GDQP 10 Bài 3 Cánh diều ngắn gọn nhất

Hướng dẫn Soạn GDQP 10 Bài 3: Ma túy, tác hại của ma túy ngắn gọn bám sát nội dung bộ Sách mới Giáo dục quốc phòng 10 - Cánh Diều

Bài 3: Ma túy, tác hại của ma túy - Cánh Diều

>>> Xem thêm: Tóm tắt lý thuyết GDQP 10 Bài 3 ngắn nhất Cánh Diều

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Trong thời gian sinh hoạt hè ở địa phương, bạn Hoa được phân công tuyên truyền, vận động mọi người ở cộng đồng về phòng, chống ma túy. Em hãy tư vấn cho bạn Hoa về nội dung cần tuyên truyền, vận động. 

Lời giải:

- Nội dung bạn Hoa có thể tuyên truyền vận động như:

+ Các kiến thức về ma túy

+ Nhận biết những người nghiện ma túy, nguyên nhân và tác hại của nghiện ma túy, các phương pháp cai nghiện phổ biến.

+ Một số giải pháp phòng, chống tệ nạn ma túy.

I. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY

1. Quy định tại Luật phòng, chống ma túy

a. Chất ma túy, cây có chứa chất ma túy và người nghiện ma túy 

Khám phá 1: Theo em, chất ma túy là gì? Những cây nào có chứa chất ma túy? Thế nào là người nghiện ma túy?

Câu trả lời:

- Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần, được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành.

- Những cây có chứa chất ma túy:

+ Cây thuốc phiện.

+ Cây coca.

+ Cây cần sa.

+ Các loại cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định.

- Người nghiện ma túy là những người sử dụng chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.

b. Các hành vi bị nghiêm cấm

Khám phá 2:

- Nhà trường tổ chức xét nghiệm để phát hiện học sinh sử dụng trái phép chất ma túy. Bạn An không tham gia thì có vi phạm pháp luật không? Vì sao?

- Theo em, các hành vi nào bị nghiêm cấm trong phòng, chống ma túy?

Câu trả lời:

- Bạn An không tham gia xét nghiệm để phát hiện học sinh sử dụng trái phép chất ma túy khi nhà trường tổ chức là vi phạm một trong những quy định các hành vi bị nghiêm cấm – tội chống lại hoặc cản trở việc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể.

- Theo em, các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống ma túy là:

+ Trồng và hướng dẫn trồng cây có chứa chất ma túy.

+ Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, trao đổi trái phép chất ma túy, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.

+ Tổ chức và sử dụng trái phép chất ma túy.

+ Cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy.

+ Hỗ trợ và chứa chấp việc sử dụng chất ma túy.

+ Sản xuất, tàng trữ, mua bán, vận chuyển phương tiện, dụng cụ vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy.

+ Hướng dẫn sản xuất và sử dụng trái phép chất ma túy.

+ Tiếp thị và quảng cáo chất ma túy.

+ Chống lại hoặc cản trở việc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, xác định tình trạng nghiện ma túy.

c. Trách nhiệm của cá nhân, gia đinh trong phòng, chống ma túy

Khám phá 3: Theo em, cá nhân, gia đình cần phải làm gì để phòng, chống ma túy?

Câu trả lời:

Để phòng và chống ma túy, mỗi cá nhân và gia đình cần:

+ Tuyên truyền, giáo dục thành viên trong gia đình, người thân về ma túy và tác hại của nó đến bản thân và những người xung quanh

+ Thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy và quản lí, ngăn chặn thành viên trong gia đình vi phạm điều này.

+ Đối với các thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, thuộc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất cần thực hiện đúng chỉ định của người có thẩm quyền về việc sử dụng.

+ Có các hoạt động hợp tác với cơ quan chức năng trong đấu tranh với tội phạm về tệ nạn ma túy; tham gia hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy; theo dõi, giúp đỡ người sau cai nghiện ma túy hòa nhập cộng đồng; phòng chống tái nghiện ma túy.

