logo

Soạn bài: Tóm tắt văn bản thuyết minh (chi tiết)


Soạn bài: Tóm tắt văn bản thuyết minh (chi tiết)


I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh.

- Tóm tắt văn bản thuyết minh là dùng lời văn của mình giới thiệu một cách ngắn gọn những nội dung chính của văn bản trong quá trình thuyết minh.

1. Mục đích.

- Hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ bản của văn bản thuyết minh.

- Giới thiệu với người khác về đối tượng thuyết minh hoặc về chính văn bản thuyết minh đó.

2. Yêu cầu.

- Ngắn gọn.

- Rành mạch.

-  Sát với nội dung văn bản gốc.


II. Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh

Câu 1 (trang 69-70 SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

1. Đọc và tóm tắt văn bản “Nhà sàn”

- Đối tượng thuyết minh: Nhà sàn.

- Chủ đề: đặc điểm, nguồn gốc, ý nghĩa và tác dụng của nhà sàn.

 2. Văn bản có 4 đoạn:

+ Đoạn 1: Từ đầu ... " văn hoá cộng đồng": Định nghĩa nhà sàn và mục đích sử dụng.

+ Đoạn 2: Tiếp ..."khấc thay bậc thang": Vật liệu và kết cấu xây dựng của nhà sàn

+ Đoạn 3: Tiếp ... "phải là nhà sàn": Nguồn gốc, ưu điểm của nhà sàn

+ Đoạn 4: Còn lại : những nét độc đáo và ý nghĩa và của nhà sàn Việt Nam.

c. Văn bản tóm tắt:

 Nhà sàn là công trình kiến trúc có mái che dùng để ở hoặc dùng vào những mục đích khác nhau. Nhà sàn được xây dựng từ các vật liệu tự nhiên. Không gian của nhà sàn gồm 3 khoang: Khoang lớn ở giữa và 2 khoang đầu nhà (tắng quản, tắng chan). Hai bên đầu nhà đều có cầu thang đi lên. Nhà sàn xuất hiện khoảng đầu thời đại Đá mới, được tồn tại phổ biến ở miền núi Việt Nam và Đông Nam Á,. Nó thích hợp với những nơi cư trú có địa hình phức tạp, tránh thú dữ, côn trùng, bò sát gây hại. Nhà sàn của người Mường, Thái và một số dân tộc ở Tây Nguyên đạt trình độ cao về kĩ thuật và thẩm mĩ, đáp ứng nhu cầu đa dạng và hứa hẹn tiềm năng du lịch phong phú.

Câu 2 (trang 70 SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

Các bước tóm tắt văn bản thuyết minh:

Bước 1: Xác định mục đích, yêu cầu, đối tượng thuyết minh.

Bước 2: Xác định chủ đề, bố cục văn bản.

Bước 3: Diễn đạt lại ý chính bằng câu văn ngắn gọn, rõ ràng, lược bớt ý phụ.

Bước 4: Chỉnh sửa, sắp xếp và hoàn thiện văn bản tóm tắt.


III. Luyện tập

Câu 1 (trang 71 SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

   Thơ hai cư là thể thơ truyền thống của Nhật Bản. Về hình thức nghệ thuật, thơ hai cư có số từ vào loại ít nhất, 17 âm tiết, ngắt làm 3 đoạn theo thứ tự 5-7-5 âm ; ngôn ngữ thơ chỉ gợi chứ không tả, chứa nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng độc giả. Về nội dung, mỗi bài thơ hai cư có một tứ thơ nhất định, được xác định bằng “quý ngữ” (từ chỉ mùa), thấm đẫm tinh thần Thiền tông và văn hóa phương Đông. Thơ hai cư là một trong những đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

 a. Đối tượng: Sơ lược về tiểu sử và sự nghiệp nhà thơ Ma- Su- Ô  Ba- Sô và đặc điểm, giá trị thơ Hai- cư.

b. Bố cục: Hai phần :

 + Phần 1: Từ đầu đến "M. Si- ki (1867 - 1902)": Tiểu sử, sự nghiệp nhà thơ Ba - Sô.

 + Phần 2: Còn lại: : Đặc điểm, giá trị thơ Hai - cư.

c. Đoạn văn tóm tắt về thơ Hai-cư:

Thơ hai cư là thể thơ truyền thống của Nhật Bản, thấm đẫm tinh thần Thiền tông và tinh thần văn hóa phương Đông. Thơ hai cư chỉ có 17 âm tiết, được ngắt ra làm ba đoạn theo thứ tự thường là 5-7-5 âm. Mỗi bài thơ đều có một tứ thơ nhất định để khơi gợi nên một cảm xúc, suy tư nào đó. Thời điểm trong thơ được xác định theo mùa qua quy tắc sử dụng “quý ngữ” (từ chỉ mùa). Thơ hai cư như một bức tranh thủy mặc đơn sơ nhưng vô cùng sinh động và giàu ý nghĩa, chỉ dùng những nét chấm phá, gợi chứ không tả để tạo nên nhiều khoảng trống trong trí tưởng tượng của người đọc. Thơ hai cư là một đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2 (trang 72-73 SGK Ngữ Văn 10 tập 2)

a. Văn bản “ Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội”

- Đối tượng thuyết minh: danh lam thắng cảnh đền Ngọc Sơn.

- Đối tượng và nội dung thuyết minh của Lương Quỳnh Khê có sự khác biệt so với các văn bản thuyết minh ở phần trên. Bên cạnh việc thuyết minh về một danh lam thắng cảnh, tác giả còn tinh tế lồng ghép sắc thái biểu cảm vào trong bài thuyết minh.

b. Tóm tắt đoạn giới thiệu Tháp Bút, Đài Nghiên:

Kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng độc đáo với chúng ta khi đến với đền Ngọc Sơn là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút hướng lên trời, trên mình tháp có ba chữ “tả thanh thiên”. Qua Tháp Bút đến khu cổng chính, phía trên đặt một Đài Nghiên bằng đá, hình nửa quả đào, được ba con ếch đội lên. Tháp Bút, Đài Nghiên được ví như một biểu tượng của trí tuệ văn hóa thể hiện tinh thần của đạo Nho.

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021

Tham khảo các bài học khác