Tóm tắt Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (Sơ đồ tư duy, nội dung chính)

Tìm hiểu tác phẩm, tóm tắt Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt ngắn gọn nhất. Hướng dẫn cách vẽ sơ đồ tư duy bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt dễ hiểu bám sát nội dung SGK Ngữ văn 7 Kết nối tri thức.

1. Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt

Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng Giêng là tháng, đầu của mùa Xuân, người tại càng  trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trắng đừng thương gió; ai cắm được trai thương gái, ai cắm được mẹ yêu con, ai cắm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.

Ơi ơi người em gái xõa tóc bên cửa sổ! Em yêu mùa Xuân có phải vì nghe thấy rạo rực nhựa sống trong cành mai, gốc đào, chổi mận ở ngoài vườn? Chàng trai kia yêu mùa xuân, phải chăng là tại lúc đổi mùa giao tiên nhau, chàng tưởng như nghe thấy đồi núi chuyển mình, sống hỗ rung động trong cuộc đôi thay thường xuyên của cuộc đời? Mả người thiểu phụ nữ ở chân trời góc biển yêu mùa xuân có phải là vì đấy là mùa xanh lên hy vọng được trở về nơi bến đợi sông chờ để ngẫm lại khúc bạc đầu với người ra đi chưa biết ngày nào trở lại?

Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mắt ai như trăng mới in ngần và tôi cùng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải là vì thế.

Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu , gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tinh của cô gái đẹp như mộng.

Người yêu cảnh, vào những lúc đất trời mang mang như vậy, khoác một cái ảo lông, [...] mở cửa đi ra ngoài tự nhiên

thấy một cái thủ giang hở êm ái như nhung vả không nên uống rượu mạnh cũng nghe như lòng mình say sưa một

cái gì đó - có lẽ là sự sống! 

Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muôn phát điên lên như thế đấy. Ngồi yên không chịu được. Nhựa sông ở trong người căng lên như máu cũng căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trỗi ra thành những cái lá nhỏ tí tỉ giơ tay vậy những cặp uyên ương đứng cạnh.

Cùng với mùa xuân trở lại, tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá. Lúc ấy, đường xả không còn lầy lội nữa mà cái rét ngọt ngào, chớ không còn tê buốt căm căm nữa.

Y như những con vật nằm thu hình một nơi trốn rét thầy nắng ấm trở vẻ thi lại bỏ ra để nhảy nhót kiếm ăn, ảnh cũng sống lại và thèm khát yêu thương thực sự. Ra ngoài trời, thấy ai cũng muốn yêu thương, vẻ đến nhà lại cũng thấy yêu thương nữa.

Nhang trầm, đèn nền, và nhất là bảo không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên

kính dưới nhường, trước những bản thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ Tổ tiên lảm cho lòng anh ấm lạ âm lùng, tuy miệng chẳng nói ra nhưng trong lòng thi cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.

Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mền. Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng Giêng. Tết hết mà chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong, cỏ không mướt xanh như cuối đông, đầu Giêng, nhưng tải lại lại nức một mùi hương man mác

Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồ, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giản hoa ly, vải con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sáng hỏng hỏng rung động như cảnh con ve mới lột.

Đây là lúc thịt mỡ dưa hành đã hết, người ta bắt đầu trở vẻ bữa cơm giản dị có cả om với thịt thăn điểm những lá tía tô thái nhỏ hay bát canh trứng cua vắt chanh ăn mát như quạt vào lòng. Cánh màn điều treo ở trước bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng” và các trò vui ngày Tết cũng tạm thời kết thúc đểnhường chỗ cho cuộc sống êm đềm thường nhật.

[..] Đêm xanh biêng biếc, tuy cỏ mưa đây, nhưng nhìn lên thấy rõ từng cánh sến bay. Về khuya, trời vẫn rét một cách tỉnh tử nên thơ mặc dầu vẫn phải đắp chăn bông, nhưng ban ngày không cần phải mặc áo ấm như hồi cuối Chạp.

[...] Cuối tháng Giêng có những đêm không mưa, trời sáng lung linh như ngọc, chỉ chừng mười giờ tối thì trăng mọc cao lên đỉnh đầu.

