Trình bày cơ chế phát sinh thể dị bội

Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n (lớn hơn 2n). Vậy thể dị bội là gì? Cơ chế phát sinh của thể dị bội được trình bày như thế nào? Hãy cùng Toploigiai tìm hiểu qua bài viết dưới đây! 

1. Khái niệm về dị bội

+ Thể dị bội được hiểu là một cơ thể trong tế bào sinh dưỡng, mà trong đó có chứa một hoặc nhiều cặp nhiễm sắc thể bị thay đổi về số lượng. 

Ví dụ:

Cà chua, cà độc dược, lúa đều là thực vật lưỡng bội và có 2n = 24 nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng. Vì có n = 12 nên cả ba loài đều có 12 cặp nhiễm sắc thể khác nhau.

Người ta đã phát hiện ra rằng những cây cà độc dược, lúa mì và cà chua có 25 nhiễm sắc thể (2n+1) do có thêm một nhiễm sắc thể.

+ Nhiễm sắc thể lưỡng bội. Đây là trường hợp một cặp NST có thêm một nhiễm sắc thể thứ ba. Cũng có trường hợp chỉ còn 23 nhiễm sắc thể (2n-1), làm cho 1 cặp nhiễm sắc thể nào đó chỉ còn 1, cũng có trường hợp mất 1 cặp tương đồng (2n-2).

Ví dụ:

Ở cây cà chua đã phát hiện được 12 kiểu gen khác nhau (2n+1) tương ứng với 12 cặp nhiễm sắc thể tương đồng.

2. Cơ chế phát sinh thể dị bội 

Trong quá trình phát sinh giao tử, khi cặp nhiễm sắc thể giới tính của bố mẹ không phân chia sẽ tạo ra một giao tử có cả nhiễm sắc thể giới tính và một giao tử không chứa nhiễm sắc thể giới tính nào.

Trường hợp một giao tử có hai nhiễm sắc thể giới tính thụ tinh với một giao tử có một phần nhiễm sắc thể giới tính, tạo thành hợp tử gồm ba NST giới tính. Giao tử không chứa NST giới tính khi thụ tinh với giao tử bình thường sẽ tạo ra hợp tử chỉ gồm một yếu tố có thể sinh dục (Thể một nhiễm).

3. Hậu quả của thể dị bội

- Thể dị bội trong quá trình biến đổi NST sẽ có thể làm mất cân bằng gen, gây ra rối loạn về sinh lí, sinh hóa trong cơ thể, từ đó dẫn đến nhiều các bệnh lí khác nhau thậm trí có thể gây chết.