Tác giả Bùi Mạnh Nhị - Cây khế trang 37 Ngữ Văn 6 (HCST, tóm tắt, nội dung, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Cây khế bao gồm Giới thiệu tác giả Bùi Mạnh Nhị và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật, sơ đồ tư duy của tác phẩm Cây khế - SGK Văn 6 Kết nối tri thức

Tác giả - Tác phẩm: Cây khế

I. Giới thiệu về tác giả Bùi Mạnh Nhị

- Họ và tên khai sinh: Bùi Mạnh Nhị

- Năm sinh: 1955

- Quê quán: Nam Định

- Dân tộc: Kinh

- Hiện thường trú tại Tp Hồ Chí Minh

- Hội viên Hội Nhà văn Tp Hồ Chí Minh; Hội viên Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam

- Sau khi tốt nghiệp đại học năm 1977 tại Đại học Sư phạm Hà Nội 1 (ngành Văn học), công tác tại Khoa Ngữ văn Dại học Sư phạm Tp Hồ Chí Minh. Học cao học tại Đại học Sư phạm Hà Nội ngành Văn tại Đại học Sư phạm Hà Nội 1. Phó Trưởng Bộ môn Văn học Việt Nam.

- Từ 1999- 2007: Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Tp Hồ Chí Minh. Từ 2007 – 2015: Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Giáo dục và Đào tạo.Từ 2015 đến 2019: Chánh Văn phòng Hội đồng Giáo sư nhà nước. Từ tháng 2- 2019: Giảng viên cao cấp Trường Đại học Sư phạm Tp Hồ Chí Minh.

- Từ năm 2016: Uỷ viên Hội đồng Lý luận phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương.

 * Tác phẩm chính 

- Bùi Mạnh Nhị (1980), Sen Tháp Mười (Ca dao miền Nam về Chủ tịch Hồ Chí Minh), Nxb TP.HCM, 100 tr. 

- Bùi Mạnh Nhị (1980), Phương ngôn Việt Nam, Luận văn Cao học, bảo vệ tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 

- Bùi Mạnh Nhị (1982),Một số đặc điểm nghệ thuật của ca dao - dân ca Nam Bộ, in trong Kỷ yếu “Văn hóa văn nghệ truyền thống đồng bằng sông Cửu Long”, Bộ Văn hóa. 

- Bùi Mạnh Nhị (1982), Nỗi oan hại chồng trong vở chèo Quan Âm Thị Kính, in trong Giảng văn tập 2, Trường ĐHSP Tp. HCM . 

* Giải thưởng 

- Nhà giáo Ưu tú Huân chương Lao động hạng Nhất.

II. Khái quát chung về tác phẩm

1. Xuất xứ

Theo Bùi Mạnh Nhị (chủ biên), Văn học dân gian: những tác phẩm chọn lọc, NXB Giáo dục, 2008, tr209-211.

2. Thể loại

Truyện cổ tích

3. Phương thức biểu đạt

+ Tự sự

+ Người kể chuyện: Ngôi thứ ba

4. Bố cục

Phần 1 (Từ đầu đến lại với em nữa): Giới thiệu về nhân vật người em và cách phân chia tài sản của hai anh em.

Phần 2 (Tiếp đến trở nên giàu có): Chuyện ăn khế trả vàng của người em.

Phần 3 (Còn lại): Âm mưu của người anh và sự trừng phạt.

5. Nội dung chính bài Cây khế 

Truyện “Cây khế” kể về hai anh em nọ khi cha mẹ mất để lại gia tài thì người em chỉ được 1 cây khế và túp lều nhỏ. Cho đến khi chim ăn khế và trả ơn bằng vàng thì người anh lại sinh lòng tham lam. Tuy nhiên, khi người anh cũng được chim chở đi trả công bằng vàng thì vì chính sự tham lam này đã làm người anh rơi xuống biển. Đây là câu chuyện về bài học đền ơn đáp nghĩa, niềm tin ở hiền sẽ gặp lành và may mắn của nhân dân.

III. Sơ đồ tư duy tác phẩm Cây khế

IV. Mẫu tóm tắt tác phẩm Cây khế

Mẫu 1

Gia đình nọ có hai anh em, cha mẹ mất sớm và để lại cho anh em một khối gia tài. Vợ chồng người anh tham lam giành hết chỉ chừa lại cho người em một mảnh vườn nhỏ có cây khế. Vợ chồng người em chăm chỉ làm ăn và chăm sóc cây khế chu đáo. Đến mùa khế ra rất nhiều quả. Bỗng một hôm có con chim lạ đến ăn khế. Người em than khóc và đại bàng liền bảo người em may túi ba gang để chim trả ơn. Chim đưa người em ra đảo lấy vàng và người em trở nên giàu có nhất vùng. Người anh hay tin, lân la đến dò hỏi và đổi cả gia tài của mình để lấy mảnh vườn có cây khế. Đến mùa khế chín, chim đại bàng lại đến và cũng ngỏ ý sẽ trả ơn. Người anh vì tham lam nên đã may túi to để dựng được nhiều vàng. Trên đường đi lấy vàng về vì quá nặng nên người anh đã bị rơi xuống biển và chết.

