Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 5: Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á. Công cuộc cải cách ở Xiêm

Tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 5: Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á. Công cuộc cải cách ở Xiêm theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Tổng hợp lý thuyết Lịch sử 11 trọn bộ chi tiết, đầy đủ.

Bài 5: Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á. Công cuộc cải cách ở Xiêm

1. Quá trình xâm lược và thiết lập nền thống trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á

a, Quá trình xâm lược

- Các nước phương Tây bắt đầu xâm nhập vào Đông Nam Á từ đầu thế kỉ XVI thông qua buôn bán và truyền giáo, sau đó tiến hành chiến tranh và cạnh tranh quyết liệt.

- Đông Nam Á hải đảo là đối tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của thực dân phương Tây vì khu vực này giàu tài nguyên, có nhiều thương cảng sầm uất nằm trên tuyến đường biển nối liền phương Đông và phương Tây.

- Đông Nam Á lục địa bị xâm lược muộn hơn so với Đông Nam Á hải đảo, chính thức bắt đầu vào thế kỉ XIX.

- Hầu hết các nước Đông Nam Á trở thành thuộc địa của phương Tây vào đầu thế kỉ XX, trừ Vương quốc Xiêm (Thái Lan) vẫn giữ được nền độc lập nhưng bị lệ thuộc vào nước ngoài về nhiều mặt và trở thành "vùng đệm".

b, Chính sách cai trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á

- Chính trị: Thực dân phương Tây thiết lập nền thống trị ở Đông Nam Á với sự duy trì của các thế lực phong kiến địa phương như một công cụ để thi hành chính sách cai trị thuộc địa.

- Hình thức cai trị: Quyền hành chính, lập pháp, tư pháp, ngoại giao, quân sự của các thuộc địa đều tập trung trong tay một đại diện của chính quyền thực dân.

- Chính sách "chia để trị”: Phương thức phổ biến được thực dân phương Tây sử dụng để chia rẽ và làm suy yếu sức mạnh dân tộc của các nước Đông Nam Á. Chính quyền thực dân còn tập trung vào việc xây dựng và sử dụng lực lượng quân đội người bản địa để bảo vệ bộ máy cai trị và đàn áp sự phản kháng của người dân thuộc địa

- Kinh tế: Chính quyền thực dân thực hiện chính sách bóc lột, khai thác các thuộc địa để phục vụ lợi ích cho chính quốc.

- Văn hoá - xã hội: Các nước thực dân phương Tây cố gắng kìm hãm người dân trong tình trạng lạc hậu, nghèo đói và làm xói mòn giá trị truyền thống của các quốc gia Đông Nam Á.

2. Công cuộc cải cách ở Vương quốc Xiêm

- Vào giữa thế kỉ XIX, Vương quốc Xiêm đối mặt với đe doạ xâm lược của thực dân phương Tây.

- Từ năm 1851, vua Ra-ma IV bắt đầu cải cách và mở cửa buôn bán với nước ngoài.

- Từ năm 1868, dưới thời vua Ra-ma V, Xiêm tiến hành hàng loạt cải cách về ngoại giao, kinh tế, xã hội, hành chính, giáo dục.

- Công cuộc cải cách giúp giải phóng sức lao động, thúc đẩy sản xuất phát triển, mở cửa cho hàng hoá xuất khẩu, đưa Xiêm phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa, hội nhập với thế giới.

- Chính phủ Xiêm sử dụng thành tựu của công cuộc cải cách để thực hiện đường lối ngoại giao mềm dẻo, giữ vững độc lập và chủ quyền đất nước.

- Công cuộc cải cách của Vương quốc Xiêm là một trong những con đường ứng phó hiệu quả với làn sóng xâm lược của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á.

3. Trắc nghiệm Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 5 (có đáp án)

Câu 1. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng nguyên nhân các nước thực dân phương Tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á?

A. Tư bản phương Tây có nhu cầu cao về nguyên liệu, nhân công, thị trường.

B. Đông Nam Á có vị trí quan trọng trong tuyến đường giao thương trên biển.

C. Kinh tế của các nước tư bản phương Tây đang bị Đông Nam Á cạnh tranh.

D. Khu vực Đông Nam Á có tài nguyên phong phú, nguồn nhân công dồi dào.

Giải thích

Các nước phương Tây đã xâm lược Đông Nam Á với các nguyên nhân sau:

- Sự phát triển của nền sản xuất trong các nước phương Tây tạo ra nhu cầu ngày càng tăng về nguyên liệu, nhân công và thị trường tiêu thụ.

- Đông Nam Á có vị trí địa lý quan trọng cho giao thương biển, cung cấp đa dạng hương liệu, nguyên liệu và lao động.

- Chế độ phong kiến ở nhiều nước Đông Nam Á đã bắt đầu gặp khó khăn và khủng hoảng từ nửa sau thế kỷ XVI.

Câu 2. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng thủ đoạn mà các nước tư bản phương Tây sử dụng trong quá trình xâm nhập, xâm lược vào khu vực Đông Nam Á?

A. Khống chế chính trị, ép kí hiệp ước bất bình đẳng.

B. Sử dụng hoạt động buôn bán, truyền giáo.

C. Truyền bá học thuyết “Đại Đông Á”.

D. Dùng vũ lực để thôn tính đất đai.

Giải thích

Trong thời kỳ từ thế kỷ XVI đến XIX, thực dân phương Tây đã xâm chiếm hầu hết các quốc gia ở Đông Nam Á bằng nhiều phương thức khác nhau như ngoại giao, buôn bán, truyền giáo, ép kí các hiệp ước bất bình đẳng và sử dụng vũ lực thôn tính.

Câu 3. Quá trình xâm lược của thực dân phương Tây diễn ra trong bối cảnh phần lớn các nước Đông Nam Á

A. mới được hình thành.

B. đang là thuộc địa của Trung Hoa.

C. đang ở giai đoạn phát triển đỉnh cao.

D. bước vào thời kì suy thoái, khủng hoảng.

Giải thích

Thực dân phương Tây xâm lược các nước Đông Nam Á trong bối cảnh suy thoái và khủng hoảng của chế độ phong kiến về chính trị, kinh tế và xã hội. Trong thời kỳ này, nhiều cuộc nổi dậy xảy ra đặc biệt là của nông dân.

Câu 4. Có nhiều nguyên nhân thúc đẩy thực dân phương Tây xâm lược các nước Đông Nam Á hải đảo, ngoại trừ việc khu vực này

A. có nguồn hương liệu và hàng hóa phong phú.

B. có nguồn tài nguyên phong phú, dân cư đông đúc.

C. là địa điểm bắt đầu của “con đường tơ lụa trên biển”.

D. nằm trên tuyến đường biển nối liền phương Đông và phương Tây.

Câu 5. Năm 1511, Bồ Đào Nha đánh chiếm vương quốc nào ở Đông Nam Á?

A. Ma-lắc-ca.

B. Đại Việt.

C. Lan Xang.

D. Cam-pu-chia.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 5. Quá trình xâm lược và cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á. Công cuộc cải cách ở Xiêm theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.