Soạn Lịch sử 8 Bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

Hướng dẫn Soạn Lịch sử 8 Kết nối tri thức Bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

Lý thuyết Lịch sử 8 Kết nối tri thức Bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

Mở đầu trang 56 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Trong các thế kỉ XVIII - XIX, xã hội loài người đã có những thành tựu lớn về khoa học, kĩ thuật và văn học, nghệ thuật. Hình ảnh bên là I. Niu-tơn - người có phát minh khoa học vĩ đại trong thời kì lịch sử này. Theo em, đó là phát minh nào? Hãy chia sẻ những điều em biết về những thành tựu khoa học, kĩ thuật mang dấu ấn thời đại, cũng như tác động của các thành tựu đó đối với đời sống con người.

Trả lời:

- Một trong những phát minh quan trọng của I. Niu-tơn là: thuyết vạn vật hấp dẫn

- Một số thành tựu khoa học, kĩ thuật của nhân loại ở thế kỉ XVIII - XIX:

+ Định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng của M. Lô-mô-nô-xốp.

+ Thuyết tiến hóa của S. Đức-uyn

+ Tàu thủy chạy bằng hơi nước của Phơn-tơn.

- Tác động của các thành tựu khoa học - kĩ thuật:

+ Tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biển chuyển, vận động theo quy luật.

+ Tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng.

Câu hỏi trang 57 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Nêu những thành tựu tiêu biểu về khoa học. Phân tích tác động của các thành tựu đó đối với đời sống xã hội loài người trong các thế kỉ XVIII - XIX.

Trả lời:

* Những thành tựu tiêu biểu về khoa học và tác động 

- Khoa học tự nhiên

+ Đầu thế kỉ XVIIIThuyết vạn vậthấp dẫn của I. Niu-tơn (Vật lí)

+ Giữa thế kỉ XVIIĐịnh luật bảo toàn vàchuyển hoá năng lượng.của M. Lô-mô-nô-xốp(Vật lí và Hoá học)

+ Giữa thế kỉ XIXThuyết tiến hoácủa S. Đác-uyn(Sinh học)

-> Tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thứccủa con người về vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật, đặt cơ sở cho cuộccách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp.

- hoa học xã hội:

+ Ở Đức, chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng được xây dựng tương đối hoàn thiện với những đại diện xuất sắc là L. Phoi-ơ-bách và G. Hê-ghen.

+ Ở Anh, học thuyết kinh tế chính trị học tư sản ra đời với những tác phẩm nổi tiếng của A. Xmít và D. Ri-các-đô.

+ Chủ nghĩa xã hội không tưởng gắn liền với tên tuổi của C. H. Xanh Xi-mông, S. Phu-ri-ê (Pháp) và R. Ô-oen (Anh).

+ Giữa thế kỉ XIX, chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời, do C. Mác và Ph. Ăng-ghen sáng lập.

* Phân tích tác động của các thành tựu:

- Các thành tựu về khoa học tự nhiên đã: tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biển chuyển, vận động theo quy luật; đặt cơ sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp.

- Những trào lưu tư tưởng tiến bộ đã: lên án mặt trái của chủ nghĩa tư bản; phản ánh khát vọng xây dựng một xã hội mới không có chế độ tư hữu và không có bóc lột; từng bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.

Câu hỏi trang 58 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Nêu những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật trong thế kỉ XIX. Phân tích tác động của những thành tựu đó đối với xã hội loài người.

Trả lời:

- Thành tựu tiêu biểu:

+ Năm 1807, Phơn-tơn (người Mỹ) đã chế tạo được tàu thuỷ chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên.

+ Với việc phát minh ra phương pháp sử dụng lò cao trong luyện kim đã dẫn đến sự ra đời của các nguyên liệu mới (thép, nhôm).

+ Những khám phá về điện là cơ sở cho sự ra đời và phát triển của động cơ điện, điện thoại, vô tuyến điện và thúc đẩy việc ứng dụng nguồn năng lượng điện vào cuộc sống.

+ Việc phát minh ra động cơ đốt trong tạo tiền đề cho sự ra đời và phát triển của ô tô, máy bay, đồng thời thúc đẩy ngành khai thác dầu mỏ.

+ Trong nông nghiệp, cũng có nhiều tiến bộ về kĩ thuật và phương pháp canh tác. Sang thế kỉ XIX, phân hoá học, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập được sử dụng rộng rãi.

- Tác động: Những thành tựu đó đã tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng năngsuất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải pháttriển nhanh chóng.

Câu hỏi trang 59 Lịch Sử 8

Câu hỏi 1: Hãy trình bày những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII-XIX.

Trả lời:

* Thành tựu tiêu biểu về Văn học

- Văn học trong các thế kỉ XVIII - XIX phát triển rực rỡ với sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn mà các tác phẩm của họ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền móng cho văn học hiện đại. Tiêu biểu là: Tấn trò đời của H. Ban-dắc; Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, Những người khốn khổ của Vích-to Huy-gô (Pháp); Chiến tranh và hoà bình của Lép Tôn-xtôi (Nga)...

- Ngoài ra còn có nhiều nhà văn, nhà thơ lớn khác để lại dấu ấn sâu sắc trong thời kì này như: A. Pu-skin (Nga); Ph. Si-lơ, Giô-han Gớt (Đức); W. Thác-cơ-rê, S. Đích-ken (Anh)…

* Thành tựu tiêu biểu về nghệ thuật:

- Âm nhạc
+ Thế kỉ XVII, âm nhạc: W. Mô-da (Áo), S. Bách (Đức) với những tác phẩm được coi là mẫu mực cổ điển

+  Thế kỉ XIX, âm nhạc tràn đầy tính lãng mạn với tên tuổi của L. Bét-thỏ-ven (Đức), Ph. Sô-panh(Ba Lan), P. I. Trai-cop-xki (Nga)...

