Soạn Văn 10 Sách mới 3 bộ (KNTT, CTST, CD)

Hướng dẫn Soạn Văn 10 Sách mới (3 bộ) Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo, Cánh diều mới nhất. Tổng hợp các bài soạn văn 10 theo 3 bộ sách mới hay, đầy đủ nhất. Bộ Soạn văn 10 chi tiết hứa hẹn sẽ giúp các bạn nắm vững nội dung kiến thức SGK và chuẩn bị bài học trước khi đến lớp tốt nhất.

Chúc các bạn học tốt môn Ngữ văn 10 !

Mời các bạn click để xem các bộ soạn văn 10 sách mới dưới đây:

Soạn văn 10 Kết nối tri thức

Soạn văn 10 Chân trời sáng tạo

Soạn văn 10 Cánh diều

Bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới SGK 10 trang 11, 12, 13, 14 - Văn Kết nối tri thức

Chuẩn bị Soạn bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới

Nêu tên một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật chính là vị thần. Theo bạn, điều gì làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm đó?

Lời giải 

- Bộ phim: Người hùng thành Troy, Cuộc chiến giữa các vị thần, Dercules…

- Điều làm nên sức hấp dẫn: họ đều có sức mạnh siêu nhiên.

Đọc hiểu bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới

Trả lời câu hỏi giữa bài:

1. Thần Trụ Trời

Câu 1 (trang 11, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Chú ý các chi tiết mở đầu câu chuyện

Lời giải 

Chi tiết:

- Thuở ấy chưa có vũ trụ, chưa có muôn vật và loài người.

- Trời đất chỉ là một đám hỗn đọn tối tăm và lạnh lẽo.

Câu 2 (trang 11, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Hình dung vóc dáng và những hành động của thần Trụ Trời.

Lời giải 

Hình dung:

- Vóc dáng: khổng lồ.

- Hành động; đầu đội trời lên rồi đào đất, đá đắp thành một cái cột vừa to cừa cao để chống trời. Thần cứ một mình cầy cục đắp.

Có thể thấy, thần Trụ Trời mang dáng vóc khổng lồ, khỏe mạnh, có sức mạnh phi thường.

Câu 3 (trang 12, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Có những vị thần nào được liệt kê trong bài vè?

Lời giải

Có 7 vị thần được liệt kê; thần đếm cát, thần tát bể, thần kể sao, thần đào sông, thần trồng cây, thần xây núi, thần trụ trời.

2. Thần Sét

Câu 1 (trang 12, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Chú ý các chi tiết miêu tả công việc và “tính khí” của thần Sét

Lời giải 

Chi tiết:

- Chuyên một việc thi hành luật pháp ở trần gian.

- Khi xử án kẻ nào dù là người, là vật, là cây cỏ thì thần tự mình nhảy xuống tận nơi trỏ ngọn cờ vào đầu tội nhân rồi dùng lưỡi bổ xuống đầu.

- Thường ngủ về mùa đông, vào khoảng tháng Hai, tháng Ba mới dậy làm việc.

- Nóng nảy, có lúc làm cho người, vật chết oan.

- Cục oai, cục dữ.

3. Thần Gió

Câu 1 (trang 13, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Chú ý hình dạng và hoạt động của thần Gió

Lời giải 

- Hình dạng:

+ Kì quặc.

+ Không có đầu.

- Hoạt động: 

+ Làm gió nhỏ hay bão lớn, lâu hay mau tùy theo lệnh Ngọc Hoàng.

+ Mỗi lần xuống hạ giới thì nổi lên trận gió xoay.

Câu 2 (trang 13, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Mục đích của việc tạo ra nhân vật đứa con thần Gió là gì?

Lời giải 

Mục đích: để mỗi khi cây ngải gió cuốn bông cuốn lá lại, hạ giới biết trời sắp nổi gió, nổi mưa.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Xác định thời gian, không gian, nhân vật và sự kiện chính trong từng truyện kể

Lời giải 

Câu 2 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Hãy chỉ ra một số “dấu hiệu” giúp người đọc nhận biết ba truyện kể trên thuộc nhóm thần thoại suy nguyên.

Lời giải

Dấu hiệu:

- Đều kể về các vị thần.