+ Cung cấp kịp thời thông tin về tội phạm, tệ nạn ma túy và việc trồng cây có chứa chất ma túy cho cơ quan công an hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền; tham gia xóa bỏ cây có chứa chất ma túy do chính quyền địa phương tổ chức.

2. Quy định tại một số văn bản khác

Luyện tập 1: Trong các tình huống sau, có những hành vi nào vi phạm pháp luật, vì sao?

- Tình huống 1: Nhà bạn G ở trên núi, rất xa trạm y tế. Bố mẹ G trồng mấy cây thuốc phiện để làm thuốc uống khi nhà có người đau bụng. 

- Tình huống 2: Sáng nay, cô H được bác hàng xóm nhờ chuyển một gói hàng đã niêm phong cho một tài xế xe tải ở thị trấn. Vì vội đi làm nên cô cũng không hỏi là hàng gì. Mấy hôm sau, cô H thấy báo chí đưa tin công an vừa phát hiện một vụ vận chuyển trái phép chất ma túy, ảnh chụp tang vật chính là gói hàng bác hàng xóm đã nhờ cô chuyển cho tài xế. 

Câu trả lời:

- Tình huống 1:

+ Hành vi vi phạm pháp luật là: Trồng cây thuốc phiện, sử dụng thuốc phiện

+ Vì: pháp luật Việt Nam nghiêm cấm việc trồng các loại cây có chứa chất ma túy; nghiêm cấm việc sử dụng chất ma túy.

- Tình huống 2:

+ Hành vi vi phạm: tàng trữ chất ma túy của hàng xóm cô H; hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy của cô H và người tài xế xe tải.

+ Vì: pháp luật Việt Nam nghiêm cấm việc tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy…

II. TÁC HẠI CỦA MA TÚY VÀ HÌNH THỨC, CON ĐƯỜNG GÂY NGHIỆN MA TÚY

1. Tác hại của ma túy

Khám phá 4:

Bạn A sinh ra trong một gia đình đông con, hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Do mải chơi nên bạn A bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo sử dụng chất ma túy một số lần. 

Theo em, nếu bạn A nghiện ma túy thì sẽ gây những tác hại gì cho bản thân, gia đình và xã hội?

Bài giải:

Theo em, nếu bạn A nghiện ma túy thì sẽ gây những tác hại rất lớn không chỉ cho bản thân mà còn cho gia đình:

* Đối với bản thân: 

- Dễ mắc các bệnh về:

+ Hệ tiêu hóa: chán ăn, buồn nôn, đau bụng, táo bón,…

+ Hô hấp: viêm mũi, viêm xoang, viêm đường hô hấp,..

+ Hệ tuần hoàn: loạn nhịp tim, tăng giảm đột ngột huyết áp,…

+ Da: ghẻ lở, hắc lào, viêm da,…

+ Hệ thần kinh: kích thích, ức chế từng phần ở bán cầu đại não.

+ Gan, thận: suy gan, suy thận,…

=> Đây đều là những bệnh rất nguy hiểm và đặc biệt là có thể dẫn tới tử vong. 

+ Ngoài ra khi sử dụng chất ma túy nhiều lần còn có thể gây nên ảo giác, hoang tưởng, kích động, rối loạn về nhận thức, cảm xúc và đặc biệt là có những hành động nguy hiểm cho bản thân, cộng đồng và những hành vi vi phạm đạo đức xã hội, pháp luật. Không chỉ vậy người nghiện còn có xu hướng sống khéo minh, thu mình, ngại tiếp xúc, hay cáu gắt, gây gổ. 

* Đối với gia đình: 

+ Việc nghiện ngập làm tiêu tốn tiền bạc, làm mất mát tài sản, thiệt hại kinh tế gia đình.

+ Người nghiện còn có thể có hành vi liều lĩnh, hung bạo, hành hạ người thân dẫn đến hạnh phúc tan vỡ gia đình.

* Đối với xã hội:

+ Làm suy giảm lực lượng lao động của gia đình và xã hội.

