[Top 9] Phân tích một số nét đặc sắc hình thức nghệ thuật của bài thơ "Trước Biển"

Bài thơ “Trước biển” nói về khát vọng của con người với cuộc đời, tình yêu như đứng trước biển vậy. Để hiểu rõ hơn về bài thơ, bài viết dưới đây phân tích về một số nét đặc sắc hình thức nghệ thuật của bài thơ "Trước Biển", mời các bạn cùng tham khảo nhé!

   Bài thơ “ Trước biển” được tác giả Vũ Quần Phương sáng tác vào một buổi chiều đầu những năm 1970, khi ông đi dự hội nghị bàn về y tế trong ngành than ở Bãi Cháy. Tại đây, quá xúc động trước cảnh biển dạt dào, ông gửi gắm cảm xúc của mình vào gần 60 câu thơ lôi cuốn. Bài thơ chính là khát vọng của con người trước biển cả hay tình yêu của tuổi đôi mươi cũng như tuổi đôi mươi với biển vậy. Tất cả hiện lên đều hiểu được rằng có thành công, nhất định sẽ có thất bại.

   Mở đầu bài thơ là phép điệp từ “Cái”, giúp nhấn mạnh vẻ đẹp oai phong của biển cả: cái hào hipeej, cái kiên nhẫn, cái nghiêm trang, cái giản đơn.

Cái hào hiệp ngang tàng của gió
Cái kiên nhẫn của nghìn đời sóng vỗ
Cái nghiêm trang của đá đứng chen trời
Cái giản đơn sâu sắc như đời

Với nhịp thơ gấp gáp như nói về câu chuyện lâu đời của biển ca, tác giả thể hiện tình yêu bất diệt của mình với biển cả. Qua đó ca ngợi phẩm chất đáng quý của con người lao động vất vả trước sự ngang tàng của gió, sự kiên định của sóng và sự cứng rắn của đá cao ngang trời. Dẫu biết rằng khó khăn, gian khổ, thất bại là thế mà con người vẫn cố gắng không ngừng:

Chân trời kia biển mãi gọi người đi
Bao khát vọng nửa chừng tan giữa sóng
Vầng trán mặn giọt mồ hôi cay đắng
Bao kiếp vùi trong đáy lặn mù tăm

Tác giả sử dụng phép liệt kê: Bao khát vọng, Bao kiếp vùi. Biển sinh ra vốn khắc nghiệt là thế, biển đánh tan, nhấn chìm bao khát vọng của ngư dân, biển vùi lấp ước mơ của họ vào sâu nơi đáy thẳm. Vậy mà những ngư dân vẫn chăm chỉ, yêu và gắn bó với biển như gắn bó với người thân của mình:

Nhưng muôn đời vẫn những cánh buồm căng
Bay trên biển như bồ câu trên đất
Biển dư sức và người không biết mệt
Mũi thuyền lao mặt sóng lại cày bừa
Những chân trời ta vẫn mãi tìm đi

Biển không bao giờ là vắng người cả, dẫu biển có làm cho ta ghét nó như thế nào đi nữa thì ta cũng không để biển phải cô đơn. Ta đón nhận những cơn sóng, nong gió để căng buồm bay trên biển. Ta đồng hành cùng biển khám phá những chân trời mới, mở ra cánh cửa đến với khát vọng thành công. Biển được tác giả nhắc tới ở đây không chỉ chứa đựng những khó khăn mà còn có sức hấp dẫn lôi cuốn. Biển không chỉ đơn giản là sóng, nước mà còn là một điểm tựa cho tình yêu và cuộc đời:

Em ơi em biển sâu rộng nhường kia
Ai biết được tự nơi nào biển mặn
Ơi hạt muối mang cho đời vị mặn
Tự bao giờ biển đã biết thương ta
...
Anh hiểu sao chúng ta lại yêu nhau
Biển rộng quá, biển cần trời, cần đất
Bờ dẫu xa, bờ còn là có thật
Biển không cùng biển vẫn đỡ hơn anh
Trưa biển này anh chỉ nắm tay anh

Biển ôm lấy tình yêu đôi lứa. Biển mang nỗi nhớ da diết cửa người con trai dành cho một nửa của đời mình. Biển sâu rộng, biển lớn thể hiện tình cảm bao la, dạt dào của chàng trai. Tình cảm đó gửi gắm qua nghìn trùng con sóng đánh để cho người con gái biết rằng đó là nghìn trùng sâu lắng nhớ thương nhau. Biển không những đồng hành cùng khát vọng khám phá thiên nhiên, biển còn đồng hành cùng tình yêu đôi lứa, thăng trầm của tình yêu cuộc đời cũng giống như sự thay đổi của biển cả lúc thất thường, lúc dịu êm. Nhưng cuối cùng thì sự yêu thương, gắn bó vẫn chiến thắng tất cả bởi “Vui buồn nào chẳng đậm lẽ thương nhau”.

Hình tượng biển vẫn xuyên suốt trong những câu thơ tiếp theo thể hiện nỗi băn khoăn, trăn trở trong tình yêu của người con trai trước biển lớn và nỗi nhớ nhung, mơ mộng về một thời tuổi trẻ đáng nhớ.

Ôi cuộc đời sâu rộng nhường kia
Sâu như biển, rộng như triều tít tắp
Vị biển mặn đến quá chừng mặn chát
Hạt muối đời hai đứa cắn chung nhau
Anh hiểu sao con sóng sớm bạc đầu
...
Những cánh buồm lại rẽ sóng ra đi
Gió còn trẻ và buồm đang khao khát
Thuyền quăng lưới như đàn chim tha rác
Mặt biển bằng vui như mái nhà ta
Biết nói gì trước biển quá bao la
Trước tất cả những điều đơn giản thế
Anh đứng lặng nghe ngấm vào chất bể
Tiếng sóng dào trên một bãi dương xa...

Tác giả sử dụng biện pháp ẩn dụ những “Hạt muối đời” mà hai đứa cắn chung nhau chính là những thăng trầm, khó khăn và kinh nghiệm tích trong cuộc sống. Hạt muối đó mặn chát giống như những đắng cay phải nếm trải trong cuộc đời để rồi bồi đắp nên con người, gắn bó kết tình thành sự đùm bọc, yêu thương giữa những con người đồng cảm “Anh hiểu sao chúng ta lại yêu nhau”. Biển tưởng chừng vô chi những qua những câu văn của tác giả cho ta thấy bao triết lí nhân sinh của cuộc đời. Dù ta có già đi thì biển vẫn mãi như thế, vậy nên ta đừng đợi mãi điều gì khi còn trẻ, hãy căng buồm cho những khao khát phi đi, hãy yêu lấy cuộc đời ta như cách ta yêu lấy biển.

   Với bút pháp nghệ thuật tài tình và ngôn từ phong phú, Vũ Quần Phương đã cho ta thấy những khó khăn, cực nhọc của bao kiếp người thể hiện qua những hạt muối mặn chát của biển cả. Qua đó ca ngợi phẩm chất chịu thương chịu khó của con người và ca ngợi tình yêu, tuổi trẻ dẫu có khó khăn nhưng vẫn hiên ngang, mang một tinh thần bất khuất và một trái tim yêu thương với biết bao hy vọng với cuộc đời.

-------------------------------

Trên đây là bài văn phân tích một số nét đặc sắc hình thức nghệ thuật của bài thơ "Trước Biển" do Toploigiai biên soạn. Hi vọng những kiến thức trên sẽ giúp các bạn đạt được kết quả cao trong học tập. Cảm ơn các bạn đã theo dõi.