- Không gian ở trên trời hoặc lúc trời đất chưa thành hình.

- Các thần đảm nhận công việc mà chúng ta thường thấy ở các hiện tượng tự nhiên.

Câu 3 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Trong cái nhìn của con người cổ đại, thần Trụ Trời, thần Gió, thần Sét có hình dạng và “tính khí” ra sao? Sự tưởng tượng về các vị thần ấy được hình thành trên cơ sở nào?

Lời giải

Trong cái nhìn của con người cổ đại, thần hiện lên rất khổng lồ và quái dị. Họ đều có sức mạnh siêu nhiên.

Sự tưởng tượng đấy được hình thành từ những hiện tượng tự nhiên xảy ra trong đời sống. Vì mưa to, gió lớn khiến con người hoảng sợ, vậy nên, trong trí tưởng tượng của con người, thần hẳn là người cũng có tính cách khiến người ta phải khiếp sợ.

Câu 4 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Công việc của thần Trụ Trời, thần Sét và thần Gió là gì? Công việc đó được miêu tả như thế nào, nhằm mục đích gì?

Lời giải 

- Thần Trụ trời:

+ Công việc: tách trời và đất ra làm hai.

+ Được miêu tả: Ông thần thân thể to lớn không biết bao nhiêu mà kể… bỗng một hôm đứng dậy dùng đầu đội trời lên rồi đào đất, đá đắp thành một cái cột vừa to vừa cao để chống trời. Cột càng được thần đắp cao lên chừng nào thì trời tự như một tấm màn lớn được nâng cao lên chừng ấy. Thần cứ một mình cầy cục đắp, cột đá càng cao chót vót càng đẩy trời lên mãi.

+ Mục đích: tách trời và đất ra làm hai.

- Thần Sét:

+ Công việc: thi hành luật pháp ở trần gian.

+ Được miêu tả: Thần có một lưỡi búa đá. Khi xử kẻ nào dù là người, là vật, là cây cỏ thì thần tự mình nhảy xuống tận nơi trỏ ngọn cờ vào đầu tội nhân rồi dùng lưỡi búa bổ xuống đầu. Thần thường ngủ về mùa đông, vào khoảng tháng Hai, tháng Ba mới lại dậy làm việc.

+ Mục đích: trừng trị kẻ ác.

- Thần Gió:

+ Công việc: làm gió.

+ Được miêu tả: Thần sẽ làm gió nhỏ hay bão lớn, lâu hay mau tùy theo lệnh Ngọc Hoàng. Khi thần Gió phối hợp với thần Mưa, có khi cả thần Sét nữa cũng hoạt động. Khi thần xuống hạ giới đi chơi đó là lúc giữa đồng bằng tự nhiên nổi lên trận gió xoay.

+ Mục đích: tạo ra gió.

Câu 5 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Hình tượng thần Trụ Trời, thần Sét và thần Gió phản ánh những quan niệm, nhận thức gì của người nguyên thủy về thế giới tự nhiên? Những khát vọng nào đã được họ gửi vào hình tượng đó?

Lời giải 

- Phản ánh nhận thức rằng, những hiện tượng tự nhiên diễn ra trong cuộc sống được tạo bởi một thế lực siêu nhiên nào đấy.

- Hình tượng của của các vị thần đã thể hiện được khát vọng được chinh phục thế giới tự nhiên. Con người tạo ra tiếng gà gáy để xua đuổi thần Sét, đứa con của thần Gió bị đày xuống trần gian vì đã làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân nơi hạ giới.

Câu 6 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Chỉ ra những đặc điểm nổi bật trong cách xây dựng nhân vật của chùm chuyện. Từ đó nhận xét về thái độ, tình cảm của người xưa đối với thế giới tự nhiên.

Lời giải

- Đặc điểm nổi bật:

+ Nhân vật đều là các vị thần.

+ Sử dụng các yếu tố li kì, kì ảo.

+ Mỗi một nhân vật đều có công việc nhất định liên quan đến các hiện tượng xảy ra trong cuộc sống.

- Nhận xét: niềm tin của người xưa đối với thế giới tự nhiên rằng tồn tại một thế lực siêu nhiên. Từ đó, họ bày tỏ sự tôn trọng với các vị thần.

