Tác giả - Tác phẩm: Một con mèo nằm trên ngực tôi (Tóm tắt, nội dung, nghệ thuật, HCST, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Một con mèo nằm trên ngực tôi bao gồm Giới thiệu tác giả Anh Ngọc và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Một con mèo nằm trên ngực tôi - SGK Chân trời sáng tạo Văn 7

Một con mèo nằm trên ngực tôi

I. Giới thiệu tác giả Anh Ngọc

Anh Ngọc (1943 -) tên thật là Nguyễn Đức Ngọc, sinh tại Nghi Lộc, Nghệ An. Bút danh khác còn có Ly Sơn. Thể loại sáng tác: thơ, dịch, truyện ký. Năm 1964-1972 dạy trường Trung cấp và Đại học Thương nghiệp, 1971-1973 là lính thông tin ở mặt trận Quảng Trị, 1973-1979 là phóng viên báo Quân đội nhân dân, từ năm 1979 là biên tập viên, cán bộ sáng tác tạp chí Văn nghệ quân đội. Hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1980.

Năm 1965, nhà thơ Anh Ngọc bắt đầu có thơ đăng báo và đến nay, ông đã có bốn tập thơ, ba tập trường ca dày dặn. Ông thuộc số không nhiều các nhà thơ thế hệ thơ chống Mỹ cho đến nay còn giữ được năng lực sáng tác dồi dào và đạt được dấu ấn riêng trong thơ.

Từ những năm 80 của thế kỉ XX, thơ Anh Ngọc có bước chuyển đáng ghi nhận: sự gia tăng chất trí tuệ, chất suy tư trong thơ. Anh Ngọc là nhà thơ của những tư tưởng và ý nghĩ đúng và mới. Dường như ông không câu nệ vào hình thức, mà chú tâm biểu hiện một cách chính xác nhất tư tưởng, tình cảm của mình. Sự nhạy cảm và chân thành bộc bạch trên cơ sở lòng yêu, tin cuộc sống và con người đã đem đến cho thơ Anh Ngọc niềm tin yêu và sự cộng hưởng sâu xa của công chúng.

Phong cách sáng tác: thơ ông hồn hậu, tinh tế, giàu chất suy tư

Một số tập thơ tiêu biểu: Hương đất màu cờ (1977), Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi (1997), Thơ Anh Ngọc - Thơ với tuổi thơ (2003), Gửi lại thời gian (2008)...

II. Khái quát tác phẩm Một con mèo nằm trên ngực tôi

1. Hoàn cảnh sáng tác

In trong Thơ Anh Ngọc - Thơ với tuổi thơ (2003)

2. Thể loại

Thơ tự do là hình thức cơ bản của thơ, phân biệt với thơ cách luật ở chỗ không bị ràng buộc vào các quy tắc nhất định về số câu, số chữ, niêm đối, … Nhưng thơ tự do lại khác thơ văn xuôi ở chỗ văn bản có phân dòng và xếp song song thành hàng, thành khổ như những đơn vị nhịp điệu, có thể có vần.

3. Bố cục

- Phần 1: 3 khổ đầu: Hình ảnh con mèo nằm trên ngực

- Phần 2: Còn lại: Tình cảm tác giả với mèo

4. Tóm tắt

Bài thơ viết về hình ảnh con mèo nằm trên ngực tác giả ngủ, và tình cảm của tác giả đối với mèo trái tim âu yếm mèo,ru cho con vật ấy ngủ

5. Giá trị nội dung

Văn bản là những tình cảm, cảm xúc của tác giả về những giây phút bình yên khi có sự xuất hiện của chú mèo nằm ngủ trên ngực mình. Qua đó thể hiện tình yêu thương động vật sâu sắc của tác giả.

6. Đặc sắc nghệ thuật

- Ngôn từ ngắn gọn, giàu sức gợi hình gợi cảm.

