Hướng dẫn trả lời 2 đề Đọc hiểu Máu của rừng tự luận chi tiết giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn phần Đọc hiểu đạt kết quả cao
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi
Sáu thằng đều cởi trần, mặc quần đùi. Da thằng nào cũng thâm như màu gỗ, lại giống như màu da con hoẵng đang bị thui trên dàn củi kia. Máu từ cổ, từ mũi con vật nhỏ giọt xuống đống lửa, cháy xèo. Nó đang bị quay bởi cánh tay lực lưỡng của Sính.
[…]
Sính vẫn lặng làm cái công việc đồ tể. Gã hau háu nhìn những giọt máu lẫn nước mỡ nhỏ xuống, nhìn ngọn lửa than riu riu rực lên từng lúc khi có cơn gió xục vào. Bốc trùm lên cái không gian đặc mùi lá héo, cỏ ngái, gỗ hăng hăng là cái mùi thơm của thịt chín. Gã nuốt nước miếng, nhìn đám giọt máu kia, giống như nhựa đỏ ứa ra từ thân cây. Khi cây bị xẻ, nhựa ứa ra đỏ bầm như máu, lại như giọt nước mắt của cây quằn quại, có lúc gã đã hãi khi nghĩ như vậy. Người ta bảo cây cũng có hồn? Thế thì ghê lắm, vì bọn gã đã giết đến cả ngàn cây gỗ. Cả ngàn sinh mạng! Mọi sinh linh cây cỏ đều có hồn phách, để tạo nên thế giới sống này! Máu cô lại, sền sệt nhỏ xuống khiến gã lại thấy như máu đồng trinh!… Vì gã vẫn nhớ tới việc đó…
Đó là vào một buổi tối hiu hiu gió núi, khi đã nốc rượu thịt no say ở thị xã, những thằng lâm tặc trong đó có gã tiếp tục đi đốt tiền – tiền của chúng dễ kiếm như lá rừng vậy.
[…]
Con vật nướng đã chín. Cả bọn ngồi xẻo từng tảng thịt chấm muối ăn và nốc rượu. Rượu dân tộc nấu bằng sắn uống lờ lợ, man mát, hơi nồng đắng. Rượu và thịt, tiền và gái, những chuyến gỗ và quãng đời nặn vào với bát ngát rừng thẳm mênh mông đã hút Sinh. Trong bọn, Sinh ít tuổi nhất, nhưng là thằng lì, liều nhất. Khi chuyển gỗ, gã đi sau, khóa đuôi, lăm lăm cây súng sẵn sàng chọi lại kiểm lâm hoặc bọn cướp cạn người dân tộc. […] Cả làng Sính đi khai thác gỗ lậu.
[…]
Năm thằng hì hụi khênh xác một thằng. Thằng ấy bị gỗ đè chết, đó là thằng Tần. Đen cho hắn. Cả bọn cưa gỗ, hắn đứng ở xa, cây gỗ đổ chéo không theo hướng chọn, vì có đoạn bị mối đục rỗng ruột. Một cành khá to quật vào lưng Tần, mặc dù hắn đã cố chạy. Gãy lưng, ngoẻo, ngoẻo rất tươi! Máu ộc ra mồm, mắt trợn ngược, lưỡi lè ra. […] Chôn thằng nhóm trưởng không kèn, không đèn, không hương hoa, không cả quan tài. Đến lúc đắp xong nắm đất đỏ au như máu lên ngôi mộ. Sính chợt ứa nước mắt! Ôi thôi là cái kiếp người! Thế là hết cả tiền, hết cả gái, hết tất cả! Rừng bao dung, nhận vào lòng một nắm xương thịt vô chủ, hắn đã làm giàu cho những thằng buôn gỗ, những thằng chủ xưởng mộc. Gỗ tốt, gỗ đẹp nhất đều dành cho bọn nhà giàu, chứ nghèo không dám mơ tới những thứ ấy.
(Lược bỏ một đoạn: Sau cái chết của Tần lại đến cái chết của Liễn. Liễn bị voi giày xéo thành một đống thịt vụn nát, bấy nước đỏ màu đất và máu. Tiếp đến là cái chết của Chuyển. Hắn bị rắn cắn. Thằng Dựng cũng bị ong bò vẽ đốt chết.)
Lúc này Sính rất sợ, sợ tới lượt mình, vì gã nghĩ rằng không thể thoát khỏi cánh rừng này được. Như một sự ám ảnh khủng khiếp, cái chết đã đeo bám trên đầu gã, giống như một cái bóng, như một sự trừng phạt của rừng. […] Tiếng mang tác, tiếng gầm của thú dữ vọng lại, tiếng hú hét của vượn, tiếng chim vỗ cánh, tiếng dơi kêu và cả tiếng côn trùng… Gã sợ những tiếng ấy! Gã bịt lấy tai. Có lúc rừng lại im lặng đến ghê sợ….
(Lược bỏ đoạn kết: Sính và Hòe quyết định rời khỏi rừng, bỏ nghề lâm tặc nhưng đi chưa được bao lâu thì gặp lũ quét. Hòe chết. Sính may mắn được một cô gái dân tộc cứu sống nhưng “đôi mắt đã bị thương, sắp mù”.)