Câu 7 (trang 14, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Trong những điều làm nên vẻ đẹp “một đi không trở lại” của thần thoại, có niềm tin thiêng liêng về một thế giới mà ở đó vạn vật đều có linh hồn. Theo bạn, niềm tin ấy có còn sức hấp dẫn với con người hiện đại không? Vì sao?

Lời giải 

Theo em, niềm tin thiêng liêng về một thế giới mà ở đó vạn vật đều có linh hồn còn hấp dẫn với con người hiện đại. Niềm tin được hình thành ngay từ trong suy nghĩ của con người. Con người hiện đại tồn tài rất nhiều niềm tin. Miễn đó không phải là niềm tin xấu xa, thì đều có thể tôn thờ. Vạn vật đều có linh hồn sẽ khiến chúng ta không khô khan, vô cảm trước mọi thứ. Chúng ta sẽ biết trân quý những thứ xung quanh mình hơn, không chỉ về con người mà về sinh vật, động vật…

Kết nối đọc - viết

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một chi tiết kì ảo trong một truyện thần thoại đã học hoặc tự đọc thêm.

Lời giải 

Một chi tiết kì ảo trong truyện thần thoại em đã đọc là chi tiết thần lửa A Nhi trong truyện thần thoại Ấn Độ có bảy cánh tay màu sắc như cầu vồng, lưỡi dài và lanh lẹ lạ thường. Thoạt nhìn, thần lửa A Nhi hiện lên trong ngoại hình đáng sợ nhưng nếu không có thần, chúng ta sẽ không có ánh sáng, không được sưởi ấm, không thể nấu chín thức uống để sống. Thần cũng có lúc vô tình làm hại người khác như thần Sét. Song, cũng như các vị thần khác, nhiệm vụ của thần là tạo ra các hiện tượng tự nhiên. Chi tiết không có thật, đem lại sự hấp dẫn tới mọi người không phân biệt độ tuổi. Con người sáng tạo ra nhằm lí giải thiên nhiên, thể hiện ý thức muốn hiểu và chinh phục thế giới tự nhiên.

Bài Tản Viên từ phán sự lục SGK 10 trang 15, 16, 17, 18, 19, 20 - Văn Kết nối tri thức

Chuẩn bị Soạn bài Tản Viên từ phán sự lục

Câu 1 (trang 15 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Bạn có thích đọc những truyện kể chứa đựng các yếu tố kì ảo không? Vì sao?

Lời giải 

- Em rất thích đọc những truyện kể chứa đựng các yếu tố kì ảo.

- Vì những yếu tố đấy có sự sáng tạo, là sản phẩm của trí tưởng tượng phong phú khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn, cuốn hút.

Câu 2 (trang 15 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Trong cuộc sống hằng ngày, đôi khi chúng ta phải chứng kiến hoặc trải qua những sự việc ngang trái, bất công. Lúc đó, bạn cảm thấy như thế nào và mong muốn điều gì?

Lời giải 

Khi chứng kiến hoặc trải qua những sự việc ngang trái, bất công, em cảm thấy rất hụt hẫng và buồn lòng. Em muốn được giành lại sự công bằng, chính nghĩa luôn cần được tồn tại.

Đọc hiểu bài Tản Viên từ phán sự lục

Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 15 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Chú ý lời giới thiệu về nhân vật Tử Văn

Lời giải 

Lời giới thiệu:

- Tên: Soạn.

- Quê quán: huyện Yên Dũng, Lạng Giang.

- Tính cách: khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, được đánh giá là người cương trực.

Câu 2 (trang 16 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Từ Văn có những suy nghĩ, cảm xúc gì khi nghe câu chuyện của Thổ Công?

Lời giải 

- Cảm xúc: ngạc nhiên sau đấy chuyển sang tức giận.

- Suy nghĩ: “Sao mà nhiều thần quá vậy?”, khi có đến 2 người tự xưng là Thổ Công nói chuyện với Tử Văn. Sau khi nghe xong câu chuyện của Thổ Công kể, chàng Tử Văn vô cùng tức giận trước tên hung hãn.

