Đọc hiểu Mục đồng ngủ trên cát trắng

Đọc văn bản sau 

MỤC ĐỒNG NGỦ TRÊN CÁT TRẮNG

Trần Quốc Toản

Suốt ngày dãi nắng

Vàng hoe lóc bồng?

Đêm nhóm lửa hồng

Áp lưng cát trắng

Lắng nghe gió thôi

Thia lia sao xa

Nằm ngâm chân mới

Vào sông Ngân Hà...

Những hạt bắp nướng

Chín căng giọt sương

Một hòn than nổ

Bung vì sao băng

Ai vùi khoai củ

Thơm giờ tàn canh

Tù và đã rút

Đánh thức bình minh

Dê...

Cừu...

bứt cọng nắng

Kéo ông mặt trời lên.

(In trong báo Thiếu niên tiền phong, số 168/ 2015)

Câu hỏi

a. Bài thơ miêu tả cuộc sống của những chú bé mục đồng trong thời điểm nào? Dựa vào đâu để nhận biết điều đó?

b. Bức tranh cuộc sống của mục đồng đã được tác giả miêu tả bằng những hình ảnh nào? Từ đó, em hình dung như thế nào về cuộc sống và tâm hồn của họ?

c. Xác định cách gieo vần và ngắt nhịp của bài thơ.

d. Tác giả thể hiện tình cảm gì với chú bé mục đồng? Tình cảm đó được thể hiện qua những từ ngữ nào?

đ. Xác định (những) biện pháp tu từ được sử dụng trong những dòng thơ dưới đây và phân tích tác dụng của chúng.

Những hạt bắp nướng

Chín căng giọt sương

Một hòn than nổ

Bung vì sao băng

e. Qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?

>>> Xem đầy đủ: Soạn SBT Ngữ Văn 7 Bài 1: Tiếng nói của vạn vật - CTST

Trả lời

a. Bài thơ miêu tả cuộc sống của những chú bé mục đồng trong thời điểm từ đêm đến bình minh. Các từ ngữ, hình ảnh miêu tả đêm: đêm nhóm lửa hông, thia lia sao xa,..., miêu tả bình minh: tù và đã rúc, đánh thức bình minh, kéo ông mặt trời lên,...

b. Bức tranh cuộc sống của mục đồng đã được tác giả miêu tả bằng những hình ảnh: đãi nắng, vàng hoe tóc bông, đêm nhóm lửa hồng, nằm nghe gió thôi, thia lia sao xa,...

- Bức tranh đó gợi tả cuộc sống mục đồng vất vả nhưng có những niềm vui bình dị mà không phải ai cũng được hưởng (nằm trên bãi cát, ngắm sao, ăn ngô nướng....). gợi tả tâm hồn đẹp. trí tưởng tượng phong phú của những cậu bé mục đồng.

c. Cách gieo vần: vần chân (vần liền, vần cách). vần chính, vần thông. Cách ngắt nhịp của bài thơ Mục đồng ngủ trên cát trắng là 2/2. Riêng ba dòng cuối được ngắt dòng đặc biệt và có nhịp đặc biệt:

 Dê.../

Cừu.../

bứt cọng nắng/

Kéo/ ông mặt trời lên.

 d. Tác giả thể hiện tình cảm yêu quý chú bé mục đồng. Tình cảm đó được thể hiện gián tiếp qua cách miêu tả cuộc sống của chú bé, qua những câu thơ như: “Suốt ngày dãi nắng/ Vàng hoe tóc bồng”.

 đ. Biện pháp tu từ được sử dụng: so sánh (hạt bắp nướng - (chín căng như) giọt sương: một hòn than nồ - (bung giấy sáng như) vì sao băng).

- Tác dụng: Khiến cho việc miêu tả cuộc sống của các mục đồng thêm thi vị. khoáng đạt, gần gũi với thiên nhiên dù đạm bạc. đơn sơ: góp phần thể hiện tâm trạng đây sự hào hứng. thích thú với cuộc dạo chơi giữa thiên nhiên.

e. Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc là hãy lắng nghe, tận hưởng vẻ đẹp bình dị của thiên nhiên và cuộc sống.