Tác giả Chu Thùy Liên - Mùa hoa mận (Tóm tắt, HCST, nội dung, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Mùa hoa mận bao gồm Giới thiệu tác giả Chu Thùy Liên và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Mùa hoa mận - SGK Văn 10 Cánh diều.

Tác giả - Tác phẩm: Mùa hoa mận

I. Giới thiệu tác giả Chu Thùy Liên

- Chu Thùy Liên tên khai sinh là Chu Tá Nộ (21/07/1966), dân tộc Hà Nhì. Bút danh khác: Ha Ni, Thanh Thùy, Nang Bua Khưa

- Quê quán: Bản Leng Su Sìn, xã Leng Su Sìn, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

- Tốt nghiệp đại học Sư phạm, ngành ngữ văn năm 1989. Thạc sĩ văn hóa học năm 2013. Hiện làm việc tại Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên - Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên

- Ủy viên BCH Hội văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam khóa III, IV

- Chi Hội trưởng chi Hội Văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam, tỉnh Điện Biên

- Chi Hội trưởng chi Hội Hội dân gian Việt Nam, tỉnh Điện Biên

- Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

* Sự nghiệp văn học:

- Tác phẩm đã xuất bản:

+ Thơ: Lửa Sàn Hoa, Tập thơ,  NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2003, Thuyền đuôi én, NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2009, giải nhì năm 2010 Hội VHNT các dân tộc Thiểu số Việt Nam

+ Các tác phẩm khác: Xa Nhà ca: Trường ca dân tộc Hà Nhì. Tác phẩm sưu tầm biên dịch chung với tác giả Lê Đình Lai. NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2000. Truyện cổ Hà Nhì (bảy truyện), NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2002.

- Phong cách nghệ thuật: Nhẹ nhàng, trong sáng, thiết tha

II. Khái quát tác phẩm Mùa hoa mận

1. Hoàn cảnh sáng tác

Tháng Chạp năm 2016. Trích trong tập Thuyền đuôi én, NXB văn hoá Dân tộc, Hà Nội, 2009. 

2. Nội dung chính

Bài thơ là bức tranh núi rừng Tây Bắc đầy hương sắc, thiên núi, núi rừng thơ mộng và các hoạt động vui chơi của các em bé và lao động sản xuất của con người. Qua đó thể hiện tình cảm yêu quê hương đất nước của tác giả.

3. Bố cục

- Khổ 1: Trẻ con trong mùa hoa mận nở

- Khổ 2: Người lớn trong mùa hoa mận nở

- Khổ 3: Thiên nhiên, cảnh vật trong mùa hoa mận nở

4. Giá trị nội dung

- Bức tranh núi rừng Tây Bắc đầy sắc hương 

- Khắc hoạ thành công bức tranh mùa xuân mang vẻ đẹp bình yên ở bản làng Tây Bắc vào mùa xuân với màu trắng của hoa mận hòa cùng với hoạt động rộn ràng, hối hả của dân làng khiến cho bức tranh trở nên có hồn, làm cho những người đi xa luôn hướng về với quê hương với những gì mộc mạc và giản dị nhất.

- Tình cảm nhớ thương của người đi xa khi nhớ về nhà

5. Giá trị nghệ thuật

- Biện pháp so sánh, nhân hóa, điệp từ điệp ngữ được sử dụng hiệu quả

- Ngôn ngữ thơ trong sáng thiết tha

III. Sơ đồ tư duy tác phẩm tác phẩm Mùa hoa mận

IV. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Mùa hoa mận

Câu 1: Hãy tìm hiểu, chia sẻ ấn tượng của em về cảnh sắc thiên nhiên và mùa xuân của miền Tây Bắc

Lời giải:

Mùa xuân của miền Tây Bắc theo tìm hiểu của em hiện lên với sự mờ ảo của sương. Những hoa mai, hoa mơ, hoa ban, hoa mận màu trắng tinh khôi nở rộ. Trẻ em vùng cao với những bộ quần áo, váy vóc rực rỡ. Các cô gái tuổi mới lớn với vẻ đẹp ngất ngây, xinh xắn, đáng yêu. Những ngôi nhà gỗ đơn sơ, nhưng đầy yên bình. Họ ngồi quây quần bên nhau bên bếp củi sưởi ấm. Cứ đến Tết xuân về, hội làng, ngày lễ của từng vùng dân tộc khác nhau tạo nên sự phong phú, đa dạng, hấp dẫn.

Câu 2: Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.

Lời giải:

- Điệp ngữ “Cành mận bung cánh muốt”, “lũ con”, “giục”: Nhấn mạnh vào vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống của con người.

- Nhân hóa “Cành mận bung cánh trắng muốt/ Giục mẹ xôn xang lá, gạo/ Giục cha vui lòng căng cánh nỏ/ Giục người già bán hối hả làm đu/ Bóng bay nâng ước mơ con”: Giúp sự vật trở nên sinh động, gần gũi hơn.

- Ẩn dụ “Nhà trình tường ủ hương bếp, Cành mận bung cánh muốt”: Báo hiệu mùa xuân về, Tết đến.

=> Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Câu 3: Tâm trạng, cảm xúc của con người hiện lên qua các từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ ra sao?

Lời giải:

Hình ảnh: Người đi xa nhớ lối trở về - tâm trạng buồn, nhớ nhung về quê hương

Thể hiện qua hình ảnh sinh hoạt hàng ngày: lũ con trai chơi cù; con gái khăn áo; mẹ xôn xao lá, gạo; cha căng cánh nỏ; người già bản làm đu => Bức tranh sinh hoạt hàng ngày vui tươi, rộn ràng, hối hả cho thấy nỗi nhớ quê hương da diết. Mặc dù đi xa nhưng luôn hướng về làng quê, luôn lưu giữ những hình ảnh đẹp nhất về quê hương của mình.

Câu 4: Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về điều gì? Dòng thơ nào được điệp lại trong bài?

Lời giải:

Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về nỗi nhớ quê hương da diết, nhớ những hình ảnh gần gũi, thân thương diễn ra hàng ngày tại chốn làng quê yên bình.

Dòng thơ được điệp lại trong bài: Cành mận bung cánh muốt

Câu 5: Tưởng tượng một “người đi xa” trong bài thơ đã “nhớ lối trở về” quê hương vào “mùa hoa mận”. Những cảm xúc tình cảm nào đang diễn ra trong tầm hồn người đó? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 6-8) để ghi lại cảm xúc, tình cảm ấy?

Lời giải:

Người đi xa họ luôn hướng về quê hương với những thứ mộc mạc, gần gũi và thân quen. Những người miền Tây Bắc khi đi xa họ luôn mang một nỗi niềm nhớ thương vô bờ bến về quê hương của mình, đặc biệt là vào mùa hoa mận nỗi niềm đó lại nhân lên gấp bội, gợi nhớ về những kí ức xa xưa. Hoa mận như dẫn lối họ trở về với những hoài niệm, nhớ nhung, nhớ các hoạt động sinh hoạt hàng ngày đang diễn ra một cách hối hả, xốn xang của các mẹ, cha, người già bản, sự vui vẻ, háo hức của lũ con trai, con gái trong bản làng.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Mùa hoa mận trong bộ SGK Văn 10 Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!