Câu 3 (trang 17 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Dự đoán kết quả cuộc đấu tranh của Tử Văn dưới cõi âm.

Lời giải 

Dự đoán: Đây là cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác. Hẳn là cuộc chiến đầy khó khăn, và kết quả thì chính nghĩa sẽ chiến thắng.

Câu 4 (trang 18 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Sự việc nào có tác dụng xoay chuyển tình thế của cuộc xử án?

Lời giải 

Sự việc: Tử Văn được Thổ Công dặn dò nếu ở dưới đấy có tra hỏi điều gì thì cứ khai ra những lời nói của Thổ Công. Nếu tên viên tướng bại trận của Bắc triều chối, thì xin tư giấy đến đền Tản Viên, Thổ Công sẽ khai rõ.

Câu 5 (trang 18 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Diễn biến và kết quả cuộc đấu tranh của Tử Văn có giống như suy đoán của bạn không?

Lời giải 

Diễn biến và kết quả của cuộc đấu tranh của Tử Văn giống như suy đoán. Cuối cùng, cái thiện luôn chiến thắng cái ác. Chiến thắng của Tử Văn dưới âm phủ đã giúp dân làng không còn tai họa nữa, còn Tử Văn được phong chức phán sự đền Tản Viên.

Câu 6 (trang 19 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Vì sao Tử Văn đồng ý nhận chức phán sự đền Tản Viên?

Lời giải 

Tử Văn đồng ý nhận chức phán sự đền Tản Viên vì muốn được bảo đảm công lí, cái ác cần được loại bỏ.

Câu 7 (trang 19 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Ai là người đưa ra lời bình? Nội dung chính của lời bình là gì?

Lời giải 

- Tác giả là người đưa ra lời bình.

- Nội dung chính: khái quát lại nhân vật Ngô Tử Văn, bày tỏ cảm xúc trân trọng, ngưỡng mộ trước nhân vật bảo vệ công lí. Đồng thời, đưa ra thông điệp phải đấu tranh để chống lại cái xấu xa, bảo vệ những điều đúng đắn.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Xác định người kể chuyện trong Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên. Những lời kể nào giúp bạn có được sự hình dung ban đầu về tính cách của nhân vật Tử Văn?

Lời giải 

- Người kể chuyện: tác giả.

- Những lời kể: Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không chịu được, vùng bắc người ta vẫn khen là một người cương trực.

Câu 2 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Nêu các sự kiện chính của câu chuyện. Các sự kiện đó được trình bày theo trình tự nào?

Lời giải 

- Các sự kiện chính:

+ Tử Văn đốt đền.

+ Tử Văn bị tên hung thần hăm dọa.

+ Thổ Công đến báo cho Tử Văn mức độ nghiêm trọng.

+ Cuộc chiến giữa Tử Văn và tên hung thần dưới Minh ty.

+ Tử Văn được giải oan, phong chức phán xử đền Tản Viên,

- Theo trình tự thời gian.

Câu 3 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Tóm tắt diễn biến của chuyện xử án. Chỉ ra các yếu tố góp phần làm nên chiến thắng của Tử Văn trong phiên tòa. Theo bạn, yếu tố nào đóng vai trò quyết định trong chiến thắng đó?

Lời giải :

- Tóm tắt diễn biến: Dưới Minh ty, tên tướng giặc đang bại đặt, vu khống Tử Văn nhằm đẩy anh vào cái chết. Thế nhưng, bằng lời lẽ cứng cỏi, đanh thép của mình, Tử Văn mong Diêm Vương sai người đến đền Tản Viên để hỏi sự việc cho ra lẽ. Diêm Vương sai người xuống tìm hiểu, sau một hồi, kết quả chiến thắng thuộc về Tử Văn, tên hung thần bị trừng phạt.

- Các yếu tố:

+ Tính cách của Tử Văn cương trực, khảng khái, không sợ những lời vu khống.

+ Có Thổ Công giúp đỡ.

+ Sự tài giỏi, anh minh của Diêm Vương.

- Theo em, yếu tố quyết định sự chiến thắng chính là yếu tố nội tại. Bản thân Tử Văn là người cương trực, không dễ dàng bị lung lay, bị khuất phục. Là người đứng ra bảo vệ cho chính nghĩa, sự thật, bỏ ngoài tai những lời vu khống, biajd đặt, anh vẫn kiên trì, cương quyết đến cùng.

