Tác giả - Tác phẩm: Trái tim Đan-kô (Tóm tắt, nội dung, nghệ thuật, HCST, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Trái tim Đan-kô bao gồm Giới thiệu tác giả Mác-xim Go-rơ-ki và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Trái tim Đan-kô - SGK Chân trời sáng tạo Văn 7

Trái tim Đan-kô

I. Giới thiệu tác giả Mác-xim Go-rơ-ki (Macxim Gorki)

Mác-xim Go-rơ-ki (Macxim Gorki) (1868-1936), sinh ra tại Nizhny Novgorod.  Mồ côi khi mười tuổi, được ông bà nuôi dưỡng, bà ông là một người rất giỏi kể chuyện. Cái chết của bà ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống của ông.

 Ông đã đi bộ xuyên qua Đế chế Nga trong 5 năm trời, làm nhiều công việc khác nhau và tích lũy vốn kiến thức để sử dụng vào các tác phẩm sau này.

Trong vai trò là một nhà báo làm việc cho một tờ báo của tỉnh, ông đã viết các bài dưới bút danh legudii Khlamida.  Ông bắt đầu sử dụng bút danh Gorky (“sự đắng cay”) vào năm 1892 trong thời gian ông làm việc ở Tiflis. Cái tên phản ánh sự tức giận của ông về đời sống ở Nga khi đó và sự quyết tâm nói lên sự thực đắng cay.

Danh tiếng của Gorky như giọng văn học duy nhất từ những tầng lớp đáy xã hội và như một người ủng hộ nhiệt thành cho cuộc cải cách xã hội, chính trị và văn hoá Nga (tới năm 1899, ông công khai liên kết với phong trào Dân chủ xã hội Mác xít) khiến ông trở nên nổi tiếng trong cả giới trí thức và số lượng ngày càng gia tăng các công nhân "có ý thức". 

II. Khái quát tác phẩm Trái tim Đan-kô

1. Hoàn cảnh sáng tác

Trích Tuyển tập truyện ngắn Mác-xim Go-rơ-ki, Cao Xuân Hạo, Phạm Mạnh hùng dịch, NXB Văn học, 2012.

2. Thể loại

Truyện ngắn là một thể loại văn học. Nó thường là các câu chuyện kể bằng văn xuôi và có xu hướng ngắn gọn, súc tích và hàm nghĩa hơn các câu truyện dài như tiểu thuyết. Thông thường truyện ngắn có độ dài chỉ từ vài dòng đến vài chục trang, trong khi đó tiểu thuyết rất khó dừng lại ở con số đó.

3. Bố cục

Phần 1: Từ đầu…hăng hái và tươi tỉnh: Hành Đan-kô dẫn bộ lạc vào rừng

Phần 2: Tiếp theo….họ làm anh buồn rầu: Sự khó khăn đi qua đầm lầy

Phần 3: Còn lại: Sự dũng mãnh của Đan-Kô

4. Tóm tắt

Đan-kô dẫn bộ lạc của mình vào rừng sâu để tìm con đường sống, họ gặp những khó khăn khi đi trong rừng. Mọi người trách Đan-kô vì không biết dẫn đường, họ dừng lại và kết tội Đan-kô. Cuộc tranh cãi nổ ra, anh cảm thấy buồn vì mọi người kết tội anh trong khi anh luôn yêu thương và muốn cứu thoát họ. Đan-kô xé toang lồng ngực, dứt trái tim ra để soi sáng cho mọi người. Rừng núi rẽ lối cho anh đi, mọi thứ đều vượt qua một cách dễ dàng, họ đã ra được rừng để đến với vùng đất mới. Đan-kô đã dũng cảm hi sinh bản thân mình mà không cần đền đáp

5. Giá trị nội dung

Văn bản kể lại câu chuyện về trái tim dũng cảm của Đan-kô. Tác giả đã dựng lên hình tượng chàng Đan-kô xé toang lồng ngực lấy trái tim soi lối cho cả đoàn người.

Bài học: Trái tim Đan-kô được hiểu là những người luôn hết lòng vì người khác, bất chấp hiểm nguy, sẵn sàng hi sinh bản thân, quyền lợi của mình cho mọi người, xuất phát duy nhất từ lòng yêu thương.

