logo

Soạn Sử 8 Cánh Diều Bài 11: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng mười Nga năm 1917

Hướng dẫn Soạn Sử 8 Cánh Diều Bài 11: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng mười Nga năm 1917 trang 48, 52 ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 11: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng mười Nga năm 1917

Tóm tắt Lý thuyết Lịch sử 8 Cánh Diều Bài 11

Mở đầu trang 48 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Vậy nguyên nhân nào dẫn tới bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917? Chiến tranh thế giới thứ nhất đã để lại những hậu quả nào và tác động gì đối với nhân loại? Cách mạng tháng Mười Nga diễn ra như thế nào và có ý nghĩa lịch sử, tác động ra sao?

Trả lời:

- Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918):

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất có nguyên nhân sâu xa từ sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa tư bản đã làm nảy sinh những mâu thuẫn không thể điều hoà giữa các nước đế quốc, trong đó mâu thuẫn lớn nhất liên quan đến vấn đề thị trường và thuộc địa.

+ Chiến tranh đã diễn ra ác liệt và kéo dài hơn 4 năm, kết thúc với sự thất bại thuộc về phe Liên minh. Hậu quả và tác động của chiến tranh rất nặng nề, bao trùm cả thế giới.

- Cách mạng tháng Mười Nga (năm 1917):

+ Ở Nga, sau Cách mạng tháng Hai (1917), vấn đề hòa bình, tự do, ruộng đất vẫn chưa được giải quyết; chính quyền cách mạng vẫn chưa thuộc về giai cấp vô sản. Trước tình hình đó, V.I. Lênin và Đảng Bôn-sê-vích đã tiếp tục lãnh đạo nhân dân làm cách mạng, lật đổ Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản.

+ Cách mạng xã hội chủ nghĩa năm 1917 ở Nga có quá trình chuẩn bị lâu dài về đường lối và lực lượng cách mạng, gắn liền với vai trò lãnh đạo của Lênin.

+ Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga (1917) có ý nghĩa vfa tác động to lớn đối với nước Nga và thế giới.

Câu hỏi trang 49 Lịch Sử 8
Câu hỏi: Khai thác thông tin và các hình trong mục 1, nêu nguyên nhân bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Khai thác thông tin và các hình trong mục 1, nêu nguyên nhân bùng nổ Chiến tranh thế giới

Trả lời:

- Nguyên nhân sâu xa

+ Sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa tư bản đã làm nảy sinh những mâu thuẫn không thể điều hoà giữa các nước đế quốc, trong đó mâu thuẫn lớn nhất liên quan đến vấn đề thị trường và thuộc địa.

+ Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thị trường và thuộc địa ngày càng gay gắt, dẫn đến sự hình thành hai khối quân sự đối đầu nhau ở châu Âu: phe Liên minh gồm Đức, Áo - Hung, I-ta-li-a (1882) và phe Hiệp ước gồm Anh, Pháp, Nga (1907). Cả hai khối đều ráo riết chuẩn bị chiến tranh để tranh giành thuộc địa.

- Nguyên nhân trực tiếp: ngày 28/6/1914, Thái tử Áo - Hung bị nhóm dân tộc chủ nghĩa Xéc-bi ám sát. Nhân cơ hội này, ngày 28/7/1914, Áo - Hung tuyên chiến với Xéc-bi; Đức tuyên chiến với Nga (1/8/1914),..

=> Chiến tranh bùng nổ và nhanh chóng lan rộng thành chiến tranh thế giới.

Câu hỏi trang 50 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Dựa vào thông tin, bảng 11 và các hình trong mục 2, phân tích hậu quả và tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất đối với lịch sử nhân loại.

Trả lời:

♦ Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918):

- Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại thuộc về phe Liên minh. Chiến tranh đã để lại những hậu quả nặng nề cho nhân loại. Cụ thể là:

+ Lôi cuốn 70 quốc gia (trong đó có 38 nước trực tiếp tham chiến) và hàng triệu dân thường vào vòng khói lửa.

+ Khiến 10 triệu người chết và khoảng 20 triệu người bị thương.

+ Nhiều thành phố, làng mạc, đường sá, nhà máy bị phá huỷ...

+ Thiệt hại về vật chất ước tính khoảng 388 tỉ USD.

