Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh (siêu ngắn)

Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh (siêu ngắn)

I.

Câu 1. Ôn tập về văn bản thuyết minh:

- Đặc điểm, tính chất:

 + Sự vật, hiện tượng được trình bày rõ ràng, đặc biệt chú ý đến các đặc điểm tiêu biểu

+ Đảm bảo tính chính xác tuyệt đối

+ Ngôn ngữ chặt chẽ, logic, chính xác

- Mục đích

Cung cấp các tri thức về sự vật, hiện tượng một cách khách quan, chính xác giúp người đọc, người nghe nắm bắt thông tin để có sự hiểu biết rõ hơn về sự vật - hiện tượng

 - Các phương pháp thuyết minh thường dùng:

 + Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích.

+ Phương pháp nêu ví dụ.

+ Phương pháp thống kê, dùng số liệu.

+ Phương pháp so sánh, đối chiếu.

Ngoài ra còn sử dụng phối kết hợp các biện pháp nghệ thuật nhằm tăng sức hấp dẫn cho bài văn như: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ,…

Câu 2:

Văn bản “Hạ Long – đá và nước”:

- Đối tượng thuyết minh: Vẻ đẹp Hạ Long - Sự kỳ diệu và độc đáo của Đá và Nước

- Văn bản đã cung cấp tri thức khách quan về đối tượng được nói đến

- Văn bản đã sử dụng các phương pháp thuyết minh: phương pháp nêu định nghĩa, phương pháp giải thích và phương pháp liệt kê

- Văn bản sử dụng các biện pháp nghệ thuật tạo sinh động, hấp dẫn:

+ Tưởng tượng, liên tưởng: Liên tưởng đến  những cuộc tụ họp của thế giới người bằng đá đầy sinh động        

+ Nhân hóa: Đá không phải chỉ là những vật vô tri đơn thuần mà chúng có tri giác và tâm hồn riêng, chúng cũng có những hoạt động giống như con người vậy

+ Suy ngẫm, triết lý: “Hạ Long là vậy đó, cho ta một bài học, sơ đẳng mà cao sâu: Trên thế gian này, chẳng có gì là vô tri cả.”

=> Sự kết hợp hài hòa các phương pháp thuyết minh cùng các biện pháp nghệ thuật góp phần làm cho đối tượng thuyết minh thêm thuyết phục, hấp dẫn, gợi nhiều cảm xúc, gây hứng thú cho người đọc.

II. Luyện tập

Câu 1:

a)

+ Văn bản trên có tính chất thuyết minh.

+ Tính chất ấy được thể hiện qua:

- Lời thú tội của Ruồi xanh

- Bản cáo trạng của Thiên Tào

- Lời bào chữa của luật sư

     + Các phương pháp thuyết minh sử dụng:

      - Nêu định nghĩa (thuộc họ côn trùng,...)

      - Liệt kê, phân loại

      - Nêu số liệu

b)

+ Văn bản thuyết minh được thực hiện dưới hình thức tự sự kể lại một câu chuyện: Ngọc Hoàng xử tội Ruồi Xanh

+Tác giả sử dụng các biện pháp nghệ thuật:

- Miêu tả:  loài vật phấn khởi, con người trầm ngâm nghĩ ngợi,...

- Nhân hóa: lời vật cũng có tiếng nói, có cảm xúc

- Ẩn dụ: dùng chuyện loài vật để nói chuyện con người

c)

 Các biện pháp nghệ thuật có tác dụng  làm nổi bật nội dung thuyết minh, làm rõ được tư tưởng và gây hứng thú cho người đọc

Câu 2:

- Nghệ thuật tự sự được sử dụng: tác giả lấy kỉ niệm về câu chuyện bà kể để dẫn dắt và sau đó đi sâu vào giới thiệu tập tính của loài cú

=> Nội dung thuyết minh thú vị và hấp dẫn người đọc

- Phương pháp thuyết minh: Giải thích.

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 9 siêu ngắn tập 1