Tổng hợp Lý thuyết Địa lí 12 Kết nối tri thức Bài 10 Chuyển dịch cơ cấu kinh tế sẽ mang đến nội dung về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ giúp bạn nắm chắc kiến thức bài học.
- Phát huy lợi thế so sánh, khai thác, sử dụng hợp lý nguồn lực của đất nước, tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng hiệu quả hơn.
- Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao trình độ lao động, tăng năng suất và hiệu quả lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
1. Chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa thể hiện ở các đặc điểm sau:
- Khu vực công nghiệp và dịch vụ có vai trò quan trọng và tỉ trọng ngày càng tăng, cơ cấu lao động cũng chuyển dịch theo hướng gia tăng lực lượng lao động có kĩ thuật và trình độ cao hơn.
- Ngoài chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu thành phần kinh tế và cơ cấu lãnh thổ cũng có sự chuyển dịch nhằm khai thác tốt hơn các nguồn lực, tăng cường liên kết, hội nhập.
- Sự tăng trưởng và hướng đến phát triển bền vững là các mục tiêu được ưu tiên trong sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa.
2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ
Cơ cấu kinh tế |
Hiện trạng |
Nguyên nhân |
---|---|---|
Chuyển dịch cơ cấu theo ngành kinh tế |
- Giảm tỉ trọng nhóm ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản; tăng tỉ trọng nhóm ngành công nghiệp và xây dựng, dịch vụ. - Trong mỗi nhóm ngành đang chuyển dịch cơ cấu theo hướng tăng tỉ trọng các ngành hiệu quả kinh tế và hàm lượng khoa học - công nghệ cao, giảm tỉ trọng của các ngành có hiệu quả kinh tế thấp, sử dụng nhiều tài nguyên và lao động. + KVI: giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng thủy sản, đẩy mạnh liên kết với công nghiệp chế biến, các dịch vụ nông nghiệp theo chuỗi giá trị sản xuất - chế biến - tiêu thụ. + KVII: giảm tỷ trọng nhóm ngành khai khoáng, tăng tỷ trọng nhóm ngành chế biến, chế tạo; chú trọng ứng dụng công nghệ cao. + KVIII: phát triển theo hướng đa dạng, dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại, tăng cường chuyển đổi số. |
Kết quả của công cuộc Đôi mới, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; sự tác động của các yếu tố về khoa học - công nghệ, xu hướng khu vực hoá và quốc tế hoá |
Chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế |
- Xu hướng chuyên dịch: giảm tỉ trọng của kinh tế Nhà nước, tăng tỉ trọng của kinh tế ngoài Nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài. - Mỗi thành phần kinh tế có vai trò khác nhau: + Kinh tế Nhà nước có vai trò quan trọng trong ổn định kinh tế vĩ mô, định hướng phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. + Kinh tế ngoài Nhà nước góp phần phát huy nguồn lực trong nhân dân, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế. + Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có vai trò trong thu hút đầu tư, công nghệ,... |
Kết quả của đường lối phát triển nền kinh tế nhiều thành phần; tăng cường mở cửa, hội nhập với nền kinh tế của thế giới; áp dụng cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa |
Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ |
- Trên phạm vi cả nước đã hình thành 6 vùng kinh tế - xã hội; các hình thức lãnh thổ khác như khu kinh tế, khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu, hành lang kinh tế,... được hình thành. - Các ngành kinh tế cũng có sự chuyển dịch theo hướng khai thác lãnh thổ có hiệu quả hơn. + Trong nông nghiệp: hình thành các vùng chuyên canh, các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, các vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trang trại,... + Trong công nghiệp: hình thành các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, ... là động lực của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. + Trong dịch vụ: mở rộng mạng lưới và phát triển theo hướng hiện đại. |
Kết quả của sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và theo thành phần kinh tế ở nước ta. |