Tác giả Nguyễn Sĩ Dũng - Bản sắc là hành trang (Tóm tắt, HCST, nội dung, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Bản sắc là hành trang bao gồm Giới thiệu tác giả Nguyễn Sĩ Dũng và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Bản sắc là hành trang - SGK Văn 10 Cánh diều.

Tác giả - Tác phẩm: Bản sắc là hành trang

I. Giới thiệu tác giả Nguyễn Sĩ Dũng

Nguyễn Sĩ Dũng, sinh năm 1955 tại Thanh Chương, Nghệ An. Ông thi đạt điểm tuyệt đối Khoa Văn,Trường đại học Tổng hợp, được Nhà nước cử đi du học tại Liên xô cũ.

Tốt nghiệp đại học chuyên ngành tiếng Anh loại xuất sắc, ông được giữ lại làm nghiên cứu sinh về Giáo dục học.

Trước khi giữ cương vị Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, TS. Nguyễn Sĩ Dũng đã có 6 năm làm Giám đốc Trung tâm Thông tin, Thư viện và Nghiên cứu khoa học của Văn phòng Quốc hội.

Tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng có chức danh là Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nhưng trong lòng công chúng báo chí, trong cái nhìn của nhiều người làm báo, suốt thời gian qua, ông còn là một nhà phản biện xã hội lúc nào cũng khúc chiết, trí tuệ và đầy tâm huyết, những tâm sự, những luận điểm nóng hổi, tính thời sự của ông thậm chí còn được một số cơ quan báo chí đưa ra thành diễn đàn để đông đảo độc giả cùng bàn luận.

Ông luận về nhiều vấn đề quốc gia đại sự với một tinh thần thượng tôn khoa học, sắc sảo, đầy trách nhiệm công dân. Ông luôn chủ trương ủng hộ cái mới, tôn vinh giới trẻ và sức trẻ, song cũng không quên trách nhiệm của một người làm khoa học quản lý xã hội. Trong mắt tôi, ông có cái tráng chí của kẻ sĩ đang hành đạo, một thuyết khách thời cổ mang nhiều khát vọng “Rời lều tranh xuống núi”, dâng kế giúp đời. Công việc ấy, xã hội ngày này gọi là phản biện xã hội, một đòn bẩy cho sự phát triển của bất kỳ quốc gia nào.

Hiện nay ông giữ chức vụ Giám đốc Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) nhiệm kỳ 2018 - 2021.

II. Khái quát tác phẩm Bản sắc là hành trang

1. Hoàn cảnh sáng tác

Trích trong “Những nghịch lí của thời gian” năm 2011

2. Tóm tắt

Hiện nay, thế giới ngày càng phát triển đặt ra nhiều yêu cầu tuy nhiên cần hội nhập chứ không hòa tan. Đặc biệt là phải giữ gìn bản sắc văn hoa Việt Nam để tạo ra những nét độc đáo riêng cho dân tộc. Tiêu biểu như tiếng Việt, trống đồng, tượng chùa Tây Phương, kho tàng dân ca… Bản sắc văn hoa giúp cho bạn bè thế giới ngưỡng mộ, gây chú ý đặc biệt trong tâm thức, có sự hấp dẫn kì lạ… Vì vậy giữ gìn bản sắc văn hóa là phương châm và hành động của mỗi cá nhân.

3. Bố cục

Tác phẩm Bản sắc là hành trang chia làm 3 phần:

- Phần 1: Khái niệm hội nhập

- Phần 2: Giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam

- Phần 3: Nhấn mạnh việc tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

4. Giá trị nội dung

- Nêu bật được giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam. 

- Nhấn mạnh vào ý thức của mỗi người trong việc giữ gì và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.

5. Giá trị nghệ thuật

- Luận điểm rõ ràng

- Ngôn ngữ sắc bén

III. Sơ đồ tư duy tác phẩm Bản sắc là hành trang

IV. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Bản sắc là hành trang

Câu 1: Phân tích những biểu hiện của bản sắc dân tộc Việt Nam được tác giả đề cập trong văn bản Bản sắc là hành trang. Bạn có thể thêm những biểu hiện nào khác của bản sắc dân tộc?

Lời giải:

- Thể hiện bản sắc dân tộc:

+ Tự hào về ngôn ngữ dân tộc: Tiếng Việt

+ Thành tựu văn hóa: trống đồng, tượng chùa Tây Sơn

+ Kho tàng ca dao, kho tàng văn học nghệ thuật: Truyện Kiều

+ Hệ giá trị: tình yêu quê hương đất nước…

+ Đời sống tinh thần phong phú: thờ cúng tổ tiên theo cách riêng của mình.

- Thêm vào:

+ Trang phục truyền thống độc đáo.

+ Ẩm thực của mỗi vùng miền rất đa dạng và phong phú…

Câu 2: Tác giả mượn hình ảnh chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu để nói về điều gì?

Lời giải:

Tác giả mượn hình ảnh chiếc xe Lếch-xớt và cây ô liu để nói về mối quan hệ giữa cái hiện đại và truyền thống, giữa cái riêng và cái chung.

Câu 3: Em hiểu như thế nào về nhan đề Bản sắc là hành trang? Nhan đề này cho em biết vấn đề tác giả bàn luận trong văn bản là gì? Vấn đề ấy có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập?

Lời giải:

- Nhan đề: “Bản sắc” là nét riêng, độc đáo trong văn hóa của mỗi cá nhân hay một quốc gia. Còn “hành trang” hiểu theo nghĩa thông thường là những đồ dùng mà mỗi người mang theo khi đi xa. Khi đặt trong nhan đề này, “hành trang” được hiểu là sự chuẩn bị về con người về tri thức, kĩ năng, thói quen… cho một hành trình quan trọng.

=> “Bản sắc là hành trang” ý muốn nói đến vai trò của bản sắc chính là cơ sở, nền móng để bước ra hội nhập với thế giới.

- Nhan đề này cho em biết vấn đề tác giả bàn luận trong văn bản: Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình hội nhập.

- Vấn đề này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập.

Câu 4: Tác giả có thái độ như thế nào đối với vấn đề bản sắc và hội nhập toàn cầu hóa? Dẫn ra một số câu văn, đoạn văn trong văn bản thể hiện rõ thái độ ấy.

Lời giải:

- Thái độ của tác giả: Đánh giá một cách khách quan, bao quát được vấn đề.

- Một số câu văn:

+ Câu trả lời cho thời kì hội nhập… cộng đồng chúng ta.

+ Ngược lại, chiếc Lếch-xớt… cho chiếc xe Lếch - xớt.

+ Bản sắc thậm chí là một lợi thế cạnh tranh.

+ Tóm lại, tiếp thu tinh hoa… chúng ta.

Câu 5: Kết bài, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?

Lời giải:

Kết bài, tác giả muốn nhấn mạnh sự "hòa nhập chứ không hòa tan" của mỗi cá nhân trên đất nước Việt Nam. Hãy tiếp thu, giao lưu với những văn hóa và thành tựu khoa học thuật tiên tiến của nhân loại, nhưng cũng biết rằng phải kế thừa, giữ gìn, phát huy truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn lọc, không đánh mất bản sắc riêng của mình

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Bản sắc là hành trang trong bộ SGK Văn 10 Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!