logo

Dấu hiệu nhận biết câu cầu khiến?

Trả lời chi tiết, chính xác câu hỏi "Dấu hiệu nhận biết câu cầu khiến?" và phần kiến thức tham khảo là tài liệu cực hữu dụng bộ môn Ngữ văn 8 cho các bạn học sinh và các thầy cô giáo tham khảo.


Trả lời câu hỏi: Dấu hiệu nhận biết câu cầu khiến?

Dấu hiệu nhận biết câu cầu khiến

- Nếu trong câu tồn tại các từ gồm: thôi, hãy, đi thôi, thôi đừng, thôi nào… ...

- Nếu kết thúc câu bằng dấu chấm than hoặc dấu chấm và ngữ điệu, ý nghĩa câu mang tính chất ra lệnh, khuyên bảo hoặc đề nghị.


Kiến thức mở rộng về câu cầu khiến


1. Khái niệm câu cầu khiến

- Câu cầu khiến là câu có những từ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ,... đi, thôi, nào,...hay ngữ điệu cần cầu khiến; dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo,..

- Khi viết, câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm than, nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm.

Dấu hiệu nhận biết câu cầu khiến?

2. Đặc điểm câu cầu khiến

- Những câu cầu khiến sẽ có những từ mang tính chất điều khiển, ra lệnh, yêu cầu như là

+ Thôi, đừng lo lắng (từ Thôi, đừng - Để khuyên bảo).

+ Cứ về đi (từ Đi - Để yêu cầu).

+ Đi thôi con (từ Đi, thôi - Để yêu cầu).

- Hai câu giống nhau về hình thức nhưng khác nhau về nội dung, ngữ điệu đọc cũng khác nhau.

a. Nãy anh Tuấn gọi bạn làm gì vậy?

- Mở cửa.

"Mở cửa" ở đây là câu trần thuật dùng để trả lời câu hỏi.

b. Đang ngồi viết thư, tôi bỗng nghe tiếng ai đó vọng vào:

- Mở cửa!

"Mở cửa" ở đây là câu cầu khiến dùng để ra lệnh, đề nghị.

Rút ra kết luận:

  • Câu cầu khiến có từ cầu khiến, ngữ điệu cầu khiến dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị...
  • Khi viết có dấu chấm than cuối câu hoặc dấu (.)

3.Cách đặt câu cầu khiến

Để đặt câu cầu khiến rất đơn giản:

– Hãy thêm các từ như: hãy, đừng, chớ, nên…vào trước động từ trong câu.

– Hãy thêm từ như: đi, thôi, nào,…đặt vị trí cuối câu.

– Hãy thêm một số từ đề nghị như: xin, mong,…vào ngay vị trí đầu câu.


4.Nhận biết câu cầu khiến

Chúng tôi sẽ giúp học sinh nhận biết câu nào là câu cầu khiến bằng một số cách đơn giản:

– Qua hình thức câu: thường có dấu chấm than cuối câu.

– Qua giọng điệu khi đọc/nói: giọng nói gấp gáp hoặc cũng có thể giọng nói như có ý muốn đề nghị/yêu cầu/ra lệnh làm việc nào đó.

Ví dụ: Mở cửa!

Đừng hút thuốc trong phòng học.

Hãy vứt rác đúng nơi quy định.


5.Ví dụ minh họa

Với loại câu này các ví dụ rất đơn giản các em có thể tìm trong các lời nói hàng ngày khi ra lệnh, khuyên bảo, đề nghị ai đó. Một số ví dụ dễ hiểu như:

– Hãy mở cửa sổ ra cho thoáng nào !

=> “Hãy” là từ cầu khiến, yêu cầu ai đó thực hiện mệnh lệnh.

– Đừng nên hút thuốc là có hại cho sức khỏe.

=> “Đừng” dùng như khuyên bảo ai đó tránh xa thuốc là vì nó có hại.

– Thôi đừng quá lo lắng, việc đâu còn có đó.

=> “Thôi” từ ngữ cầu khiến có ý nghĩa khuyên bảo người khác.


6. Tác dụng câu cầu khiến

Ngoài ra, câu cầu khiến có thể tùy ngữ điệu, vai vế, mục đích cuộc hội thoại mà có những tác dung khác nhau. Tác dụng câu cầu khiến có thể:

Câu cầu khiến có tác dụng ra lệnh: Có thể dùng câu cầu khiến để ra lệnh cho người nhỏ tuổi hơn mình, có chức vụ, địa vị thấp hơn. Lưu ý nên sử dụng đúng người, đúng việc và đúng hoàn cảnh để tránh trường hợp hiểu lầm trong giao tiếp.

Câu cầu khiến có tác dụng đưa ra các yêu cầu, đề nghị: Bạn có thể yêu cầu, đề nghị ai đó thực hiện theo ý mình, tác dụng yêu cầu có mức độ nhẹ hơn đề nghị và có thể áp dụng với bạn bè, đồng nghiệp.

Câu cầu khiến tác dụng như một lời khuyên: Nếu đó là những mối quan hệ thân thiết như anh em trong gia đình, bạn thân, chúng ta có thể dùng câu cầu khiến để khuyên bảo người khác.


7. Đặt 5 câu nghi vấn với các chức năng khác nhau

Bài này làm thế nào bạn nhỉ? => dùng để hỏi và cần người đối thoại trả lời. (nhờ vả)

Sao mà học giỏi quá vậy? => Câu độc thoại và không thiết người đối thoại trả lời.

Bức tranh này mà đẹp à? => Câu Nghi vấn dụng đe dọa

Hình như quyển truyện này mình đã đọc ở đâu rồi? => Câu tự hỏi mình

Sao nhà bạn bừa bộn thế? => Câu Nghi vấn chê

icon-date
Xuất bản : 21/03/2022 - Cập nhật : 27/03/2022