Tác giả - Tác phẩm: Phân xử tài tình trang 46 Tiếng Việt 5 (Tóm tắt, HCST, nội dung, bố cục, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Phân xử tài tình bao gồm Giới thiệu tác giả Nguyễn Đổng Chi và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật, của tác phẩm Phân xử tài tình - SGK Tiếng Việt 5. Bài viết sẽ giúp các em học sinh cũng như thầy cô giáo trong việc học, giảng dạy và có những bài soạn giáo án đặc sắc.

Tác giả - Tác phẩm: Phân xử tài tình

I. Khái quát về tác giả - tác phẩm

1. Tác giả

GS Nguyễn Đổng Chi (6.1.1915 - 20.7.1984) quê ở Hà Tĩnh, sinh tại Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận), là con nhà giáo có đức độ và uy vọng Nguyễn Hiệt Chi, từng là đồng sáng lập trường Trường Dục Thanh. Sau ngày đất nước thống nhất, ông Nguyễn Đổng Chi làm chuyên viên Ban Sử học của Viện KHXH TP.HCM, Trưởng ban Hán Nôm thuộc Ủy ban KHXH VN. Năm 1979, ban này trở thành Viện Nghiên cứu Hán Nôm và Nguyễn Đổng Chi được bổ nhiệm quyền Viện trưởng.

Ông được truy tặng Huân chương Độc lập hạng nhì và tại nhiều tỉnh, thành như Hà Tĩnh, Hải Dương, Đà Nẵng, Hà Nội, TP.HCM, Kiên Giang có đường phố mang tên ông.

2. Tác phẩm

a. Bố cục

Bài văn Phân xử tài tình được chia làm 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “...cúi đầu nhận lỗi”: Quan án phân xử vụ hai người đàn bà tranh nhau tấm vải

- Phần 2: Đoạn còn lại: Quan án phân xử vụ mất trộm  tiền trong chùa.

b. Nội dung chính

Bài đọc là câu chuyện về một vị quan thông minh, xử án giỏi và rất công bằng. Ông tìm ra người phụ nữ định lừa đảo để lấy miếng vải, tìm ra chú tiểu ăn trộm tiền của chùa. Ông đã giữ gìn sự công bằng cho cuộc sống.

c. Từ cần giải nghĩa trong tác phẩm

- Quan án: Chức quan thời xưa chuyện lo việc điều tra và xét xử

- Vãn cảnh: Đến ngắm cảnh đẹp

- Biện lễ: Lo liệu, sắm sửa lễ vật

- Sư sãi: Những người tu hành ở chùa nói chung

- Đàn: Nền đất đắp cao hoặc đài dựng cao để tế lễ

- Chạy đàn: Nghi lễ chạy quanh đàn cúng

II. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Phân xử tài tình

Câu 1: Hai người đàn bà đến công đường nhờ quan phân xử việc gì ?

Lời giải:

Hai người đàn bà đến công đường nhờ quan phân xử việc mình bị mất cắp vải. Người nọ tố cáo người kia lấy trộm vải của mình và nhờ quan phân xử.

Câu 2: Quan án đã dùng những biện pháp nào để tìm ra người lấy cắp tấm vải ? Vì sao quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp ?

Lời giải:

Để tìm ra người lấy cắp, quan án dùng nhiều cách khác nhau:

- Quan đã dùng nhiều cách khác nhau:

+ Cho đòi người làm chứng nhưng không có người làm chứng.

+ Cho lính về nhà hai người đàn bà để xem xét, cũng không tìm được chứng cứ 

Sai lính xé tấm vải làm hai cho mỗi người một mảnh. Thấy một trong hai bật khóc, quan sai lính trả tấm vải cho người ấy rồi thét trói người kia.

Quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp vì quan hiểu người tự tay làm ra tấm vải vất vả, cực nhọc mới đau xót, bật khóc khi tấm vải bị xé. Còn người dửng dưng khi tấm vải bị xé không phải là người đã đổ mồ hôi công sức dệt nên tấm vải.

Câu 3: Kể lại cách quan án tìm kẻ lấy trộm tiền nhà chùa.

Lời giải:

Để tìm kẻ lấy trộm tiền nhà chùa, quan án đã làm các việc như sau:

- Cho gọi hết sư vãi, kẻ ăn người ở trong chùa ra, giao cho mỗi người một nắm thóc đã ngâm nước, bảo họ cầm nắm thóc đó vừa chạy đàn vừa niệm Phật.

- Tiến hành dùng đòn tấn công tâm lí: Đức Phật rất thiêng. Ai gian Phật sẻ làm cho thóc trong tay người đó nảy mầm.

- Đứng quan sát những người chạy đàn, thấy một chú tiểu thỉnh thoảng hé bàn tay cầm thóc ra xem thì lập tức cho bắt ngay vì chỉ có kẻ có tật mới hay giật mình.

Câu 4: Vì sao quan án dùng cách trên? Chọn ý trả lời đúng:

a. Vì tin là thóc trong tay kẻ gian sẽ nảy mầm.

b. Vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt.

c. Vì cần có thời gian để thu thập chứng cứ.

Lời giải:

Quan án dùng cách trên vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt (phương án b)

>>> Xem trọn bộ: Tác giả, tác phẩm Tiếng Việt 5

------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Phân xử tài tình trong bộ SGK Tiếng Việt 5. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!