền từ đời này sang đời khác, vừa mang ý nghĩa nhân văn và nhân đạo vô cùng sâu sắc. Một số câu truyện nổi tiếng như: Tám Cám, Ăn khế trả vàng,… và Thạch Sanh thuộc thể loại truyện cổ tích. Cùng Toploigiai tìm hiểu chi tiết về chuyện cổ tích Thạch Sanh tron bài viết dưới đây nhé!

1. Thể loại truyện cổ tích là gì?

Cổ tích là gì?

Đây là một từ mượn được ông cha ta sử dụng rất nhiều. Cổ chỉ xưa,thời gian cũ nhiều năm về trước. Ví dụ: Cổ Kính, Cổ Xưa... 

Từ "tích" trong cổ tích có nghĩa là dấu vết, dấu tích còn sót lại. Miêu tả sự tồn tại của một sự việc nào đó từ rất lâu nhưng bây giờ vẫn còn dấu tích, vết tích còn lại.

Truyện cổ tích là một thể loại văn học được tự sự dân gian sáng tác có xu thế hư cấu, bao gồm cổ tích thần kỳ, cổ tích thế sự, cổ tích phiêu lưu và cổ tích loài vật. Truyện cổ tích khác biệt cơ bản với các loại truyện khác ở phương diện người kể chuyện kể lại nó và người nghe thì tiếp nhận trước hết như một sự hư cấu thẩm mỹ, một trò chơi của trí tưởng tượng.

Tuy có những định nghĩa khác nhau, nhưng ta có thể hiểu khái niệm truyện cổ tích tập trung ở 3 nét là:

- Truyện cổ tích thuộc loại hình tự sự dân gian phát triển trong thời kì xã hội đã có sự phân chia giai cấp.

- Truyện cố tích thể hiện những quan niệm đạo đức, lí tưởng và những ước mơ cao đẹp của nhân dân.

- Truyện cổ tích có ý nghĩa giáo dục nhẹ nhàng mà sâu sắc.

Truyện cổ tích là một thể loại truyền miệng, thường có nhiều dị bản. Sự dị bản hóa tác phẩm có thể được nhìn nhận do các dân tộc trên thế giới có những điểm chung nhất về văn hóa, lịch sử, sinh hoạt, lối sống; đồng thời cũng có những đặc điểm riêng trong nếp sống, đặc điểm lao động, sinh hoạt, điều kiện tự nhiên tùy từng dân tộc. 

Phân loại truyện cổ tích.

Truyện cổ tích chia làm 3 loại chính:

- Truyện cổ tích về loài vật: Cóc kiện trời, Vì sao lông quạ màu đen, Rùa và thỏ, Kiến giết voi...

- Truyện cổ tích thần kì: Tấm Cám, Trầu cau, Chử Đồng Tử, Cây khế, Sọ Dừa, Thạch Sanh...

- Truyện cổ tích sinh hoạt: Làm theo lời vợ dặn, Sự tích quả dưa hấu, Cái cân thủy ngân...

Trong ba loại truyện cổ tích trên, thì truyện cổ tích thần kì có nội dung phong phú và chiếm số lượng nhiều hơn cả.

2. Thạch Sanh thuộc thể loại gì?

- Thạch Sanh thuộc loại truyện cổ tích.

- Đặc điểm: Truyện cổ tích gồm những đặc điểm sau:

+ Thường có một số yếu tố kì ảo

+ Thường có 2 tuyến nhân vật thiện-ác

+ Thường có một kết thúc có hậu

+ Nói về quan niệm của nhân dân về chiến thắng giữa cái thiện với các ác, cái tốt với cái xấu, lẽ công bằng đói với sự bất công,..

3. Tóm tắt truyện Thạch Sanh

Thạch Sanh vốn mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống lủi thủi trong túp lều dưới gốc đa và gia tài chỉ có lưỡi búa cha để lại. Thấy Thạch Sanh khỏe, Lý Thông lân la kết nghĩa huynh đệ. Thạch Sanh về sống với mẹ con Lý Thông. Trong vùng có một con chằn tinh hung dữ, mỗi năm người dân phải nộp người cho nó ăn thịt. Tới phiên Lý Thông , hắn lừa Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình. Thạch Sanh giết chết chằn tinh, Lý Thông lại lừa chàng đi trốn rồi cướp công của Thạch Sanh.
Trong ngày hội nhà vua kén phò mã, công chúa bị đại bàng quắp đi. Thạch Sanh thấy đại bàng cắp người thì bắn nó và lần theo dấu máu vào hang cứu công chúa. Lý Thông lại một lần nữa lừa Thạch Sanh, hắn lấp miệng hang nhốt chàng dưới vực.