- Lời thơ giản dị, tự nhiên

- Cách ngắt nhịp, gieo vần mang đến nhiều cảm xúc

III. Sơ đồ tư duy bài thơ Một con mèo nằm trên ngực tôi

IV. Câu hỏi vận dụng kiến thức bài thơ Một con mèo nằm trên ngực tôi

Câu hỏi 1: Xác định các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và tác dụng của chúng trong khổ thơ sau.

Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ

Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh

Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh

Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo...

Lời giải:

- Các biện pháp tu từ:

+ Điệp ngữ: “Ngủ đi” điệp lại 6 lần

=> Tạo nhịp điệu cho đoạn văn, nhấn mạnh lời âu yếm, yêu thương của tác giả dành cho con mèo.

+ Hoán dụ: “Đôi tai vểnh ngây thơ”, “Cái đuôi dài bướng bỉnh”, “con hổ con kiêu hãnh”, “Hàng ria mép ngang tàng”, “đôi mắt biếc trong veo”.

- Cách ngắt nhịp:

+ Dòng thơ 1, 2, 3 ngắt nhịp: 2/2/3/2

+ Dòng thơ 4 ngắt nhịp: 3/2/3/2 hoặc 5/5

=> Tác dụng: Các biện pháp tu từ và cách ngắt nhịp đã diễn tả sinh động vẻ đẹp hình thể và sâu sắc cho người đọc; cách ngắt nhịp chậm rãi khiến cho cảm xúc của nhân vật tôi trở nên nhẹ nhàng, sâu lắng)

Câu hỏi 2: Nhân vật "tôi" đã có những cảm nhận thế nào khi để cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình?

Lời giải:

Nhân vật "tôi" đã có những cảm nhận khi để cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình: "trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo", "lâng lâng như hạnh phúc", "nghe trái tim mình hát". Qua đó, ta thấy được nhân vật "tôi" dành rất nhiều tình cảm yêu thương dành cho chú mèo của mình.

Câu hỏi 3: Xác định những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim” và nhận xét về cách tác giả sử dụng các từ ngữ ấy trong bài thơ.

Lời giải:

- Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”:

+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi

+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập

+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo

+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ

+ Trái tim tôi trong một phủ bỗng mềm đi

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát

+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo

- Nhận xét: Tác giả dùng từ “trên ngực tôi” và “trái tim” một cách linh hoạt, dày đặc, điệp đi điệp lại nhiều lần. Nhấn mạnh hình ảnh con mèo nằm ngủ trên ngực tôi và trái tim nhân vật đang thổn thức, bồi hồi.

Câu hỏi 4: Liệt kê những từ ngữ, hình ảnh miêu tả "con mèo nằm ngủ trên ngực tôi" trong khổ thơ thứ hai. Em có cảm nhận gì về hình ảnh đó?

Lời giải:

Hình ảnh miêu tả "con mèo nằm ngủ trên ngực tôi" trong khổ thơ thứ hai:

- Đôi mắt biếc trong veo

- Hàm răng dài nhọn nhoắt

- Móng vuốt của đêm hen.

Những hình ảnh đó là những đặc điểm về một chú mèo vừa đáng yêu nhưng cũng vừa "hung dữ" trước những con chuột.

Câu hỏi 5: Hãy thể hiện tình cảm của em đối với thiên nhiên, loài vật theo cách mà em thấy phù hợp nhất: Vẽ tranh, làm thơ, viết nhật ký, sưu tầm những bức ảnh, bản nhạc,... liên quan.

Lời giải:

Meo....meo....meo...

Mèo ta đã thức dậy

Sau một giấc ngủ dài

Vươn vai mình một cái

Đi tìm những nguồn vui

Chú ta thích chơi bóng

Chơi quả cầu có lông

Chạy nhảy và bắt chuột

Chưa bao giờ ngừng chân

Em yêu chú ta lắm

Với tất cả tình thương

Cùng với sự hòa hợp

Chan chứa khắp mọi phương

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 7 Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Một con mèo nằm trên ngực tôi trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!