Tác giả Nguyễn Đăng Mạnh - Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ trang 73 Ngữ Văn 6 (tóm tắt, bố cục, nội dung, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ bao gồm Giới thiệu tác giả Nguyễn Đăng Mạnh và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật, sơ đồ tư duy của tác phẩm Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ - SGK Văn 6 Cánh Diều

Tác giả - Tác phẩm: Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ

I. Đôi nét về tác giả Nguyễn Đăng Mạnh

- Nguyễn Đăng Mạnh (1930 - 2018). - Quê quán: Sinh ra tại Nam Định, nguyên quán Gia Lâm, thành phố Hà Nội.

- Thiếu thời, ông theo học ở trường Chu Văn An, Hà Nội. Khi Cách mạng tháng Tám nổ ra, trường ông học sơ tán lên Phú Thọ, rồi trường bị giải tán. Ông theo học trường trung cấp sư phạm ở Tuyên Quang và bước vào nghề giáo.

- Năm 1960, Nguyễn Đăng Mạnh được giữ lại trường Đại học Sư phạm Hà Nội làm cán bộ giảng dạy. Từ đó ông bắt đầu viết nghiên cứu và trở thành nhà nghiên cứu phê bình.

- Ông được phong học hàm Phó giáo sư năm 1984, Giáo sư năm 1991, danh hiệu Nhà giáo Ưu tú năm 1990, Nhà giáo Nhân dân 2002; 

- Về già sống tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sau một thời gian lâm bệnh, GS Nguyễn Đăng Mạnh đã từ trần vào chiều ngày 9/2/2018 tại Bệnh viện hữu nghị Việt –Xô Hà Nội, hưởng thọ 89 tuổi.

- Nguyễn Đăng Mạnh được coi là nhà nghiên cứu đầu ngành về văn học Việt Nam hiện đại và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân.

II. Khái quát tác phẩm Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Trích Tuyển tập Nguyễn Đăng Mạnh, tập 1, 2005.

2. Bố cục

- Phần 1: (từ đầu… đến nhạy cảm của mình): Nguyên Hồng là nhà văn dễ xúc động

- Phần 2 (tiếp … đến tôi đâu): Hoàn cảnh gia đình là một nguyên nhân tạo nên con người nhạy cảm của Nguyên Hồng

- Phần 3 Còn lại: Môi trường sống đã tạo nên “chất dân nghèo” ở tác phẩm của ông

3. Giá trị nội dung

Qua Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ, Nguyễn Đăng Mạnh đã chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn nhạy cảm, khao khát tình yêu thương và đồng cảm với phụ nữ, trẻ em, người lao động và người dân nghèo. Sự đồng cảm và tình yêu đặc biệt ấy xuất phát từ chính hoàn cảnh xuất thân và môi trường sống của ông.

4. Thể loại

- Văn nghị luận

5. Nghệ thuật

- Sử dụng một số biện pháp tu từ: liệt kê, so sánh, điệp ngữ.

6. Phương thức biểu đạt

- Nghị luận

III. Sơ đồ tư duy tác phẩm Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ

IV. Câu hỏi vận dụng

1. Chuẩn bị

Câu hỏi: Văn bản biết về vấn đề gì?

Lời giải:

Văn bản viết về nhà văn Nguyên Hồng.

Câu hỏi: Ở văn bản này, người viết định thuyết phục điều gì?

Lời giải:

Người viết định thuyết phục rằng Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ

Câu hỏi: Để thuyết phục người viết đã nêu ra những lí lẽ và bằng chứng cụ thể nào?

Lời giải:

Để thuyết phục, người viết đã đưa ra lí lẽ, luận điểm: 

- Luận điểm 1: Nguyên Hồng là nhà văn khá nhạy cảm, dễ xúc động

+ Ông dễ khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí chia ngọt sẻ bùi, khóc khi nghĩ tới đời sống khổ cực của mình.

- Luận điểm 2: Hoàn cảnh sống luôn thiếu thốn, đậm "chất dân nghèo, chất lao động", luôn khao khát tình yêu nên Nguyên Hồng dễ cảm thông với những người bất hạnh.

+ Hoàn cảnh sống của ông từ nhỏ: cha mất năm 12 tuổi, mẹ đi bước nữa, cuộc đời mẹ ông gắn bó với một người chồng nghiện ngập

+ Truyện Mợ Du, Những ngày thơ ấu cùng là những dòng cảm xúc, hồi tưởng cảm xúc của tác giả.

+ Vừa học vừa làm mọi việc, kiếm sống bằng những "nghề nhỏ mọn"

- Luận điểm 3: Chất dân nghèo, lao động thấm sâu vào văn chương, con người ông

+ Phong thái, cung cách sinh hoạt giản dị

2. Đọc hiểu

Câu hỏi: Ý chính của phần 1 là gì? Chú ý câu mở đầu, các câu triển khai và câu kết.

