(Cánh diều) Lý thuyết Địa lí 11 Bài 19: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và dân cư, xã hội Liên Bang Nga

Tóm tắt (Cánh diều) Lý thuyết Địa lí 11 Bài 19: Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và dân cư, xã hội Liên Bang Nga theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Tổng hợp lý thuyết Địa lí 11 trọn bộ chi tiết, đầy đủ.

Bài 19. Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và dân cư, xã hội Liên Bang Nga

- Soạn Địa lí 11 Cánh Diều Bài 19

I. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

- Liên bang Nga có diện tích khoảng 17 triệu km, trải dài từ vĩ độ 41°11′B đến vĩ độ 77°43′B và từ kinh độ 27°Đ đến kinh độ 1694⁰′T. Lãnh thổ bao gồm đồng bằng Đông Âu, Bắc Á và tỉnh Ca-li-nin-grát, kéo dài từ biển Ban-tích đến Thái Bình Dương, từ Bắc Băng Dương đến Biển Đen và biển Ca-xpi.

- Liên bang Nga giáp nhiều quốc gia và có vùng biển rộng lớn thuộc các biển như Bắc Băng Dương, Thái Bình Dương, Ban-tích, Biển Đen và Ca-xpi.

- Diện tích lãnh thổ rộng lớn của Liên bang Nga mang lại sự đa dạng về thiên nhiên và tài nguyên phong phú. Vị trí địa lí cũng thuận lợi cho giao lưu và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, cũng đặt ra các vấn đề cần quan tâm về phát triển kinh tế - xã hội giữa các vùng và khu vực.

II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

1. Địa hình, đất

Địa hình của Liên bang Nga được chia thành hai phần, phân cách nhau bởi sông I-ê-nít-xây:

- Phía tây: Đồng bằng Đông Âu, Đồng bằng Tây Xi-bia và Dãy núi U-ran.

- Phía đông: Cao nguyên Trung Xi-bia, các dãy núi và sơn nguyên. Đất đa dạng, đất đai màu mỡ thuận lợi cho trồng trọt, nông nghiệp.

2. Khí hậu

- Phần lớn lãnh thổ Liên bang Nga có khí hậu ôn đới, phía tây ôn hoà, phía đông lục địa khắc nghiệt, phía bắc cận cực, cực tây nam gần Biển Đen cận nhiệt.

- Đặc điểm khí hậu tạo điều kiện cho phát triển kinh tế đa dạng, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp, tuy nhiên nhiều nơi khô hạn, lạnh giá gây khó khăn cho người dân.

3. Sông, hồ

- Liên bang Nga có nhiều sông lớn, sông Von-ga là sông dài nhất châu Âu, các sông ở vùng Xi-bia chủ yếu chảy theo hướng nam — bắc, đổ ra Bắc Băng Dương, sông ngòi có giá trị đa dạng.

- Hồ lớn nhất là Bai-can, chứa tới 85 % nguồn nước ngọt của Liên bang Nga.

4. Biển

- Liên bang Nga có đường bờ biển dài trên 37 000 km, vùng biển rộng thuộc Thái Bình Dương, Bắc Băng Dương và các biển khác.

- Vùng biển rộng có tiềm năng lớn để phát triển kinh tế với nhiều tài nguyên quý giá, tuy nhiên nhiều vùng phía bắc bị đóng băng gây khó khăn cho khai thác.

5. Sinh vật

- Liên bang Nga đứng đầu thế giới về diện tích rừng, chủ yếu là rừng lá kim ở vùng Xi-bia và phía bắc thuộc châu Âu.

- Rừng là cơ sở để phát triển công nghiệp, tài nguyên du lịch quan trọng và có ảnh hưởng đến dời sống người dân.

6. Khoáng sản

- Liên bang Nga có nguồn tài nguyên khoáng sản giàu có, đặc biệt là dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, khoảng sản kim loại đen phong phú.

- Nhiều loại khoáng sản phân bố ở vùng có tự nhiên khắc nghiệt, khó khai thác.

III. Dân cư và xã hội

1. Dân cư

- Liên bang Nga có số dân đông thứ 9 trên thế giới (năm 2020).

- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp, có giá trị âm trong nhiều năm; cơ cấu dân số già.

- Dân số tăng chậm và cơ cấu dân số già gây khó khăn cho nguồn lao động và làm tăng chi phí phúc lợi xã hội.

- Mật độ dân số trung bình của Liên bang Nga thấp, chỉ khoảng 9 người/km2 (năm 2020), phân bố không đều; nhiều vùng giàu tài nguyên nhưng thiếu lao động tại chỗ để khai thác.

- Tỉ lệ dân thành thị của Liên bang Nga khoảng 74,8 % (năm 2020); các đô thị chủ yếu thuộc loại nhỏ và trung bình.

- Liên bang Nga có hơn 100 dân tộc, trong đó dân tộc Nga chiếm 80,9% tổng số dân, tạo ra sự đa dạng văn hoá và truyền thống dân tộc, đồng thời là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế-xã hội.

2. Xã hội

- Nền văn hoá đa dạng và độc đáo, đóng góp vào phát triển kinh tế và ngành du lịch.

- Trình độ học vấn cao, tỉ lệ biết chữ đạt trên 99,4% (năm 2020).

- Đứng hàng đầu thế giới về nghiên cứu khoa học cơ bản, giáo dục được chú trọng phát triển với nhiều trường đại học danh tiếng.

- HDI rất cao (năm 2020 là 0,830).

IV. Trắc nghiệm Địa 11 Cánh Diều Bài 19 (có đáp án)

Câu 1. Vấn đề dân số mà Nhà nước Liên bang Nga quan tâm là

A. tỉ lệ gia tăng tự nhiên cao.

B. có cơ cấu dân số già hóa.

C. di cư, cháy máu chất xám. 

D. lực lượng lao động đông.

Giải thích:

Nga là quốc gia đông dân thứ tám trên thế giới (2005). Tuy nhiên, dân số đã giảm do tỷ lệ tăng dân số tự nhiên âm và sự di cư của nhiều người Nga kể từ những năm 1990. Đây cũng là vấn đề được cả nước hết sức quan tâm.

Câu 2. Biển Ban-tích, biển đen và biển Ca-xpi nằm ở khu vực nào sau đây của Liên bang Nga?

A. Bắc và đông bắc.

B. Đông và đông nam.

C. Tây và tây nam.

D. Nam và đông nam.

Câu 3. Đại bộ phận lãnh thổ nước Liên bang Nga nằm trong vành đai khí hậu nào sau đây?

A. Ôn đới.

B. Nhiệt đới.

C. Cận cực. 

D. Cận nhiệt.

Giải thích:

Đại bộ phận lãnh thổ nước Liên bang Nga đa phần nằm trong vành đai khí hậu ôn đới (chiếm khoảng 80% diện tích lãnh thổ). Phía tây có khí hậu ôn hòa hơn phần phía đông, phía bắc có khí hậu cận cực lạnh giá (chiếm 4% diện tích lãnh thổ), phía nam có khí hậu cận nhiệt.

Câu 4. Yếu tố tạo thuận lợi để Liên bang Nga tiếp thu thành tựu khoa học - kĩ thuật của thế giới là

A. dân thành thị đông.

B. lao động dồi dào.

C. nền kinh tế sôi động. 

D. trình độ dân trí cao.

Giải thích:

Trình độ dân trí là một trong những yếu tố tạo thuận lợi để Liên bang Nga tiếp thu thành tựu khoa học - kĩ thuật của thế giới. Trình độ dân trí cao thuận lợi cho việc tiếp thu thành tựu khoa học - kĩ thuật.

Câu 5. Nhận định nào sau đây không đúng với đặc điểm dân cư, dân tộc Liên bang Nga?

A. Dân số tăng nhanh.

B. Có dân số đông.

C. Tỉ lệ dân thành thị cao. 

D. Có nhiều dân tộc.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Địa lí 11 Cánh Diều

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Địa lí 11 Cánh Diều Bài 19. Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và dân cư, xã hội Liên Bang Nga theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.