6. Đặc sắc nghệ thuật

Ngôi kể thay đổi linh hoạt: Từ ngôi kể thứ ba chuyển sang ngôi kể thứ nhất

Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn

Sử dụng ngôn ngữ giàu hợi hình, gợi cảm

Sử dụng các yếu tố hư cấu tưởng tượng để tăng giá trị biểu đạt cho câu chuyện

7. Tác phẩm Trái tim Đan-ko

Bà lão im lặng và nhìn ra thảo nguyên, ở đó bóng tôi mỗi lúc một dày đặc lại. Những tia lửa từ trải Hmn chày của Đan-kô băn ra, sáng bừng lên ở nơi nào phía xa, ném mÌn những bỏng lửa xanh bay lượn trên không, chỉ nở ra trong giấy lát.

Đan-kô dẫn họ đi. Mọi người nhất loạt đi theo anh, họ tin anh. Đường đi thật khó khăn! Rừng tối om. cứ bước một bước. đầm lấy lại há cái mồm tham lam hôi thối ra nuoc mất người, và cây cối sừng sững chặn đường như một bức thành kiên cô. Cảnh cây quần quýt lấy nhau; dễ bỏ lan khắp nơi như đầu rắn, và cứ mỗi bước đi. họ lại phải tôn bao nhiễu mô hỏi và máu. Họ đi lâu lắm... Rừng mỗi lúc một dày râm, sức lực mỗi lúc một suy kiệT Họ bắt đầu oán trách Đan-kô, trách anh trẻ người non dạ!, đưa họ đi vào chỗ vu vơ. Nieng anh vẫn dẫn đầu đoàn người. hằng hải và tươi tỉnh.

Rồi một hôm, giông bão gầm thét trên rừng, cây cối ảo ảo ghê rợn, Trong rừng bỗng tôi mù tối mịt, tưởng chừng như baø nhiều đêm tối trên đời kẻ từ lúc có rừng đền nay đền tụ cả lại. Những con người nhỏ bé đi giữa những cây lớn, trong tiếng sâm đáng sợ. Họ đi, còn những cây không lỗ lắc hư, nghiền ken két và gào lên những bài ca thịnh nộ. Ảnh chớp bay trên các ngọn cây, loè ánh lửa xanh lạnh lẽo, rọi sáng trong khoảnh khắc và biến mất cũng nhanh như khi xuất hiện, làm mọi người kinh sợ. Cây cối được ảnh chớp lạnh lẽo Tội sản, nam như những vật sông. đang dang rộng những cảnh tay dài ngoằn ngoèo, đan thành một mạng lưới đẩy xung quanh đoàn người; cỏ ngăn chặn họ. Từ trong đảm cảnh tôi tăm, cỏ cải gì đáng sợ, hắc ám, lạnh lẽo nhìn đám người đang đi. Đường đi gian nan, đoàn người mệt lä, mắt tình thần. Nhưng họ xấu hổ, không dám thú nhận sự yêu hẻn của mình, vỉ thể họ trút căm hờn và giận dữ vào Đan-kê, con người vẫn dẫn đầu họ. Họ trách anh không biết dẫn đt họ, thể đây!

Họ đừng lại, và giữa tiếng gầm gào đắc thắng của rừng rủ, trong bóng tôi run rẩy, những con người mệt mỏi và dữ tợn äy bắt đầu kết tội Đan-kô.

- Mi là kẻ hèn mọn? làm hại chúng ta, — Họ bảo anh — Mi đẫn chúng ta đi và làm chủng tảo kiệt lực, vì vậy mi phải chết!

- Các người bảo: “Dẫn chúng ta đi!” và tôi đan các người đi, = Đan-kô hét lên, hiền ngang đứng trước mặt họ. - Tôi cỏ gan dẫn đường, vả tôi dẫn các người đi! Còn các người chỉ cắm cô đi và không biết giữ sức để đi được đãi hơn! Các người chỉ mải miết đi như đàn cửu!

Nhưng những lời đó làm họ càng điền tiết hơn.

- Mi phải chết! Mi phải chết! - Họ gầm lên.

