Tóm tắt Hội lồng tồng (Sơ đồ tư duy, nội dung chính)

Tìm hiểu tác phẩm, tóm tắt Hội lồng tồng ngắn gọn nhất. Hướng dẫn cách vẽ sơ đồ tư duy bài Hội lồng tồng dễ hiểu bám sát nội dung SGK Ngữ văn 7 Kết nối tri thức.

1. Hội lồng tồng

Vùng Việt Bắc mở hội lồng tồng từ sau tết Nguyên đán đến tết Thanh minh. Lồng tồng tiếng Tày - Nùng có nghĩa là “xuống đồng”. Thần thành hoàng của đồng bào Tày - Nùng cũng tức là thần nông. Đình thành hoàng thờ những nhân vật ngày xưa đã có công khai phá ruộng nương, xây dựng và bảo vệ bản mường. Có nhiều truyền thuyết khác nhau về hôi lông tông ở từng địa phương.

[..] Trong những ngày hội lồng tông cầu mùa, vui xuân, dân làng mang cô đến cung thần nông. Hôi lỏng tổng cũng là dịp trưng bày những sản phẩm nông nghiệp của dân làng như gả thiển béo, lợn quay, các thứ bánh trái,... Sản phẩm được trình bày sao cho thật đẹp mắt. Sau khi cúng tế, người ta ăn cỗ với thịt gà, thịt lợn, bánh chưng hay bánh lá ngải, xôi nhuộm lá cẩm, uống rượu nếp, rượu mác mật,... Trong những trò chơi dân gian làm cho hôi lồng tồng rộn rịp có đánh vật, kéo co, thi bắn, đua thuyền, biểu diễn võ dân tộc,... nhưng hấp dẫn nhất là tung còn, múa sư tử và lượn “lồng tồng”.

Trò chơi ném còn có dụng cụ chính là một chiếc còn. Đó là một túi vải màu hình vuông, mỗi cạnh khoảng 10 cm, trong đổ cát, đuôi đãi hơn 1 m bằng vải ngũ sắc. Giữa đồng người ta dựng một cây mai cao vút, đóng giá như kiểu cột cờ đẻ có thể dựng lên hạ xuống được. Trên đỉnh chót người ta uốn ngọn cây mai thành một vòng tròn, dán giấy, trong có điểm hỏng tâm. Thanh niên gái trai chia làm hai bên thí sinh nhằm chiếc vòng giấy ấy mà tung còn. Người nào nhanh tay bắt được còn của đôi phương tùng đến mới được ném. Người ném trúng thủng vòng giày thì được thưởng, nêu ném thủng hỏng tâm thì được giải thưởng to hơn. Ném trúng rồi, người ta hạ cột vá lại vòng giấy và cuộc vui tiếp tục.

Múa sư tử được đồng bảo Tày — Nùng, nhất là thanh niên tra thích vì nó phù hợp với tinh thần thượng võ vồn có của họ. Múa sư tử là dịip rèn luyện thân thể, giúp cho thanh niên có được một vài môn võ nghệ để tự vệ, chồng giặc cướp, giặc ngoại xâm khi cản.

Múa sư tử thực chất là một điệu múa võ. Các miếng võ được biểu điển rõ nhất trong màn múa sư tử đùa nghịch vờn nhau với đười tươi và hai khí. Đười tơi và khi tìm đủ mọi cách đề trêu chọc sư tử. Con thú dữ lúc phát khùng lên nhe răng ra định ngoạm đầu đời ươi và khi, nhưng lũ này dùng đủ miếng võ để né tránh một cách tài tình.

Trong hội lồng tồng, theo tục lệ, con sư tử nào đến trước giữ vai trò đàn anh, có quyền chủ trì các buổi biểu điển; con đến sau phải đeo vào cằm con đến trước một miếng vải đỏ gọi là “quả hỏng” đề thừa nhân quyên đàn anh. Trường hợp tranh chấp người ta tổ chức một cuộc đấu miệng giữa hai con sư tử. Cơn bão quật ngã đối phương sẽ được nhận vai trò đàn anh; trường hợp nảy mỗi bên đều chọn một tay quyền thuật giỏi, một thầy dạy võ, để múa sư tử đọ tài với đối phương.

Nhân dịp hội lồng tông, thanh niên giả trai tụ họp thành những đám hát lượn, hát đổi đáp những bài “lượn lổng tổng” đề cầu mùa mảng, chúc mừng dân làng được mọi sự may mắn tốt lành, ca ngợi cái đẹp của thiên nhiên, của mùa xuân, của tình yêu, của cuộc sống lao động.

Mở đầu cho buổi hát lượn là những lời đón chào xuân:

Mở bài khai khẩu hước chào xuân

Nghe tiếng nhà người đầy ái ân

Nghe tiếng nhà người đầy xuân sắc

Sĩ tử xin chào kết cô nhân!