+ Tổn thất ngân sách Nhà nước do phải chi trả cho công tác phòng, chống ma túy, tổ chức cai nghiện ma túy, tổ chức điều tra, truy tố, xét xử, đào tạo nhân lực thay thế những người nghiện ma túy đang ở độ tuổi lao động.

2. Hình thức, con đường gây nghiện ma túy

a. Quá trình nghiện ma túy

Khám phá 5: Em hãy quan sát Hình 3.7 và cho biết: Quá trình nghiện ma túy gồm những giai đoạn nào?

 Bài giải:

Từ hình 3.7, ta có thể rút ra quá trình nghiện ma túy gồm 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Sử dụng ma túy: có thể là sử dụng ma túy lần đầu tiên, sử dụng thỉnh thoảng hoặc sử dụng thường xuyên.

Giai đoạn 2: Lạm dụng ma túy: là hành động sử dụng quá mức hoặc quá giới hạn đã được quy định.

Giai đoạn 3: Lệ thuộc ma túy : Đây là hành động của việc sử dụng ma túy quá nhiều lần, nếu không có ma túy sẽ không sống được.

b. Một số nguyên nhân dẫn tới nghiện ma túy

Khám phá 6: Theo em, nguyên nhân dẫn tới nghiên ma túy là gì? Nguyên nhân nào là chính?

Bài giải:

Theo em, nguyên nhân dẫn tới nghiện ma túy là:

+ Chưa biết về tác hại của ma túy; do tò mò, thích chơi trội, thích thể hiện bản thân hay là người có lối sống buông thả, thực dụng, đua đòi; kém bản lĩnh, bị kẻ xấu dụ dỗ, lôi kéo, lười lao động. Đây là nguyên nhân chính dẫn tới con đường nghiện ma túy.

+ Chưa phát huy được tác dụng của công tác tuyên truyền.

+ Giáo dục phòng chống ma túy gia đình, nhà trường và xã hội chưa hiệu quả.

Luyện tập 2:

- Tình huống 1: K và Q là bạn thân. Một lần, tình cờ K xem quảng cáo trên internet về một số chất không phải ma túy (bóng cười, keo, con chó,...) nhưng khi hít các chất này sẽ gây hưng phấn, kích thích thần kinh, tạo cảm giác vui vẻ, mê man. K rủ Q mua về dùng thử. Nếu thấy sắp bị nghiện thì phải dừng lại ngay.

Nếu em là bạn Q, em sẽ làm gì để ngăn cản bạn K?

- Tình huống 2: Bạn em có những biểu hiện như ngáp vặt, ngủ gật, toát mồ hôi, học lực giảm sút,...thì có thể kết luận bạn em bị nghiện ma túy không? Vì sao?

Bài giải:

- Tình huống 1: Nếu em là bạn Q, em sẽ ngăn cản bạn K:

- Giải thích cho bạn K biết rằng đây là những chất gây hưng phấn, kích thích thần kinh, tạo cảm giác mê mán. Dùng nhiều sẽ gây nghiện, gây tổn hại về sức khỏe, tinh thần,…

- Cần báo lại ngay cho gia đình và thầy cô giáo nếu K vẫn không nghe và kiên quyết mua về dùng thử để người lớn có cách giải quyết và bảo ban bạn K.

- Tình huống 12 Không kết luận bạn bị nghiện ma túy thông qua những biểu hiện trên. Vì ngáp vặt, ngủ gật, toát mồ hôi, học lực giảm sút…. tuy là những biểu hiện giống nghiện ma túy nhưng chúng ta sẽ phải làm xét nghiệm, có kết quả dương tính với ma túy mới có thể kết luận bạn học sinh ấy sử dụng và nghiện ma túy.

III. TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH TRONG PHÒNG, CHỐNG MA TÚY

Khám phá 7: Em hãy nêu những việc học sinh cần làm và không được làm để phòng, chống ma túy. 

Bài giải:

- Những việc học sinh cần làm và không được làm để phòng chống ma túy

+ Nghiêm túc thực hiện chương trình giáo dục về phòng, chống ma tuý, phổ biến, giáo dục pháp luật  về phòng, chống ma tuý cho học sinh do nhà trường học sinh cần làm và không tổ chức.

