1. Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạt
Ngôn ngữ sinh hoạt là lời ăn tiếng nói hằng ngày, dùng để thông tin, trao đổi ý nghĩ, tình cảm… đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống.
2. Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt
3. Luyện tập
a. Nội dung của những câu ca dao
→ Những câu ca dao trên thể hiện vai trò quan trọng của lời nói trong đời sống con người, đặc biệt là trong việc thể hiện cốt cách hay giá trị bản thân của mỗi người. Lời nói với mục đích để giao lưu, giao tiếp, chia sẻ,.. chúng ta có nhiều những cách để nói. Song, đặt trong từng hoàn cảnh giao tiếp cụ thể lựa chọn cách nói như thế nào cho phù hợp, cho thuyết phục, có trên có dưới, có lễ có nghĩa lại tùy thuộc vào mục đích giao tiếp và cách xử lý của mỗi cá nhân .
Dù trong trường hợp nào, mỗi chúng ta đều phải hiểu được vai trò của lời ăn tiếng nói để cư xử đúng mực, đúng phép tắc nhằm xây dựng những mối quan hệ xã hội gắn kết, bền bỉ, tránh gây tổn thương cho người khác và những xung đột không đáng có. Câu ca dao thể hiện quan niệm hoàn toàn đúng đắn. Bởi vậy, mỗi chúng ta cần hiểu được những giá trị của nó để lưu tâm, chú ý và cẩn trọng hơn trong lời nói của mình, hãy nâng tầm giá trị bản thân bằng chính kỹ năng ngôn ngữ, hãy xây dựng xã hội văn minh bằng cách nói lời hay ý đẹp
b. - Ngôn ngữ sinh hoạt trong đoạn trích được biểu hiện dưới dạng lời nói của nhân vật trong tác phẩm
- Về việc dùng từ ngữ thì trong đoạn trích sử dụng hàng loạt những từ ngữ địa phương như: rượt (đuổi), cực (phiền, đau), phú quới (phú quý)
→ Đây là các từ ngữ địa phương vùng Nam Bộ mang đậm những đặc trưng, những màu sắc của vùng này. Có thể nói, các từ ngữ này rất giản dị, thân thuộc, gần gũi với lời ăn tiếng nói trong đời sống sinh hoạt của người dân ở đây, bởi thế nó càng tạo cảm giác thân thương, quen thuộc và trìu mến đối với bạn đọc.
Qua bài học, học sinh nắm được những nội dung cơ bản về ngôn ngữ sinh hoạt bao gồm : khái niệm, phong cách ngôn ngữ sinh hoạt và đặc trưng của nó như sau:
- Ngôn ngữ sinh hoạt là ngôn ngữ dùng trong đời sống hàng ngày của con người được thể hiện bằng lời nói nhằm mục đích giao tiếp, chia sẻ, thông tin…phục vụ những nhu cầu nhất định của con người.
- Ngôn ngữ sinh hoạt chủ yếu tồn tại dưới dạng nói, tuy nhiên đôi khi cũng thể hiện dưới dạng viết. Trong một vài văn bản, ngôn ngữ sinh hoạt tồn tại dưới dạng viết thông qua lời thoại của nhân vật dạng tái hiện, mô phỏng ngôn ngữ thường dùng trong đời sống hàng ngày.