Để cầu mùa và chúc mừng sinh, gái trai hát:

Năm mới tới mùa màng sung túc

Không một người khổ cực gian nan

Trai gái được an nhàn thanh thảo

Chăm lo việc cấy lúa chăn tằm

Buổi hát lượn trong hội lổng tổng thường có hai phần. Phần “lượn tuông” gồm những bài hát cổ điển mà gái trai phải học thuộc lòng để hát kể cho nhau nghe về những cảnh đẹp của quê hương mường bản, những câu chuyện mượn trong cổ tích, truyền thuyết, những cảnh sinh hoạt sản xuất trong bốn mùa, mười hai tháng. Những bài hát đó giúp họ khơi gợi và gửi gắm tình yêu. [... ]

Sau phần “lượn tuồng” là phản “lượn sương”. “Lượn sương” thường sáng tác tại chỗ theo cảm hứng để gái trai đặt vấn đề yêu đương và trực tiếp thổ lộ tình cảm với nhau:

Thương hoa sói nhớ hoa nhài

Hoa sói người duyên lắm sắc tài

Ước sao ngắt vài bông về cắm vườn cảnh nhà ta

Đổ ải sớm về trưa ngắm bóng ai

Mùa xuân là mùa của tuổi trẻ, của tình yêu, của ca hát. Gái trai trây hôi lông tông, hát lượn lồng tổng nhiệt tình ca ngợi mùa xuân, thiết tha yêu mến mùa xuân, luyến tiếc xuân, sợ mùa xuân và tuổi trẻ qua nhanh. [... ]

Ở nhiều địa phương cuộc hát lượn lòng tông giữa gái trai có thể kéo dài đến bồn năm đêm liên mà vốn thơ ca về tình cảm vẫn chưa cạn. Lượn, tiếng nói của tình yêu, tiếng lòng của ngày hội xuân, lành mạnh, trong sáng, đầy sức sống, vang vọng sôi nồi mà đêm đêm dưới trời xuân Việt Bắc

(Theo Trần Quốc Vượng - Lê Văn Hào - Dương Tất Từ, Mùa xuân và phong tục Việt Nam,

NXB Văn hoá, Hà Nội, 1976, tr. 167 - 173)

>>>Xem thêm: Soạn bài Hội lồng tồng Ngữ văn 7 Kết nối tri thức

2. Tóm tắt Hội lồng tồng

Mẫu 1:

Hội Lồng tồng cũng thường gọi là Lễ hội xuống đồng, là một lễ hội của dân tộc được tổ chức sau tết Nguyên Đán đến tết Thanh minh. Văn bản ra đời khi tác giả ngao du tìm hiểu về Hội mùa Tây Bắc. Tất cả những sản vật đều là những sản phẩm của ngành nông, dâng lên Thần thành hoàng để cầu mùa. Qua lễ hội, người dân gửi gắm mong ước về mùa màng tươi tốt, sự may mắn tốt lành, ca ngợi cái đẹp của thiên nhiên, của mùa xuân, của tình yêu, của cuộc sống lao động.

Mẫu 2:

Hội lồng tồng cung cấp những thông tin cơ bản đến chi tiết về hội lồng tồng. Từ những chi tiết về thời gian, địa điểm tổ chức, cho đến phần lễ hội, cúng tế, vui chơi văn nghệ đều được thông tin đầy đủ đến người đọc. Những hoạt động đó thể hiện những phẩm chất và khả năng của con người: chăm chỉ, cần cù lao động, nhanh nhẹn, khỏe khoắn. Đặc biệt nó còn thể hiện được tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, yêu mùa xuân và sự duyên dáng trong những câu hát. Khi tổ chức hội lồng tồng, người dân gửi gắm mong ước về mùa màng tươi tốt, sự may mắn tốt lành, ca ngợi cái đẹp của thiên nhiên, của mùa xuân, của tình yêu, của cuộc sống lao động.

Mẫu 3:

Khi ngao du tìm hiểu về Hội mùa Tây Bắc, tác giả thuyết minh về hội lồng tồng và những nét độc đáo trong việc tổ chức lễ hội ở vùng Việt Bắc, hội được mở từ sau tết Nguyên Đán đến tết Thanh minh. Đây là một nét đẹp văn hóa của dân tộc ta.

Mẫu 4:

Hội lồng tồng được tổ chức ở vùng Việt Bắc từ sau Tết Nguyên đán đến Tết Thanh minh à Trong những ngày hội lồng tồng, dân làng mang cỗ đến cúng Thần Nông à Sau lễ cúng người ta ăn cỗ với thịt gà, thịt lợn, các loại bánh, loại rượu làm từ các sản phẩm nông nghiệp à tiếp đó là phần hội với các hoạt động như kéo co, thi bắn, ném còn, múa sư tử và lượn lồng tồng, đáng chú ý nhất là các trò ném còn, múa sư tử và lượn lồng tồng…

3. Giá trị nội dung Hội lồng tồng

Giới thiệu phong tục truyền thống đầy ý nghĩa và đặc sắc của người dân Việt Bắc qua hình ảnh của lễ hội lồng tồng, từ đó thể hiện tình yêu của tác giả với những nét đẹp đậm đà bản sắc dân tộc. 

4. Sơ đồ tư duy Hội lồng tồng

>>>Xem thêm: Tác giả - Tác phẩm: Hội lồng tồng Ngữ văn 7 Kết nối tri thức