Rừng cững gầm lên. gầm mãi lên, hoà với tiếng hét của họ. và ảnh chớp xẻ toang bỏng tôi thành từng mảnh. Đan-kô nhìn đảm người mà anh đã ra công khó nhọc vỉ họ, và thây răng họ là những con thú. Nhiều người xúm quanh anh, nhưng trên mặt họ không có chủ gi là cao thượng, và không thể mong đợi họ tha thứ cho anh. Thể lả trong tim anh cũng bùng lên niêm phẫn nộ sục sôi, nhưng lòng thương hại mọi người đã dập tắt ngọn lửa uât giản ây Anh yêu họ và nghĩ rằng không có anh, có lẽ họ chết mát, Trong tim anh bừng lên ngọn lửa nhiệt thành, thiết tha muôn cứu thoát họ, đưa họ lên cơn đường để đàng, và những ta lửa của niềm mong muốn mãnh liệt ấy loé lên trong mắt anh... Còn họ thấy thẻ, lại tưởng anh nỗi khủng nên mắt mới sáng quắc lên như vậy, họ liên giữ miệng như những con chó sói, chờ xem anh đảnh lại họ, họ tên sát đền, vây chặt lấy anh để để bẻ bắt và giết anh hơn. Còn anh đã hiểu ý nghñ của họ, vi thể ngọn lửa trong tim anh càng chảy rực hơn nữa, vi ý nghĩ của họ làm anh buồn rầu

Rừng vấn hát bài ca thê lương, sấm chớp đùng đùng, mưa như trút nước.

- Ta sẽ làm gì cho mọi người đây? - Đan-kô gảo to hơn sâm.

Bỗng nhiên, anh đưa hai tay lên xé toàn lỏng ngtrc, đút trái tim ra và giơ cao trên đầu.

Trái tim cháy sáng rực như mặt trời, sáng hơn mặt trời, và cả khu rừng 1m bằng, sảng lên dưới ngọn đuốc của lòng thương yêu vĩ đại đối với mọi người. Trước ảnh sản của trải tim Đan-kô, bỏng tôi tan tác và run lẩy bẩy, nhào xuống cái miðm hôi thối của đầm lầy nơi rừng sâu núi thẳm. Đoàn người sửng sốt. đứng trơ ra như phỗng.

- Đi thôi! - Đan-kô thét lớn và xông lên phía trước, về chỗ của mình, tay giơ cao trái tim chảy rực, soi đường cho mọi người.

Họ xông lén theo anh, sung sướng mê cuông Rừng lại bắt đầu ồn ào, ngạc nhiên lắc lư các ngọn cây, nhưng tiếng ồn ào của rừng bị tiếng chân ïIgỜI rầm rập át đi. Họ chạy nhanh và mạnh bạo, cảnh tượng kĩ điệu của rải mì chảy lôi cuốn họ. Bảy giữ vấn có người trong bọn họ chết, nhưng họ chết không thân văn vả khỏe lóc. Còn Đan-kê thì luôn luôn đi ở phía ước và trái Hm anh vẫn cháy bùng bùng, sảng rực!

Bến nhiên, rừng giãn ra nhường lối cho anh, giãn ra và lùi lại ở phía sau, đẩy đặc và cảm lặng, còn Đan-kõ và tất cả đảm người ấy lập tức chìm vào cái biến ánh sáng mặt trời và không khí trong lành được nước mưa gột sạch. Giông bão ở đăng kia, sau lưng ho, trên khu rừng, còn ở đây là mặt trời rực rỡ, thảo nguyên thở đều, cỏ ngời sáng vì những giọt mưa chói lợi như kim cương vả sông lấp lánh ánh vàng... Trời đã vẻ chiêu và dưới ánh hoàng hên, sông đỏ rlier đồng máu nóng hỏi phút ra từ bộ ngtc bị xé rách của Đan-kô.

Chàng Đan-kô can trường và kiêu hãnh đưa mắt nhìn thảo nguyên bao la trước mặt, sung sướng nhìn khoảng đất tự do và bật lên tiếng cười tự hào. Rồi anh gục xuống và chết.

Đoàn người vui sướng và trần đây hi vong, không để ý rằng Đan-kô đã chết và không thây trái tim can đảm của anh vấn chảy bừng bừng cạnh xác anh. Chỉ có một người vỏn tỉnh cần thân nhận thấy điều đó, và sợ xảy ra chuyện gì không hay, liền giẫm chân lên trải tim kiêu hãnh ây... Trái tim sto ra một loạt Ha sảng, rỗi tắt ngâm...”

- Đây, duyên đo của những ánh lửa xanh thường xuất hiện trên thảo nguyên vào lúc trước cơn giông là như vậy!

