logo

Chức năng của các bào quan lysosome, peroxysome và không bào


Chức năng của không bào

Không bào là một bào quan gắn với màng sinh chất, có mặt ở mọi tế bào thực vật, nấm và một số sinh vật nguyên sinh, động vật và tế bào vi khuẩn. Không bào giữ vai trò quan trọng trong các hoạt động sinh lí như sinh trưởng của tế bào, hấp thụ và vận chuyển nước, muối khoáng. Ở tế bào thực vật, không bào được ví là túi đa năng của tế bào. Vì không bào làm nhiệm vụ chứa các chất độc (ở các cây có độc), chứa nồng độ chất tan cao để tạo ra áp suất thẩm thấu (ở tế bào lông hút), chứa sắc tố (ở tế bào cánh hoa),…Ở động vật nguyên sinh, không bào co rút có vai trò tích nước và bơm nước ra ngoài cơ thể để giữ cân bằng áp suất thẩm thấu cho cơ thể, chống sự trương nước làm vỡ tế bào. Ở động vật nguyên sinh, không bào tiêu hóa thực hiện chức năng tiêu hóa nội bào.

chức năng của các bào quan lysosome, peroxysome và không bào

Chức năng của Lysosome

Các enzyme thủy phân trong lysosome phá vỡ các vật liệu như phân tử sinh học, bào quan cạn kiệt và các vật liệu không mong muốn khác trong tế bào chất bằng cách nhấn chìm chúng vào lysosome. Lysosome được hình thành trong thời gian nội tiết, nhấn chìm các vật liệu từ bên ngoài của tế bào. Lớp chủ yếu của enzyme thủy phân là cathepsins. Lysosome được coi là hoạt động như hệ thống xử lý chất thải của tế bào. Ngoài sự xuống cấp polymer không mong muốn, lysosome còn thể hiện một số chức năng khác. Chúng hợp nhất với các bào quan khác để tiêu hóa các mảnh vụn của tế bào hoặc các cấu trúc lớn trong quá trình được gọi là tự kỷ. Hơn nữa, lysosome cùng với phagosome có khả năng dọn sạch các cấu trúc bị hư hỏng bao gồm cả vi khuẩn và virus bằng một quá trình gọi là thực bào. Bên cạnh sự xuống cấp, lysosome có liên quan đến bài tiết, tín hiệu tế bào, sửa chữa màng plasma và chuyển hóa năng lượng.


Chức năng của Peroxysome

Peroxisome có chức năng giúp tế bào loại bỏ các độc tố, như perôxít hiđrô, hay các chất chuyển hóa khác. Peroxisome chứa các enzym liên quan đến sử dụng ôxy như là axít D-amin oxidaza và ureaza oxidaza. Peroxisome cũng chứa các enzym catalaza chuyển H2O2 (perôxít hiđrô, một sản phẩm trung gian gây độc trong quá trình chuyển hóa tế bào) thành H2O và O2, với 2H2O2 → 2H2O + O2.

Một số chức năng khác của thể peroxi bao gồm việc thực thi chu trình glyoxylate trong các hạt đang nảy mầm (vì vậy trong trường hợp đó nó mang tên là "thể glyoxi"), quá trình hô hấp sáng ở thực vật, quá trình đường phân ở các sinh vật thuộc Bộ Trùng mũi khoan ("thể glyco"), và quá trình ôxi hóa methanol hoặc/và amin trong một số loài nấm men.

Peroxisome cũng phân hủy axít béo và các phức hợp độc tố, đồng thời xúc tác hai bước đầu tiên trong tổng hợp ete photpholipit, và sau đó chúng được sử dụng trong cấu tạo các màng tế bào. Peroxisome đảm trách cho quá trình ôxi hóa các phân tử axít béo chuỗi dài và do vậy tạo nên các nhóm axetyl.

chức năng của các bào quan lysosome, peroxysome và không bào

So sánh chức năng của các bào quan: Lysosome, peroxysome và không bào.

  Lysosome Peroxysome Không bào
Chức năng

– Phân giải các tế bào bị tổn thương, caccs tế bào và bào quan quá hạn sử dụng, lấy những chất gì có thể tái sử dụng, còn chất thải được xuất ra ngoài tế bào

– Lysosome còn hỗ trợ tế bào tiêu hóa thức ăn theo con đường thực bào.

– Bảo vệ tế bào bằng cách phân giải H2O2

– Phân giải và chuyển hóa lipid

– Điều hòa áp suất thẩm thấy trong tế bào

– Là nơi dự trữ các chất như carbohydrate, ion, các loại muối, chất thải, các enzyme thủy phân,…

– Chứa các sắc tố nhằm thu hút côn trùng thụ phấn, các động vật đến ăn và phát tán hạt.

– Ở động vật nguyên sinh, không bào co bóp bơm nước ra ngoài tế bào khi tế bào quá nhiều nước, không bào tiêu hóa chưa enzyme tiêu hóa thức ăn

icon-date
Xuất bản : 18/06/2022 - Cập nhật : 23/11/2023