+ Không vi phạm quy định về các hành vi bị nghiêm cấm tại Luật Phòng, chống ma tuý.

+ Tích cực thực hiện các biện pháp ngăn chặn học sinh vi phạm pháp luật về phòng, chống ma tuý do nhà trường phối hợp với gia đình, cơ quan và chính quyền địa phương tổ chức, tuyệt đối không sử dụng chất ma tuý, dù chỉ một lần và dưới bất kì hình thức nào.

+ Tham gia xét nghiệm chất ma tuý trong cơ thể do nhà trường phối hợp với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền tổ chức.

+ Tích cực, chủ động tuyên truyền, vận động người thân, gia đình, cộng đồng nơi cư trú thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý, chủ động phát hiện, tố giác người thân và những người xung quanh có hành vi vi phạm phát về phòng, chống ma tuý.

LUYỆN TẬP

Gia đình bạn T thuộc hộ nghèo. Lên lớp 10, T học ở trường cách xa nhà nên phải thuê nhà trọ. Đã mấy tháng nay T chưa trả tiền nhà và tiền ăn cũng sắp hết. Đúng lúc này, H - một thanh niên T mới quen đề nghị trả tiền thuê nhà cả năm nếu T đồng ý mỗi tháng cho H mượn phòng trọ một giờ. T vội nhận lời ngay và cũng không hỏi H mượn phòng trọ để làm gì. Một hôm đi học về, T thấy công an xã bắt quả tang H đang mua bán chất trái phép ma túy tại phòng trọ của mình.

Theo em, có những hành vi vi phạm pháp luật nào trong tình huống trên?

Bài giải:

Những hành vi vi phạm pháp luật trong tình huống:

+ Mua bán chất ma túy trái phép.

+ Mỗi tháng chỉ mượn 1 giờ dù đã trả tiền thuê nhà cả năm với mục đích sử dụng làm nơi mua bán trái pháp luật. 

VẬN DỤNG

Em hãy xây dựng và trình bày trước lớp một trong hai nội dung sau:

Chủ đề 1: Báo cáo về chủ đề: "Chúng em nói không với ma túy học đường".

Chủ đề 2: Kế hoạch tuyên truyền, vận động mọi người ở cộng đồng nơi em ở về phòng, chống ma túy. 

Bài giải:

Dựa vào những gợi ý sau để xây dựng và trình bày các nội dung:

Chủ đề 1: Báo cáo về chủ đề “ chúng em nói không với ma túy học đường”.

- Ma túy là gì?

-Nghiện ma túy là gì? 

-Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý?

-Tác hại của nghiện ma túy?

- Dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy?

- Học sinh phải làm gì để ngăn chặn và phòng tránh ma túy?

Chủ đề 2: Kế hoạch tuyên truyền vận động mọi người ở cộng đồng nơi em ở về phòng chống ma túy.

- Tổ chức tuyên truyền sâu rộng cho quần chúng nhân dân hiểu rõ những hành vi mà Luật phòng, chống ma túy nghiêm cấm

- Gia đình là tế bào của xã hội có vai trò quan trọng, quyết định trong công tác phòng, chống ma túy

- Tổ chức cho người nghiện ma túy, gia đình người nghiện ma túy khai báo về tình trạng nghiện ma túy và đăng ký hình thức cai nghiện.

- Phát hiện, cung cấp nhanh các thông tin về tệ nạn ma túy cho cơ quan Công an hoặc cơ quan khác có thẩm quyền

- Tổ chức và phối hợp với cơ quan có thẩm quyền tuyên truyền, giáo dục nhân dân kiến thức pháp luật về phòng, chống ma túy; xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, văn minh.

- Phòng ngừa, ngăn chặn mọi công dân tham gia tệ nạn ma túy.

>>> Xem trọn bộ: Soạn GDQP 10 Cánh Diều

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn GDQP 10 Bài 3: Ma túy, tác hại của ma túy trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!