Bây giờ khi bà lão kể xong câu chuyện truyền thuyết tuyệt đẹp của minh, thảo nguyên bồng yên tĩnh lạ thường. như kinh ngạc về sức mạnh của chàng Đan-kô dũng cảm đã đốt chảy trái tim mình soi đường cho mọi người và chết mà không đòi hỏi gì cả. Bà lão tun thính ngủ. Tôi nhìn bà cụ và nghĩ: '?Trong trí nhỏ của bà lão còn lưm lại bao nhiêu truyện kỉ điệu và biết bao nhiêu hồi ức nữa?”. Rồi tôi nghĩ vẻ trái tim cháy hùng vĩ của Đan-kô và kẻ trí tưởng tượng của nhân loại đã sáng tạo nên biết bao nhiêu truyền thuyết đẹp để và đầy khí phách.

1894

(Trích Tuyển tập truyện ngắn Mác-xim Go-rơ-ki, Cao Xuân Hạo, Phạm Mạnh Hùng dịch,

MXB Văn học, 2012)

8. Sơ đồ tư duy

III. Câu hỏi vận dụng kiến thức truyện ngắn Trái tim Đan-kô

Câu hỏi 1: Tóm tắt các sự kiện chính trong đoạn trích

Lời giải:

Các sự kiện chính trong đoạn trích:

- Đan-kô dẫn những người trong bộ lạc đi vào rừng sâu.

- Đường đi gian nan, đoàn người mệt lả, họ không giám thú nhận sự yếu hèn nên đã trút căm hờn và giận dữ vào Đan-kô trách rằng không biết dẫn họ đi đâu.

- Họ dừng lại và bắt đầu kết tội Đan-kô. Hai bên cãi nhau, rừng cũng phải gầm lên.

- Quan sát những vẻ mặt của họ khiến Đan-kô bùng lên nỗi niềm phẫn nộ sục sôi, nhưng lòng lại thương hại mọi người.

- Họ tưởng anh nổi khùng lên nên đã chờ xem anh đánh lại họ, vây chặt lấy anh để dễ bề bắt và giết anh. Hiểu được ý đồ của họ, tim anh lại cháy rực hơn.

- Anh đưa hai tay lên xé toang lồng ngực, dứt trái tim ra và giơ cao lên đầu. Đoàn người sửng sốt, đứng trơ ra như phỗng.

- Họ xông lên theo anh, họ chạy và mạnh bạo. Rừng giãn ra nhường lối cho anh.

- Chàng Đan-kô bật lên tiếng cười tự hào, rồi gục xuống và chết. Đoàn người mải vui sướng nên không hề đề ý rằng anh đã chết. Một người nhìn thấy và giẫm lên trái tim của anh.

Câu hỏi 2: Hãy chỉ ra sự khác biệt về cách sử dụng yếu tố tưởng tượng trong các văn bản truyện khoa học viễn tưởng mà em đã học và văn bản Trái tim Đan- kô.

Lời giải:

*Sự thay đổi trong cách kể chuyện như trên có tác dụng trong việc thể hiện nội dung câu chuyện là:

- Giúp người đọc phân biệt được hai câu chuyện: câu chuyện nhân vật tôi kể về bà lão I-dec-ghin và câu chuyện về Đan-kô mà bà lão I-dec-ghin kể cho nhân vật tôi nghe

- Giúp người đọc thấy được sự thay đổi trong cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật tôi sau khi nghe câu chuyện về Đan-kô

- Giúp người đọc phân biệt giữa hai thế giới: thế giới thực tại là câu chuyện của bà lão và nhân vật tôi; thế giới huyền ảo, tưởng tượng là câu chuyện về Đan-kô

Câu hỏi 3: Hãy chỉ ra sự khác biệt về cách sử dụng yếu tố tưởng tượng trong các văn bản truyện khoa học viễn tưởng mà em đã học và văn bản Trái tim Đan-kô.

Lời giải:

Câu chuyện hư cấu, sự kiện giả tưởng (trong văn bản Trái tim Đan-kô: xé toang lồng ngực, dứt trái tim ra và giơ cao lên đầu). Yếu tố giả tưởng đã tạo ra những truyền thuyết đẹp đẽ, đầy khí phách.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 7 Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Trái tim Đan-kô trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!