(Máu của rừng, tr.195 – 208, Trung Phương, Truyện ngắn hay văn nghệ trẻ, NXB Công an nhân dân, 2008)
Câu 1: Xác định không gian, thời gian của truyện. (1.0 điểm)
Câu 2: Xác định ngôi kể và điểm nhìn của truyện. (0.5 điểm)
Câu 3: Anh/ chị hãy nhận xét về cái kết của văn bản để làm nổi bật triết lí về “nhân quả báo ứng” (làm thiện thì được quả báo thiện, làm điều ác thì nhận quả ác). (1.0 điểm)
Câu 4: Chỉ ra và phân tích tác dụng biểu đạt của hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường được sử dụng trong đoạn in đậm của văn bản. (1.0 điểm)
Câu 5: Văn bản đã gửi gắm đến người đọc tư tưởng, thông điệp gì? Hãy viết đoạn văn (5 – 8 câu) trình bày suy nghĩ về một trong những thông điệp mà anh/ chị tâm đắc nhất được rút ra từ văn bản. (1.5 điểm)
Đáp án
Câu 1:
- Không gian: trong rừng
-Thời gian: trong chuyến đi đẵn gỗ của 6 lâm tặc
Câu 2:
- Ngôi kể: thứ 3
- Điểm nhìn: ngôi thứ 3 toàn tri
Câu 3:
- Nhận xét về cái kết của văn bản để làm nổi bật triết lí về “nhân quả báo ứng” (làm thiện thì được quả báo thiện, làm điều ác thì nhận quả ác) là: vì làm bâo điều xấu nên SÍnh và Hòe đã gặp phải quả báo tuy thoạt được những lần báo ứng mà mình gây ra nhưng đến cuối 2 người đã phải chấp nhận báo ứng của mình người thì bị lũ quét cuốn đi, người thì sông nhưng 2 đôi mắt đã bị. Cho thấy hành động của họ đã sai phạm động đến thiên nhiên những tác động từ việc làm lâm tặc ấy khiến cuộc sống và bản thân của mình chịu khổ đau . Nhấn mạnh bài học đạo đức về hậu quả của việc gieo nhân nào gặt quả nấy.
Câu 4:
- Gãy lưng, ngoẻo, ngoẻo rất tươi!
- Hiện tượng mở rộng khả năng kết hợp của từ.
- Tác dụng: Sự kết hợp độc đáo, làm sinh động rõ hơn cái chết nhân quả báo ứng chân thực hơn. Tăng hiệu quả diễn đạt.
Câu 5:
- Văn bản gửi đến người đọc thông điệp, tư tưởng: Khẳng định vai trò của rừng đối với cuộc sống con người, thiên nhiên cây cỏ đều có linh hồn. Đồng thời lên án và phê phán một số bộ phận con người có hành động tàn phá rừng bừa bãi, tham lam mà chặt phá những cây thân gỗ đem bán lậu. Hãy trân trọng và bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường cũng như bảo vệ chính chúng ta. Bên cạnh đó cho thấy được "nhân quả báo ứng" một triết lý trong cuộc sống nhắc nhửo con người sống tốt đẹp, tử để với đời với người.
Câu 1: Xác định thể loại của văn bản trên ?
Câu 2: Theo văn bản, Mọi sinh linh cây cỏ đều có hồn phách để tạo nên điều gì ?
Câu 3: Xác định và chỉ ra biện pháp tu từ trong đoạn văn sau: “Gã nuốt nước miếng, nhìn đám giọt máu kia, giống như nhựa đỏ ứa ra từ thân cây. Khi cây bị xẻ, nhựa ứa ra đỏ bầm như máu, lại như giọt nước mắt của cây quằn quại, có lúc gã đã hãi khi nghĩ như vậy.” ?
Câu 4: Từ văn bản, anh(chị) hãy nêu quan điểm của bản thân về cách con người nên ứng xử với thiên nhiên ?
Đáp án
Câu 1:
- Văn bản trên thuộc thể loại: truyện ngắn.
Câu 2:
- Theo văn bản, Mọi sinh linh cây cỏ đều có hồn phách để tạo nên thế giới sống này!
Câu 3:
- So sánh:
+ So sánh giọt máu với nhựa đỏ ứa ra từ thân cây
+ So sánh nhựa cây ứa ra với máu
+ So sánh giọt máu với giọt nước mắt của cây quằn quại
- Tác dụng: gợi liên, tưởng tượng cho người đọc dễ hình dung về hình ảnh Giúp hình dung rõ hơn màu sắc và trạng thái của giọt máu, gợi ý nghĩa tượng trưng cho sự hy sinh, tổn thương. Nhấn mạnh sự tàn khốc, bi thảm của cây phải chịu đựng cũng như thiên nhiên. Biện pháp tu từ giúp miêu tả cảnh tượng giọt máu rỉ ra một cách sinh động, gợi cảm.
Câu 4:
- Quan điểm của bản thân về cách con người nên ứng xử với thiên nhiên là: Thiên nhiên là ngôi nhà chung của con người, là nguồn cung cấp tài nguyên dồi dào cho cuộc sống của chúng ta. Con người không nên tách biệt bản thân khỏi thiên nhiên mà cần phải sống hòa hợp với nó. Chúng ta cần học cách tôn trọng quy luật tự nhiên, hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường và góp phần gìn giữ sự cân bằng sinh thái. Tuy nhiên nhiều bộ phận con người hiện nay vẫn luôn gây phá, lạm phát rừng nhằm đem những cây thân gỗ đem bán, có những ý định phá hủy rừng và để đồi trọc không phủ xanh. Vậy nên, con người cần thay đổi cách ứng xử với thiên nhiên, chuyển từ khai thác sang trân trọng, từ phá hủy sang bảo vệ.