Mẫu 2

Ngày xưa, nhà kia có hai anh em. Cha mẹ mất từ sớm. Hai anh em chăm chỉ làm lụng nên cũng đủ ăn. Nhưng người anh từ lúc có vợ trở nên lười biếng. Còn vợ chồng người em vẫn làm lụng. Người anh sợ em tranh công, bàn với vợ cho người em ra ở riêng. Người anh chia cho em một gian nhà lụp xụp, ở trước cửa có một cây khế ngọt. Vợ chồng người em chăm sóc cho cây khế tươi tốt. Đến mùa khế ra rất nhiều quả. Một hôm, một con chim lạ đến ăn khế chín. Suốt một tháng trời, ngày nào chim cũng đến ăn. Người vợ đợi chim thần đến thì cầu xin nó đừng ăn nữa. Chim thần đáp lại: “Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng”. Vợ chồng người em làm theo lời chim thần. Sáng sớm hôm sau, chim thần đến đưa người em ra đảo lấy vàng và trở về. Người em trở nên giàu có. Vợ chồng người anh biết chuyện vội đến hỏi thăm. Nghe em kể hết đầu đuôi, người anh liền gạ đổi hết gia sản để lấy túp lều và cây khế. Mùa khế chín, chim lại đến ăn và trả lời như người em kể. Người anh may cái túi to gấp ba lần. Chim thần đưa người anh đến đảo. Người anh cố nhặt vàng và kim cương cho thật đầy. Trên đường về, vì quá nặng lại gặp gió lớn, chim đâm bổ xuống biển. Còn người anh bị cuốn đi rất xa, còn chim thì lại vùng lên bay về núi rừng.

Mẫu 3

Ở làng nọ, có hai anh em. Sau khi bố mẹ qua đời, họ chăm chỉ làm lụng thì cũng đủ ăn. Đến khi người anh lấy vợ thì ngày càng lười biếng. Người anh tìm cách cho vợ chồng người em ra ở riêng, chỉ cho một căn nhà lụp xụp trước cửa có một cây khế. Vợ chồng người em chịu khó chăm sóc, nên cây khế ngày càng sai quả. Một hôm, một con chim lạ bay tới ăn khế suốt một tháng trời. Người em nói với chim thần thì chim lạ mới nói lại rằng: “Ăn một quả trả cục vàng may túi ba gang mang đi mà đựng”. Hôm sau như lời hứa chim đến đón người em tới một hòn đảo có rất nhiều vàng bạc, châu báu. Người em xuống lấy vàng và chỉ lấy vừa đầy túi ba gang rồi lên lưng chim trở về. Người em về nhà dùng số vàng bạc lấy được mang đi đổi lấy lúa thóc để giúp đỡ cho người dân ở trong làng. Thấy người em bỗng nhiên trở nên giàu có, người anh sang hỏi, biết được chuyện liền âm mưu sang đòi đổi nhà lấy cây khế. Đến mùa, cây khế lại sai quả, chim lạ lại đến ăn, người anh cũng cố ý than thở với chim. Mấy hôm sau chim đến đón người anh đi đến hòn đảo vàng bạc, vốn bản tính tham lam nên người anh lấy rất nhiều vàng bạc. Trên đường về vì vàng bạc quá nhiều, vì quá nặng lại gặp gió lớn, chim đâm bổ xuống biển. Người anh bị sóng cuốn trôi, mất hết vàng bạc.

V. Câu hỏi vận dụng

Câu hỏi: Đảo xa nơi con chim đưa người em đến có điều gì kì diệu? Điều kì diệu này đã giúp gì cho cuộc sống của người em sau đó?

Lời giải:

Điều kì diệu: Đảo toàn đá trắng, đá xanh, đá đỏ, đá ngũ sắc. Chim bay một vòng quanh đảo, sau đó hạ xuống một cái hang. Ngay cửa hang toàn những thứ đá như thủy tinh và hổ phách đu các màu.

Điều kì diệu giúp cuộc sống người em trở nên giàu có, sung sướng.

Câu hỏi: Cây khế kể về chuyện gì? Em thích nhất chi tiết nào trong chuyện?

Lời giải:

Cây khế kể về chuyện đền ơn đáp nghĩa của chim thần khi ăn khế của gia đình nhà người em, và người anh tham lam phải chịu quả báo.

Chi tiết thích nhất trong truyện: Người anh tham lam lấy nhiều vàng bạc cuối cùng bị ngã xuống biển.

Câu hỏi: Truyện cổ tích thường mở đầu bằng những từ ngữ quen thuộc chỉ thời gian trong quá khứ, không gian không xác định. Em hãy tìm các từ ngữ đó trong truyện cây khế.

Lời giải:

Từ ngữ chỉ thời gian: ngày xửa ngày xưa.

Từ ngữ chỉ không gian: ở một nhà kia.

Câu hỏi: Trong lời kể của truyện cổ tích, tác giả dân gian thường xen vào những câu có dáng dấp ca dao, tục ngữ, lời có vần dễ thuộc, dễ nhớ. Trong truyện này, có câu nói nào như thế? Nhân vật nào đã nói câu nói đó?

Lời giải:

Câu nói: “Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng”

Nhân vật nói câu đó: chim thần.

Câu hỏi: Con chim đưa hai anh em ra đảo hoang có phải là con vật kỳ ảo không? Vì sao?

Lời giải:

Con chim đưa hai anh em ra đảo hoang là con vật kì ảo.

Nguyên nhân: Con chim có những đặc điểm khác thường như biết nói tiếng người, thân hình to lớn.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 6 (Kết nối tri thức)

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Cây khế trong bộ SGK Ngữ Văn 6 Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!