♦ Tác động của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918): Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc đã dẫn đến những tác động sâu sắc đối với tình hình thế giới. Cụ thể là:

- Trong quá trình chiến tranh, thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga và sự ra đờicủa nước Nga Xô viết (1917) đã đánh dấu bước chuyển biến lớn trong cục diện chínhtrị thế giới.

- Sau Hội nghị hoà bình ở Véc-xai (1919 – 1920) và Oa-sinh-tơn (1921 – 1922),một trật tự thế giới mới được xác lập gắn với vai trò của nước Mỹ.

- Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc vẫn không được giải quyết,thậm chí còn trầm trọng hơn, dẫn đến cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai sau này.

Câu hỏi trang 51 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Nêu những nét chính về nguyên nhân làm bùng nổ Cách mạng tháng Mười Nga.

Trả lời:

- Sau cách mạng tháng Hai, chế độ quân chủ chuyên chế ở Nga đã bị lật đổ, nhưng những vấn đề về hòa bình, ruộng đất, tự do của nhân dân Nga vẫn không được đáp ứng; chính quyền cách mạng vẫn chưa thuộc về giai cấp vô sản.

- Mặt khác, sau Cách mạng tháng Hai, hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau được thành lập và tồn tại song song ở Nga, đó là: Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và Xô viết của đại biểu công nhân và binh lính.

=> Vấn đề cấp bách đặt ra cho nước Nga:

+ Chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại.

+ Đưa đất nước ra khỏi cuộc chiến tranh đế quốc và tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Trước tình hình đó, V.I. Lênin và Đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch, tiếp tục lãnh đạo nhân dân làm cách mạng lật đổ Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản.

Câu hỏi trang 52 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Nêu những nét chính về diễn biến của Cách mạng tháng Mười Nga. Cho biết vai trò của Lênin đối với cuộc cách mạng.

Trả lời:

- Diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười ở Nga năm 1917:

+ Tháng 4/1917, Lênin từ Thụy Sĩ về nước, soạn thảo và trình bày bản Luận cương tháng Tư.

+ Tháng 7/1917, Chính phủ tư sản lâm thời đàn áp nhân dân, truy nã Lênin và những người trong Đảng Bôn-sê-vích.

+ Tháng 8/1917, Lênin và Đảng vô sản lãnh đạo quần chúng nhân dân tiếp tục chuẩn bị tiến hành khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.

+ Đêm 24/10/1917, quân khởi nghĩa chiếm được Pê-tơ-rô-grát, rồi bao vây Cung điện Mùa Đông.

+ Đêm 25/10/1917, Cung điện mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. Chính quyền Xô viết được thành lập do Lênin đứng đầu.

+ Đến tháng 3/1918, Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười đã thắng lợi trên khắp nước Nga rộng lớn.

- Vai trò của Lênin đối với cuộc cách mạng:

+ Lênin là người soạn thảo bản “Luận cương tháng tư”, vạch rõ chủ trương, đường lối, phương pháp đấu tranh để lật đổ chính phủ tư sản lâm thời.

+ Khi tình thế cách mạng chín muồi, Lênin đã quyết định chuyển từ phương pháp đấu tranh “hòa bình” sang “khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền”.

+ Lênin trực tiếp chỉ đạo cách mạng tháng Mười.

=> Những chủ trương, đường lối, phương pháp cách mạng và sự chỉ đạo trực tiếp của Lênin là một trong những nguyên nhân quan trọng đưa đến thành công của cách mạng tháng Mười Nga (1917).

Câu hỏi trang 52 Lịch Sử 8

Câu hỏi: Nêu ý nghĩa lịch sử và tác động của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 đối với nước Nga và lịch sử nhân loại.

Trả lời:

♦ Ý nghĩa lịch sử:

- Đối với nước Nga:

+ Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi đã xóa bỏ chính quyền của giai cấp tư sản và địa chủ, lập nên chính quyền Xô viết của nhân dân lao động.

+ Nước Nga bước vào thời kì tự do và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.

- Đối với thế giới:

+ Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, chỉ ra cho họ con đường đấu tranh chống lại chủ nghĩa tư bản để đi tới thắng lợi;

+ Mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới.