(Vũ Bằng. Thương nhớ Mười Hai, NXB Kim Đồng. Hà Nội, 1999, tr. 5 - 12)

>>>Xem thêm: Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt Ngữ văn 7 Kết nối tri thức

2. Tóm tắt Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt

Mẫu 1:

Bài tùy bút đã tái hiện không khí, một vài phong tục văn hóa đất Bắc và Hà Nội trong những ngày tháng giêng đầu xuân qua nỗi thương nhớ da diết của một người xa quê.Tình cảm mê luyến mùa xuân là tình cảm sẵn có và có quy luật tất yếu của tình cảm con người. Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội (miền Bắc) được gợi tả ở cảnh sắc đất trời: sông xanh, núi tím, mưa riêu, gió lành lạnh, đêm xanh, cái rét ngọt ngào, đường không lầy lội, tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo, tiếng hát huê tình và con người với nghi lễ đón xuân, không khí gia đình êm đềm những ngày sau tết. Mùa xuân khơi dậy sức sống cho muôn loài, khơi dậy tình cảm cao quý ở con người và ở cuộc sống.

Mẫu 2:

Văn bản miêu tả cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc vô cùng quen thuộc được nhắc đến như sông xanh, núi tím, mưa riêu, gió lành lạnh, đêm xanh, cái rét ngọt ngào, đường không lầy lội, tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo, tiếng hát huê tình và con người với nghi lễ đón xuân, không khí gia đình êm đềm những ngày sau tết. Qua đó, thể hiện những cảm nhận sâu sắc của tác giả, nỗi nhớ hương da diết của một người xa quê.

Mẫu 3:

Văn bản "Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt" là lời của một người con xa quê hương, khao khát được đoàn tụ viết về mùa xuân trên mảnh đất Bắc. Trước tiên là những dòng suy nghĩ về quy luật chung của thiên nhiên, mùa xuân sau đó đi vào cảm nhận sâu sắc từng chi tiết mùa xuân của đất Bắc trên những phương diện: cảnh sắc, thời tiết, những lễ nghi, phong tục. Theo dòng cảm xúc đó, tác giả tiếp tục miêu tả lại không khí và sự thay đổi của mùa xuân sau ngày rằm tháng Giêng. Từ đó giúp người đọc cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết của tác giả.

Mẫu 4:

Những lời tâm sự về nỗi nhớ quê hương càng trở nên da diết hơn bao giờ hết trong tâm trí tác giả. Bằng tình cảm tha thiết cũng như nỗi nhớ nhung da diết về quê hương, tác giả đã vẽ lại bức tranh mùa xuân miền Bắc thật đẹp và bình yên. Xuân đất Bắc hiện lên với những nét đặc trưng tiêu biểu của vùng miền, đó là tiết trời se se, cảnh vật, không khí trong lành, những cơn mưa xuân riêu riêu, hơn thế nữa là những phong tục tập quán của con người trong những ngày Xuân. Tinhd yêu quê hương đến mức coi quê hương là một phần trong cơ thể sống đã nuôi dưỡng mình, tác giả say xưa, đắm mình trong những khoảnh khắc khi nhắc về quê, và những giây phút quây quần bên gia đình mỗi độ xuân về. Đặc biệt, tác giả cũng bộc lộ tình cảm thương mến, yêu da diết nhất mùa xuân ở thời điểm sau rằm tháng giêng, mọi thứ mang một vẻ riêng của nó, của tiết trời, của những cơn mưa chuyển mình, dần dần mọi thứ nhường chỗ cho cuộc sống thường nhật. Đã có không biết bao nhiêu lần, tác giả đã bày tỏ những tình cảm của mình qua những câu văn thật nồng nàn và tha thiết: "Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mến".

3. Giá trị nội dung Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt

Qua ngòi bút của Vũ Bằng, mùa xuân ở miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng vừa đẹp, vừa mang đặc trưng riêng của một vùng đất có khi hậu, thời tiết khá đặc trưng cho tiết xuân, khí xuân. Đưa lại cho người đọc những rung cảm đặc biệt trước thiên nhiên, đất trời và gợi lên trong mỗi chúng ta một niềm mong nhớ về mùa xuân, mong nhớ về những nét đẹp của thiên nhiên cũng là cách làm cho tâm hồn của chúng ta thêm đẹp hơn.

4. Sơ đồ tư duy Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt

>>>Xem thêm: Tác giả - Tác phẩm: Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt Ngữ văn 7 Kết nối tri thức