- Kiến trúc: Cung điện Véc-xai (Pháp) được hoàn thành đầu thế kỉ XVIII,sau đó tiếp tục được hoàn chỉnh và trở thành một công trìnhkiến trúc cực kì đồ sộ và lộng lẫy.

- Hội họa:  Thế kỉ XVIII – XIX đã xuất hiện nhiềudanh hoạ với các tác phẩm nổi tiếng,gắn bó với cuộc sống hiện thực. Tiêu biểu là Gi. Đa-vít, Ơ. Đơ-la-croa (Pháp); Ph. Gôi-a (Tây Ban Nha); I. Lê-vi-tan(Nga); V. Van Gốc (Hà Lan)

Câu hỏi 2: Phân tích tác động của những thành tựu văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đối với xã hội loài người.

Trả lời:

- Tác động của những thành tựu văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đối với xã hội loài người:

+ Góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời;

+ Thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

Luyện tập - Vận dụng

Câu 1. Lập bảng thống kê những thành tựu và tác động chủ yếu của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX.

Trả lời:

Lĩnh vực	Thành tựu
Kĩ thuật	- Phơn-tơn (Mĩ): Phát minh ra tàu thủy chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên vào năm 1807. - Xti-phen-xơn (Anh): Phát minh ra hệ thống đường sắt và chế tạo được loại xe lửa kéo theo nhiều toa với tốc độ nhanh vào năm 1814. - Moóc-xơ (Mĩ): Phát minh ra bảng chữ cái cho điện tín gồm những gạch và chấm.
Khoa học tự nhiên	- Niu-tơn (Anh): Phát hiện ra định luật vạn vật hấp dẫn (đầu thế kỉ XVIII). - Lô-mô-nô-xốp (Nga): Đưa ra định luật bảo toàn khối lượng và năng lượng cùng với nhiều phát minh quan trọng trong lĩnh vực vật lý và hóa học (giữa thế kỉ XVIII). - Puốc-kin-giơ (Séc): Phát hiện thuyết tế bào (1837). - Đác-uyn (Anh): Giới thiệu thuyết tiến hóa và di truyền (1859).
Khoa học xã hội	- Phoi-ơ-bách, Hê-ghen (Đức): Phương pháp duy vật chủ nghĩa và phép biện chứng. - Xmít, Ri-các-nô (Anh): Lý thuyết kinh tế của tư bản. - Xanh Xi-mông, Phu-ri-ê (Pháp), Ô-oen (Anh): Chủ nghĩa xã hội utopia. - Mác, Ăng-ghen: Lý thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học.
Văn học, nghệ thuật	- Ban-dắc: Những tác phẩm nổi tiếng như "Tấn trò đời", "Vỡ mộng", "Trời không có mắt",... - Lép Tôn-xtôi: Các tác phẩm nổi tiếng như "Chiến tranh và hòa bình", "Phục sinh",... - Mô-da (Áo): Sáng tác các bản concerto cho piano. - Trai-cốp-xki (Nga): Tác giả của các tác phẩm nổi tiếng như "Hồ Thiên Nga", "Người đẹp ngủ trong rừng"... - Bét-tô-ven (Đức): Sáng tác hàng loạt các bản giao hưởng nổi tiếng trên toàn thế giới.

Câu 2. Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 7 - 10 câu) giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu hoặc một danh nhân văn hoá có nhiều đóng góp trong các thế kỉ XVIII - XIX.

Trả lời:

* Giới thiệu về Victo Hugo và tác phẩm Những người khốn khổ

Victor Hugo (1802 - 1885) là một đại văn hào của nước Pháp vào thế kỉ 19, đồng thời cũng là một trí thức dấn thân và một chính trị gia, dùng ngòi bút để chiến đấu không mệt mỏi cho những lý tưởng của ông vào thời kì đó. Chính điều này đã khiến ông bị  lưu đày trong 20 năm. Khi mất ông được làm lễ quốc tang và thi hài được đưa vào điện Pantheon an nghỉ.

Những sáng tác của Victor Hugo chủ yếu theo trường phái lãng mạn và rất đa dạng, trong đó phải kể đến "Nhà thờ Đức Bà Paris" và "Những người khốn khổ", hai kiệt tác văn xuôi đã giúp ông trở thành một cây đại thụ của nền Văn học thế giới, khó ai có thể sánh nổi.

Những người khốn khổ là câu chuyện về xã hội nước Pháp trong khoảng hơn 20 năm đầu thế kỷ 19 kể từ thời điểm Napoléon I lên ngôi và vài thập niên sau đó. Nhân vật chính của tiểu thuyết là Jean Valjean, một cựu tù khổ sai tìm cách chuộc lại những lỗi lầm đã gây ra thời trai trẻ. Bộ tiểu thuyết không chỉ nói tới bản chất của cái tốt, cái xấu, của luật pháp, mà tác phẩm còn là cuốn bách khoa thư đồ sộ về lịch sử, kiến trúc của Paris, nền chính trị, triết lý, luật pháp, công lý, tín ngưỡng của nước Pháp nửa đầu thế kỷ XIX.  

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Lịch sử 8 Kết nối tri thức Bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!