Đọc hiểu Về mùa xoài mẹ thích

Đọc văn bản sau

VỀ MÙA XOÀI MẸ THÍCH

Quả xoài xưa Mẹ thích

cứ gợi mãi trong con

cái hương thơm chín nức

cái quả bé tròn tròn

 

Khi cây xoài trước ngõ

lấp ló trái vàng hoe

đủ nhắc cho con nhớ

mùa hạ đã gần về

 

Cầm quả xoài của Mẹ

cầm cả mùa trên tay

Cắn miếng xoài ngọt lịm

vị đầu lưỡi thơm hoài

 

Vô tình hay hữu ý

xoài mang hình quả tim?

Riêng con thì con nghĩ

đấy — lòng Mẹ ngọt mềm

 

Tóc xõa rồi tóc búi

một đời mẹ chắt chiu

xoài non rồi chín tới

quả lúng lắng cành treo

 

Nghe hương xoài bay theo

từng bước chân của Mẹ

thơm lựng vào lời kê

những câu chuyện đời xưa.

 

Ngỡ hạt mưa đầu mùa

là hột xoài trong suốt

nhìn vỏ xoài Mẹ gọt

con gọi: cánh hoàng lan...

 

Ngỡ nhìn cả mùa vàng

nằm trong bàn tay Mẹ

Trọn một đời thơ bé

ướp lẫn với hương xoài.

 

Nhưng rồi có một ngày

trái xoài già rụng cuống...

 

Tháng hạ không đến sớm

dù cho quả xoài vàng

tháng hạ không đến muộn

đủ nhắc con mùa sang.

 

Ngào ngạt khắp không gian

hương xoài xưa Mẹ thích.

(In trong Mùa hạ trong thi ca, Tuyển thơ nhiều tác giả, NXB Hội Nhà văn, 2007)

Câu hỏi: 

a. Bài thơ được làm theo thể thơ gì?

b. Chỉ ra những đặc điểm về vần và nhịp của bài thơ.

c. Tìm một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả “quả xoài của mẹ” qua cách nhìn, cách cảm của người con. Nhận xét về điểm chung của những từ ngữ, hình ảnh ây. Cách miêu tả như vậy có tác dụng gì? Tìm và chỉ ra tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau:

Nhưng rồi có một ngày

trái xoài già rụng cuống...

Tháng hạ không đến sớm

dù cho quả xoài vàng

tháng hạ không đến muộn

đủ nhắc con mùa sang.

đ. Hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào trong văn bản?

e. Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

>>> Xem đầy đủ: Soạn SBT Ngữ Văn 7 Bài 1: Tiếng nói của vạn vật - CTST

Trả lời

a. Thể thơ năm chữ.

b. Đặc điểm vần và nhịp của bài thơ Về mùa xoài mẹ thích:

 - Vẫn: vần chân (con - tròn, ý - nghĩ, mẹ - bé, vàng - sang).

 - Nhịp: ngắt nhịp 3/2 hoặc 2/3.

c. Một số từ ngữ miêu tả hình ảnh quả xoài của mẹ qua cách nhìn, cách cảm của người con: hương thơm chín nức, quả Bé tròn tròn, ngọt lịm, xoài mang hình quả tim, hội xoài trong suốt - hạt mưa đầu mùa, vỏ xoài - cánh hoàng lan. Tất cả các hình ảnh ấy đều rất đẹp đẽ và ngọt ngào. Tác dụng:

- Góp phần khắc họa hình ảnh mộc mạc, thân thương của “quá xoài xưa Mẹ thích”.

- Tất cả những hình ảnh ấy được hiện lên qua sự hoài niệm ngọt ngào của người con. Điều đó cho thấy những øì thuộc về mẹ là một vùng ký ức ngọt ngào. thiêng liêng đối với tác giả. Qua đó, người đọc cũng cảm nhận rõ hơn về những tình cảm yêu thương. trân quý của một đứa con dành cho mẹ.

 d. Hình ánh “trái xoài già rụng cuồng” là hình ảnh ẩn dụ gợi liên tưởng tới sự ra đi của mẹ. Hình ảnh trái xoài ấy gắn liền với những kí ức ngọt ngào về mẹ. Vì vậy khi sử dụng hình ảnh ấy để diễn tả sự ra đi của mẹ, tác giả đem đến cho người đọc sự hình dung rõ nét về nỗi đau, niềm tiếc thương và cả sự hụt hẫng, mất mát những kí ức rất đẹp của chính bán thân mình.

 đ. Hình ảnh người mẹ hiền hậu. dịu đàng. lam lũ cả đời, chắt chiu khó nhọc vì con và đặc biệt là rất gần gũi, thương yêu con cái. Điều đó được tác giả thể hiện qua những từ ngữ. hình ảnh như: “xoài mang hình quả tìm — đấy lòng Mẹ ngọt mềm”. “Nghe hương xoài bay theo/ từng bước chân của Mẹ/ thơm lựng vào lời kể/ những câu chuyện đời xưa `...

e. Qua việc hồi tưởng về những kí ức gắn liền với cây xoài của mẹ, tác giả thể hiện sự yêu thương. kính trọng dành cho người mẹ của mình và cá những tiếc nuối, hụt hẫng. buồn bã trước sự ra đi của mẹ.

- Thông điệp: Kí ức ngọt ngào. quý giá về những người thân yêu có thể gắn liền với những điều thật giản dị, gần gũi, nhỏ bé....