♦ Tác động: 

- Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, chỉ ra con đường đấu tranh chống lại chủ nghĩa tư bản để đi tới thắng lợi, mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới

- Tác động sâu sắc đến tiến trình lịch sử nhân loại và cục diện chính trị thế giới: Nước Nga Xô viết ra đời, đã chặt đứt một khâu yếu nhất của hệ thống đế quốc chủ nghĩa, tạo ra chế độ xã hội chủ nghĩa đối lập với chế độ tư bản chủ nghĩa.

Luyện tập & Vận dụng

Câu hỏi 1. Lập bảng thống kê những sự kiện chính của Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

Trả lời:

Xem trả lời

Câu hỏi 2. Vì sao chế độ phong kiến Nga hoàng đã sụp đổ vào tháng 2/1917 nhưng nhân dân Nga vẫn tiếp tục làm cách mạng?

Trả lời:

Xem trả lời

Câu hỏi 3. Sưu tầm tư liệu về cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. Giới thiệu các tư liệu đó với thầy cô và bạn học

Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

      Chiến tranh thế giới thứ nhất là một cuộc chiến tranh thế giới nổ ra ở châu Âu từ ngày 28 tháng 7 năm 1914 đến ngày 11 tháng 11 năm 1918. Đây là cuộc chiến giữa Đồng minh (chủ yếu là Anh, Pháp, Nga và sau này là Mỹ, Brazil) và Liên minh Trung tâm (chủ yếu là Đức, Áo-Hung, Bulgary và Đế chế Ottoman). Chiến tranh bắt đầu với việc Thái tử Áo-Hung bị ám sát (được coi là "người châm ngòi" cho cuộc chiến), dẫn đến việc Áo-Hung tuyên chiến với Serbia. Sau sự kiện này, Kaiser Wilhelm II ra lệnh cho các tướng của mình đem quân tấn công Bỉ, Luxembourg và Pháp, theo Kế hoạch Schlieffen. Hơn 70 triệu binh sĩ đã được huy động, trong đó có 60 triệu người châu Âu, trong một trong những cuộc chiến lớn nhất trong lịch sử.

Soạn Sử 8 Cánh Diều Bài 11: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng mười Nga năm 1917

      Pháp, quốc gia tổn thất nặng nề nhất trong cuộc chiến tranh kinh hoàng này, đã kiệt sức, dẫn đến thất bại thảm hại trong các cuộc chiến tiếp theo. Trận chiến khốc liệt nhất trong Thế chiến thứ nhất cũng diễn ra ở Pháp. Một trong những trận đánh đáng nhớ nhất của Thế chiến I diễn ra tại Verdun cùng năm đó, khi quân Đức tấn công và thất bại tại lâu đài Verdun của Pháp. Tuy nhiên, trận chiến đẫm máu nhất là Trận chiến Somme (1916), khi các lực lượng Anh-Pháp chiến đấu với quân Đức đến hồi kết, và trận chiến quân sự lớn nhất là Cuộc tổng tấn công Brusilov, khi quân Nga đánh bại quân Áo, quân đội Hungary và Đức.

Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

      Cách mạng Tháng Mười Nga, được lịch sử Liên Xô gọi là Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại, là một sự kiện lịch sử nổ ra vào ngày 24 tháng 10 năm 1917 và đánh dấu sự ra đời của Nhà nước Xô viết Nga, do Vladimir Ilyich Lenin và những người Bolshevik lãnh đạo. Đảng . 

      Cách mạng Tháng Mười Nga đã thổi bay mắt xích yếu nhất của hệ thống tư bản chủ nghĩa, mở ra một kỷ nguyên mới của nhân loại và các dân tộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng xã hội mới. Cuộc cách mạng đã lãnh đạo các dân tộc đấu tranh giành độc lập và đánh bại chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai. 

      Thành công của cuộc cách mạng là nhờ sự ủng hộ của nhân dân, sự lãnh đạo hiệu quả của Lenin và các nhà lãnh đạo đảng Bolshevik, chính phủ lâm thời, và sự bất lực của Menshevik và các lực lượng cánh hữu trong việc cạnh tranh với những người Bolshevik.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Lịch sử 8 Cánh diều

-----------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Trả lời câu hỏi Lịch sử 8 Cánh diều Bài 11: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) và cách mạng tháng mười Nga năm 1917 trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 07/03/2024