Từ Hán Việt (siêu ngắn)

Soạn bài: Từ Hán Việt

I. Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt

1. Các tiếng

* Nghĩa của các từ :

- Nam: phương Nam

- Quốc: quốc gia, đất nước

- Sơn: núi

- Hà : Sông

=>Trong các tiếng trên, chỉ có 1 từ duy nhất có thể đứng độc lập và tạo thành một câu có đầy đủ ngữ nghĩa là từ Nam (ví dụ: Gió thổi từ phương Nam), còn các từ còn lại phải kết hợp với các từ khác để tạo thành từ ghép.

2.

- Tiếng thiên trong thiên niên kỉ, thiên lí mã: có nghĩa là năm

- Tiếng thiên trong thiên đô về thăng long : có nghĩa là di chuyển

II. Từ ghép Hán Việt

1.Các từ sơn hà, xâm phạm (trong bài Nam quốc sơn hà), giang san (trong bài Tụng giá hoàn kinh sư) là từ ghép đẳng lập. Bởi khi tách riêng 2 từ, chúng ta vẫn có thể giải nghĩa của các từ ghép đó.

2.

a. Các từ ái quốc, thủ môn, chiến thắng thuộc loại từ ghép chính phụ: Trong đó:

- Ái quốc : ái là tiếng chính, quốc là tiếng phụ

- Thủ môn : Thủ là tiếng chính, môn là tiếng phụ

- Chiến thắng: chiến là tiếng chính, thắng là tiếng phụ.

=> Trật tự các từ ghép chính phụ Hán Việt, giống với trật tự các từ ghép chính phụ thuần việt

b. Các từ thiên thư (trong bài Nam quốc sơn hà), thạch mã (trong bài Tức sự), tái phạm (trong bài Mẹ tôi) thuộc loại từ ghép chính phụ. Trong đó, tiếng chính đứng sau tiếng phụ. => Ngược lại so với trật tự của từ ghép chính phụ thuần Việt

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm

- Hoa: hoa quả, hương hoa → cách nói để chỉ các loại quả, hoặc cũng có nghĩa là bộ phận sinh sản của cây, có mùi thơm và màu sắc.

- Hoa: hoa mĩ, hoa lệ → cách nói để chỉ về cái đẹp, rất đẹp, rất cầu kì, kiểu cách

- Phi: phi công, phi đội → có nghĩa là bay.

- Phi: phi pháp, phi nghĩa → tcó nghĩa là trái ngược, không đúng với lí luận, thực tế

- Phi: phi cung, vương phu → Chỉ những người vợ của Vua

- Tham: tham vọng, tham lam → là chỉ sự  ham muốn cao, và mong đạt được nhiều hơn so với mục tiêu đã đề ra

- Tham: tham gia, tham chiến → Sự có mặt, góp mặt của ai đó

- Gia: gia chủ, gia súc → là phạm trù chỉ ngôi nhà

- Gia: gia vị, gia tăng → chỉ sự thêm vào, cho thêm

Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Những từ ghép chính phụ có:

- Yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau:

Gia cảnh, nhật thực, Nguyệt thực, canh ba, nhật báo

Nhật thực, nhật báo, mĩ nhân, đại dương, phi cơ

- Yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau:

Đại gia, tiểu thiếp, mĩ nhân, tiện nhân, Hoàng tử

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 7 siêu ngắn tập 1