Từ ghép

Soạn bài: Từ ghép (siêu ngắn)

I.CÁC LOẠI TỪ GHÉP

Câu 1(trang 14 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Hai từ ghép trong 2 ví dụ của bài được phân tích như sau :

+ Bà ngoại : Bà là tiếng chính, ngoại là tiếng phụ

+ Thơm phức : Thơm là tiếng chính, phức là tiếng phụ\

Nhận xét: Trong cấu tạo của từ ghép, tiếng chính sẽ đứng trước, tiếng phục đứng sau và bổ sung nghĩa cho tiếng chính về đặc điểm, tính chất, …

Câu 2 (trang 14 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Các tiếng trong hai từ ghép: quần áo, trầm bổng không thể phân ra tiếng chính và tiếng phụ, bởi khi tách riêng hai tiếng của 2 từ ghép đó thì mỗi tiếng vẫn mang đầy đủ ý nghĩa về mặt ngữ nghĩa và sự vật mà tiếng đó biểu hiện.

II. NGHĨA CỦA TỪ GHÉP

Câu 1(trang 14 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

*So sánh nghĩa của các từ

Bà -         Mang nghĩa chung và rộng hơn, có thể là bà nội, bà ngoại, bà cô,….

Bà Ngoại -         Mang nghĩa cụ thể hơn, bà ngoại là người đẻ ra mẹ mình

 

Thơm -         Chỉ mùi hương chung, đạt ở mức độ trung bình, dễ chịu -         Nghĩa rộng hơn

Thơm phức -         Chỉ tính chất mùi thơm bốc lên mạnh mẽ, và hấp dẫn mọi người -         Nghĩa hẹp hơn

Câu 2 (trang 14 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

*So sánh nghĩa của các từ

Quần áo -         Mang ý nghĩa khái quát về trang phục

Quần -         Mang nghĩa cụ thể, là cái quần để mặc

Áo -         Mang nghĩa cụ thể là cái áo

 

Trầm bổng Thể hiện tính chất của âm thanh. Mang nghĩa khái quát chung khi nói về âm thanh

Trầm -         Mang nghĩa cụ thể, âm thanh bị trầm xuống, ( âm thấp)

Bổng -         Mang nghĩa cụ thể âm thanh cao, và vút lên

III. LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 15 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Từ ghép chính phụ	Lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười nụ
Từ ghép đẳng lập	Suy nghĩ, chài lưới, cỏ cây, ẩm ướt, đầu đuôi

Câu 2 (trang 15 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Điền thêm các từ để tạo từ ghép chính phục 

Bút – Chì, bi,                                                             - Ăn – ăn bám , ăn ý, …

Thước – thước kẻ, thước dây                                - Trắng – trắng xóa, trắng bốp, t

Mưa – mưa phùn, mưa rào,                                  - Vui – vui lắm, vui quá, vui tính

Làm – làm ăn, làm quen, làm lụng,…                            - nhát – nhát gan

Câu 3: (trang 15 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Tạo từ ghép đẳng lập

Núi –Núi sông, núi rừng, núi đồi                          - Học –học hỏi, học hành

Mặt – mặt mũi, mặt mặt mày                               - Xinh – xinh đẹp, xinh tươi

Ham – Ham muốn, ham thích                                   - Tươi –tươi tốt, tươi đẹp

Câu 4(trang 15 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

-Có thể nói: một cuốn sách, một cuốn vở, vì 2 từ sách, vở là 2 từ ghép đẳng lập,  là các danh từ chỉ sự vật, mang nghĩa cụ thể và riêng biệt nên có thể kết hợp với các từ chỉ lượng đứng trước nó

-Không thể nói : một cuốn sách vở, vì từ ghép sách vở là từ ghép mang nghĩa khái quát, chỉ chung về các sự vật là sách và vở nên không thể kết hợp với từ chỉ lượng .

Câu 5(trang 15,16 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Không phải mọi thứ hoa có màu hồng đều gọi là hoa hồng, vì Hoa hồng là chỉ tên một loại hoa, vả lại, không phải cứ gọi tên hoa hồng là phải có màu hồng, ví dụ có hoa hồng trắng hoa hồng vàng, …

Nam nói thế là đúng, vì Áo dài danh từ chỉ một loại áo, nếu áo dài đó ngắn thì là chỉ tính chất của áo chứ không liên quan đến tên gọi của nó

Không phải mọi loại cà chua đều chua, vì cà chua là tên của một loại quả, có thể ngọt, có thể chua. Có thể nói “ Quả cà chua này ngọt thế”, vì ngọt là tính chất của quả đó, không phải tên gọi

Không phải mọi loại cá màu vàng đều được gọi là cá vàng. Cá vàng là tên một loại cá

Câu 6 : (trang 16 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

So sánh các từ

Mát: tính từ chỉ cảm giác dễ chịu

Tay: danh từ chỉ bộ phận trên cơ thể người

Mát tay: Chỉ những người hay đạt được những kết quả tốt trong công việc

Nóng: chỉ tính chất về nhiệt đọ

Lòng: Danh từ chỉ bộ phận trong cơ thể người

Nóng lòng: thể hiện tâm trạng của con người, mong muốn cao độ vào việc gì đó.

Gang : danh từ chỉ tên gọi của 1 loại hợp kim của một số chất, thường dùng để đúc đồ vật.

Thép :danh từ chỉtên gọi của hợp kim bền, dẻo

Gang thép : chỉ ý chí của con người : cứng cỏi, vững vàng đến mức không gì lay chuyển được.

Câu 7 (trang 16 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Phân tích các từ

Máy hơi nước :

- Máy hơi nước: máy là tiếng chính;

hơi nước là phụ,

nước phụ cho hơi.

- Than tổ ong: than là tiếng chính   

tổ ong là phụ,

ong phụ cho tổ.

- Bánh đa nem: bánh đa là chính, ( đa là phụ, bánh là chính)

nem là phụ

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 7 siêu ngắn tập 1