logo

(Cánh diều) Lý thuyết Sử 11 Bài 11: Cuộc cải cách của Minh Mạng nửa đầu thế kỉ XIX

Tóm tắt (Cánh diều) Lý thuyết Sử 11 Bài 11: Cuộc cải cách của Minh Mạng nửa đầu thế kỉ XIX theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Tổng hợp lý thuyết Lịch sử 11 trọn bộ chi tiết, đầy đủ.

Bài 11. Cuộc cải cách của Minh Mạng nửa đầu thế kỉ XIX

Soạn Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 11


1. Bối cảnh lịch sử

- Nhà Nguyễn lập quốc, bộ máy chính quyền thời Nguyễn kế thừa mô hình nhà Lê trung hưng. Tình hình an ninh-xã hội không ổn định và bộ máy chính quyền thiếu sự thống nhất, đồng bộ và tập trung.

- Chính sách cải cách của Minh Mạng: Xây dựng hệ thống chính quyền quy cũ và hiệu quả hơn, tiến hành những chính sách cải cách lớn.


2. Nội dung cải cách


a. Bộ máy chính quyền trung tâm

- Nội dung cải cách bộ máy chính quyền trung tâm của triều đình Minh Mạng

- Các cơ quan chủ chốt: Viện cơ mật, Nội các, Đô sát viện, Lục bộ, Lục khoa, Lục tự

- Nội các: giúp vua khởi thảo văn bản, coi giữ ẩn tin, lưu trữ châu bản

- Đô sát viện: giám sát và vạch lỗi các cơ quan, quan lại các cấp

- Cơ mật viện: tham mưu, tư vấn cho nhà vua các vấn đề chiến lược

- Quyền lực tập trung vào tay nhà vua, chế độ giảm sút được chú trọng và tăng cường

- Hệ thống văn bản hành chính được chuyên môn hoá và quy định chặt chẽ.


b. Bộ máy chính quyền địa phương

- Bộ máy chính quyền địa phương: Minh Mạng xoá bỏ Bắc Thành và Gia Định Thành, đổi dinh-trấn thành 30 tỉnh và cấu trúc lại hệ thống hành chính trên cả nước. Việc bố trí chức quan căn cứ vào quy mô, dân số và trình độ phát triển địa phương. Lưu quan được đặt tại vùng dân tộc thiểu số phía bắc, bãi bỏ chế độ thổ quan và quyền thế tập của các tù trưởng. 


3. Kết quả, ý nghĩa

Cuộc cải cách thành công, tăng cường quyền lực của triều đình và hoàng đế, và tập trung hệ thống cơ quan, chức quan các cấp với sự giảm sát, ràng buộc chặt chẽ. Tình hình an ninh – xã hội ở các địa phương từ sau cải cách cũng có những chuyển biến tích cực.


4. Trắc nghiệm Sử 11 Cánh Diều Bài 11 (có đáp án)

Câu 1. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng tình trạng bộ máy chính quyền nhà Nguyễn dưới thời Gia Long và những năm đầu thời Minh Mạng?

A. Tính phân quyền còn đậm nét với sự tồn tại của Bắc Thành và Gia Định Thành.

B. Quyền lực của nhà vua và triều đình trung ương được tăng cường tuyệt đối.

C. Tổ chức hành chính giữa các khu vực trong cả nước thiếu tính thống nhất.

D. Quan lại trong bộ máy nhà nước chủ yếu do các võ quan nắm giữ.

Giải thích

Dưới triều Gia Long và đầu triều Minh Mạng, bộ máy nhà nước đã được cải cách nhưng vẫn có nhiều hạn chế và thiếu tính thống nhất với cơ cấu hành chính phân tầng có nguy cơ lạm quyền, tính phân quyền ở địa phương và quan lại trong bộ máy chủ yếu do các võ quan nắm giữ.

Câu 2. Về cơ cấu hành chính, dưới thời vua Gia Long, nhà vua chỉ trực tiếp quản lí

A. Bắc thành.

B. Gia Định thành.

C. 4 doanh và 7 trấn.

D. phủ Thừa Thiên.

Giải thích

Dưới triều Gia Long, nhà vua chỉ trực tiếp quản lý 4 doanh (Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Đức, Quảng Nam) và 7 trấn (Thanh Hoa, Nghệ An, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Bình Hòa, Bình Thuận) trong cơ cấu hành chính.

Câu 3. Nội dung nào sau đây phản ánh đúng tình trạng bộ máy chính quyền nhà Nguyễn dưới thời Gia Long và những năm đầu thời Minh Mạng?

A. Quyền lực của nhà vua và triều đình trung ương được tăng cường tuyệt đối.

B. Tính phân quyền còn đậm nét với sự tồn tại của Bắc Thành và Gia Định Thành.

C. Tổ chức hành chính giữa các khu vực trong cả nước được củng cố, thống nhất.

D. Quan lại trong bộ máy nhà nước chủ yếu do các quý tộc và quan văn nắm giữ.

Giải thích

Dưới triều Gia Long và đầu triều Minh Mạng, bộ máy nhà nước phong kiến đã được cải cách nhưng vẫn thiếu tính thống nhất với tính phân quyền rõ nét khi Bắc Thành và Gia Định Thành vẫn tồn tại.

Câu 4. Về cơ cấu hành chính, dưới thời vua Gia Long, đứng đầu khu vực Bắc thành và Gia Định thành là

A. Tổng trấn.

B. Trấn thủ.

C. Tuần phủ.

D. Huyện lệnh.

Câu 5. Dưới thời vua Minh Mệnh, chức quan đứng đầu các tỉnh được gọi là gì?

A. Tổng trấn.

B. Tổng đốc.

C. Tuần phủ.

D. Tỉnh trưởng.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Lịch sử 11 Cánh diều

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 11. Cuộc cải cách của Minh Mạng nửa đầu thế kỉ XIX theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.

icon-date
Xuất bản : 13/03/2023 - Cập nhật : 03/08/2023