Lời giải:

Ý chính của phần 1 là chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn dễ xúc động, là người có trái tim nhạy cảm.

Câu hỏi: Phần 2 tập trung phân tích nội dung nào? Chú ý lĩ lẽ, bằng chứng.

Lời giải:

Phần 2 tập trung phân tích hoàn cảnh gia đình của Nguyên Hồng.

Câu hỏi: Các câu trong hổi kí của Nguyên Hồng là bằng chứng cho ý kiến nào?

Lời giải:

Các câu trong hồi kí của Nguyên Hồng là bằng chứng cho sự đồng cảm, xót thương với những người nghèo khổ hay cũng chính là tiếng lòng, khát khao của chính tác giả.

Câu hỏi: Đoạn này làm rõ thêm điều gì ở nhà văn Nguyên Hồng?

Lời giải:

Đoạn này làm rõ thêm sự bần cùng, khổ cực, tuổi thơ vất vả của tác giả

Câu hỏi: Điều gì làm nên sự khác biệt của tác phẩm Nguyên Hồng?

Lời giải:

Điều làm nên sự khác biệt của tác phẩm Nguyên Hồng là ở hoàn cảnh sống của ông.

Câu hỏi: Câu nói của bà Nguyên Hồng làm sáng tỏ cho điều gì?

Lời giải:

Câu nói của bà Nguyên Hồng làm sáng tỏ nhân cách, phẩm chất, phong cách sống của Nguyên Hồng.

3. Câu hỏi cuối bài

Câu hỏi: Văn bản viết về vấn đề gì? Nội dung của bài viết có liên quan như thế nào với nhan đề Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ? Nếu được đặt nhan đề khác cho văn bản, em sẽ đặt là gì?

Lời giải:

- Văn bản viết về vấn đề Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ.

- Nội dung của bài viết chính là nhan đề của tác phẩm. Em thấy nhan đề của tác giả đặt ra là rất phù hợp với nội dung.

- Nếu được đặt nhan đề cho văn bản, em sẽ đặt:

+ Nhà văn của những kiếp người khốn cùng. 

+ Nhà văn của những người cùng khổ là ai?

Câu hỏi: Để thuyết phục người đọc rằng: Nguyên Hồng “rất dễ xúc động, rất dễ khóc”, tác giả đã nêu lên những bằng chứng nào (ví dụ: “khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí từng chia bùi sẻ ngọt”;...)?

Lời giải:

Tác giả nên lên bằng chứng:

+ Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí chia ngọt sẻ bùi, khóc khi nghĩ đến đời sống khổ cực của nhân dân

+ Khóc khi nhớ đến công ơn, quê hương, nhớ ơn Đảng và Bác hồ

+ khóc khi kể lại những khổ đau oan trái của những nhân vật là những đứa con tinh thần mà chính ông " hư cấu lên"

Câu hỏi: Ý chính của phần 1 trong văn bản là: Nguyên Hồng "rất dễ xúc động, rất dễ khóc”. Theo em, ý chính của phần 2 và phần 3 là gì?

Lời giải:

Ý chính của phần 2, 3: Hoàn cảnh sống và tuổi thơ cơ cực của Nguyên Hồng.

Câu hỏi: Văn bản trên cho em hiểu thêm gì về nội dung đoạn trích Trong lòng mẹ đã học ở Bài 3?

Lời giải:

Văn bản trên cho ta hiểu thêm về con người Nguyên Hồng, hiểu được rằng vì sao đoạn trích Trong lòng mẹ lại có những miêu tả chân thực, đầy cảm xúc như thế.

Câu hỏi: Viết một đoạn văn thể hiện cảm nghĩ của em về nhà văn Nguyên Hồng, trong đó có sử dụng một trong các thành ngữ sau: chân lấm tay bùn, khố rách áo ôm, đầu đường xó chợ, tình sâu nghĩa nặng.

Lời giải:

Nguyên Hồng là một nhà văn đặc biệt - nhà văn của những người cùng khổ. Có lẽ chính bởi hoàn cảnh khó khăn, chân lấm tay bùn và thiếu thốn tình thương nên ông có những thấu hiểu, đồng cảm cho những kiếp người khố rách áo ôm của xã hội. Cha mất, mẹ đi thêm bước nữa, tuổi thơ ông đầu đường xó chợ, bươn chải làm đủ mọi nghề. Chính vì thế chất nghèo, chất lao động đã thấm sâu vào văn chương và vào thế giới nghệ thuật của tác giả.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 6 (Cánh diều)

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Nguyên Hồng - Nhà văn của những người cùng khổ trong bộ SGK Ngữ Văn 6 Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!