Thạch Sanh giết đại bàng và cứu con vua Thủy Tề, chàng được tặng nhiều vàng bạc nhưng chỉ xin một cây đàn trở về gốc đa. Hồn chằn tinh và đại bàng vu oan cho Thạch Sanh, chàng bị bắt vào ngục. Trong ngục chàng lôi đàn ra gẩy kể về nỗi oan khiên của mình. Lý Thông bị trừng trị, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho.
Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh, Thạch Sanh mang đàn ra gảy, 18 nước chư hầu xin hàng, Thạch Sanh nấu cơm thiết đãi. Quân sĩ coi thường, ăn mãi không hết, họ kính phục rút quân về nước.

4. Tìm hiểu về chuyện Thạch Sanh

* Bố cục: 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đên “ mọi phép thần thông”: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh

- Phần 2: Tiếp theo đến “ hóa kiếp thành bọ hung”: Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh

- Phần 3: Phần còn lại: Thạch Sanh chiến thắng quân mười tám nước chư hầu và lên ngôi vua.

* Giá trị nội dung:

Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dùng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân, bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.

- Ý nghĩa tiếng đàn trong truyện Thạch sanh: 

Âm nhạc được cho là một thứ phép thần kì là chi tiết phổ biến và vô cùng đặc biệt trong truyện cổ tích dân gian Việt Nam. ... Tiếng đàn ở đây là sự đại diện cho cái thiện kết hợp với tinh thần yêu chuộng và xây dựng hòa bình của nhân dân ta. Nó là vũ khí vô cùng đặc biệt để cảm hóa và thu phục kẻ thù. Tiếng đàn được xây dựng nên là chi tiết thần kì trong truyện cổ tích dân gian Thạch Sanh nói riêng và các câu chuyện khác nói chung.

- Ý nghĩa niêu cơm thần trong truyện Thạch Sanh:

- Khi quân mười tám nước và chư hầu ồ ạt kéo đến, Thạch Sanh đã gảy đàn cho chúng nghe. Trước khi ra về, Thạch Sanh còn đem thêm niêu cơm ngon để thiết đãi. Kì lạ thay làm sao, cứ xới hết, xới tiếp lại đầy.

- Hình ảnh niêu cơm thần trong truyện cổ tích Thạch sanh này lại mang rất nhiều ý nghĩa:

+ Thay vì sử dụng vũ lực để đánh giặc, Thạch Sanh lại cho giặc ăn cùng với trí thông minh của mình: thể hiện tư tưởng hòa bình, nhân nghĩa của dân ta.

+ Đồng thời qua đó phần nào phản ánh mơ ước của nhân dân ta về cuộc sống ấm no "phú quốc binh cường" - dân giàu nước mạnh.

=> Đánh giặc ở đây hàm ý không nhất thiết phải dùng đến vũ khí, vũ lực và sức mạnh về quân sự mà đôi khi chỉ đơn giản là cái tâm, cái thiện của lòng người.

- Và như vậy, chi tiết niêu cơm thần đã thể hiện rõ ràng tư tưởng nhân đạo của nhân dân ta, góp phần làm hình tượng Thạch Sanh thêm đẹp đẽ hơn.

- Ý nghĩa của cung tên vàng trong truyện Thạch Sanh:

Cung tên là một vũ khí tuyệt vời và nó đã giúp Thạch Sanh cứu được công chúa.

- Ý nghĩa cách kết thúc truyện Thạch Sanh:

Câu chuyện gửi gắm ý nghĩa vô cùng to lớn. Cái thiện luôn luôn thắng cái ác và người tốt sẽ luôn được đền đáp một kết quả xứng đáng. Qua đó, tác giả cũng luôn muốn hướng người đọc tới cái thiện, hãy sống vì mình và vì những người xung quanh.

* Giá trị nghệ thuật:

- Truyện sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng thần kì độc đáo và giàu ý nghĩa (sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh, cung tên vàng, cây đàn thần, niêu cơm thần…)

- Xây dựng hai nhân vật đối lập

------------------------------------

Như vậy, từ những nội dung trên Toploigiai đã giải đáp câu hỏi Thạch Sanh thuộc thể loại gì? Hy vọng sẽ mang đến nhiều thông tin bổ ích cho các bạn. Chúc bạn học tốt!