Câu 4 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Nhân vật Tử Văn được khắc họa chủ yếu qua những chi tiết nào? Chọn phân tích một số chi tiết tiêu biểu, từ đó nhận xét khái quát về tính cách của nhân vật này?

Lời giải 

Chi tiết:

+ Khảng khái, nóng nảy, thấy sựt à gian thì không thể chị được.

+ Người cương trực.

+ Tức giận khi biết tên quân tướng bại trận làm yêu làm quái ở đền.

+ Không sợ khi châm lửa đốt đền.

+ Không sợ hãi trước lời hăm dọa của hung thần.

+ Lời nói cứng cỏi, cương quyết.

Nhận xét: Tử Văn là người ngay thẳng, là người muốn giành lại sự công bằng, chính nghĩa cho mình và người khác.

Câu 5 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Sáng tạo chi tiết người đi đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự” và việc người đời sau truyền nhau về “nhà quan phán sự”, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?

Lời giải

Tác giả muốn nhấn mạnh những người ngay thẳng, yêu cái đúng, bảo vệ chính nghĩa luôn nhận được kết quả tốt đẹp. Những người tốt, làm việc vì dân luôn được mọi người yêu quý, kính trọng, tiếng thơm để đời.

Câu 6 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Thế giới tâm linh, ma quỷ trong truyện là sản phẩm hư cấu của nghệ thuật của Nguyễn Dữ. Khám phá thế giới đó, bạn hiểu thêm được điều gì về chủ đề của tác phẩm?

Lời giải 

Em hiểu thêm được về chủ đề của tác phẩm: Khi nhìn nhận một sự việc, cần có cái nhìn khách quan, nhiều chiều. Nếu chỉ nghe một phía thì sẽ không công bằng, bởi người này có thể nói dối để qua mặt. Sẽ bị cái xấu che mắt nếu không tìm hiểu kĩ. Do đó, các vị quan khi xét xử án, đây là cái cốt yếu để xử án phân minh, công bằng. Dẫu biết rằng, cái thiện luôn chiến thắng cái ác, song, phải loại trừ cái xấu càng sớm để thế giới ngày một tốt đẹp hơn.

Câu 7 (trang 20 SGK, Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Nêu quan niệm về kẻ sĩ được thể hiện trong lời bình cuối truyện. Bạn có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?

Lời giải 

Quan niệm về kẻ sĩ trong lời bình: Cứng qáu thì gãy! Kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được, còn gầy hay không là việc của trời. Sao lại đoán trước là sẽ gãy mà chịu đổi cứng ra mềm?” và “kẻ sĩ không nên kiêng sợ sự cứng cỏi”.

Em đồng tình với quan niệm này. Bởi vì, đã là người ngay thẳng, khi đối diện với những sự bất bình, họ muốn được đấu tranh để giành lại chính nghĩa. Quá trình đấu tranh, có thể gặp nhiều khó khăn, tuy chỉ, chỉ cần có ý chí, lòng dũng cảm, sự can đảm và bản lĩnh chiến đấu, thì không gì là không thể.

Kết nối đọc - viết

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

Lời giải 

Một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện là sau khi Tử Văn châm lửa đốt đền thì trở bệnh. Khi đọc đến đây, trong em chực lên suy nghĩ, liệu có phải là sự trừng phạt của thần linh khi con người đã phạm phải điều cấm hay không? Yếu tố đầy kịch tính, gợi lên sự tò mò, thấp thỏm trong bạn đọc. Dẫu biết việc đốt đền là điều đại kị, thế nhưng, khi biết được nguyên do Tử Văn có hành động như vậy, thì ắt hẳn thần có thể cảm thông mà xem xét. Đây là lần mở đầu cho hành trình chiến đấu với cái xấu xa. Con đường vô cùng khó khăn, và thật may mắn, bằng bản lĩnh của mình, Tử Văn đã khôn khéo vượt qua. Đây cũng là bài học cho tất cả chúng ta rằng, hãy luôn đấu tranh và bảo vệ chính nghĩa.