Phân biệt nhật thực toàn phần và nhật thực hình khuyên. Nêu vai trò của Mặt Trăng trong hai hiện tượng này

Câu hỏi: Phân biệt nhật thực toàn phần và nhật thực hình khuyên. Nêu vai trò của Mặt Trăng trong hai hiện tượng này

Lời giải:

- Nhật thực toàn phần: xảy ra khi đĩa tối của Mặt Trăng che khuất hoàn toàn Mặt Trời và người quan sát nằm trong đĩa tối của Mặt Trăng.

- Nhật thực hình khuyên: xảy ra khi Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất nằm cùng trên một đường thẳng, nhưng Mặt Trăng không che hết toàn toàn Mặt Trời. Khi đó Mặt Trời vẫn hiện ra như một vòng đai rực rỡ bao quanh đĩa Mặt Trăng.

- Vai trò của Mặt Trăng: đóng vai trò là vật chắn sáng, làm cho ánh sáng Mặt Trời không thể chiếu đến Trái Đất.

* Hiện tượng nhật thực toàn phần

Nhật thực (solar eclipse) là hiện tượng xảy ra khi mặt trăng đi qua giữa trái đất và mặt trời trên cùng một đường thẳng. Khi chúng ta quan sát từ trái đất, lúc đó mặt trăng che khuất hoàn toàn hay một phần mặt trời.

Ở vị trí thích hợp, người trên Trái đất sẽ thấy được khung cảnh Mặt trăng che phủ hầu như hoàn toàn Mặt trời, để lại bầu trời tối đen giữa ban ngày, hiện tượng này gọi là nhật thực toàn phần. Nếu thời tiết thuận lợi, người xem nhật thực toàn phần có thể thấy được bầu trời sao dù chưa phải ban đêm.

Đây là hiện tượng xảy ra khi mặt trăng ở quanh điểm cận quỹ đạo và nó che khuất hoàn toàn mặt trời. Khi ấy, các vùng bóng tối và nửa bóng tối sẽ hình thành lên trên bề mặt trái đất. Để có thể quan sát được nhật thực toàn phần thì người xem cần đứng trên đường di chuyển của vùng tối mặt trăng. Còn những người đứng ở vùng nửa tối thì chỉ xem được nhật thực một phần mà thôi. Nhật thực một phần: Đây là hiện tượng nhật thực xảy ra khi mặt trăng che khuất một phần đĩa mặt trời và hình thành ra một vùng bóng tối trên bề mặt của trái đất.

* Hiện tượng nhật thực hình khuyên

Nhật thực hình khuyên là hiện tượng đặc biệt xảy ra khi Mặt trăng, Mặt trời và Trái đất cùng nằm trên một đường thẳng, nhưng do Mặt trăng ở cách xa Trái đất nhất trên quỹ đạo hình elip nên không thể che khuất hoàn toàn mặt trời mà sẽ tạo ra một vòng tròn lửa giống như chiếc nhẫn.

Theo tính toán của các nhà thiên văn học, nhật thực vành khuyên sẽ diễn ra vào ngày 10/6 (giờ Việt Nam). Đây là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng ở quá xa so với Trái Đất. Do vậy, khi 3 hành tinh Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất thẳng hàng, kích thước của Mặt Trăng trở nên quá nhỏ để có thể hoàn toàn che phủ được Mặt Trời. 

Nhật thực hình khuyên ngày 10.6 chủ yếu có thể nhìn thấy ở Canada, Greenland và Siberia, cộng với một phần nhỏ của Bán đảo Thượng Michigan nhưng những người theo dõi bầu trời ở phạm vi rộng hơn nhiều đã có thể bắt được nhật thực từng phần. Ở nhiều khu vực, nhật thực một phần hiện lên ngoạn mục với mặt trời mọc, tạo nên một cảnh tượng đặc biệt kỳ lạ.

>>> Tham khảo: Bằng hình vẽ hãy giải thích tên gọi “sao Hôm”, “sao Mai” của Kim tinh