logo

Soạn bài: Tóm tắt văn bản thuyết minh (ngắn nhất)


Soạn bài: Tóm tắt văn bản thuyết minh


I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh


II. Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh

Câu 1 (trang 69 sgk Văn 10 Tập 2)

a. Văn bản thuyết minh về ngôi nhà sàn với các đặc trưng nổi bật của nó: kiến trúc, kết cấu, chất liệu, mục đích sử dụng, giá trị.

b. Văn bản có bố cục ba phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến "văn hóa cộng đồng"): giới thiệu chung về nhà sàn và mục đích sử dụng của nó.

+ Phần 2 (tiếp theo đến "bao giờ cũng phải là nhà sàn"): đặc điểm kiến trúc, nguồn gốc và chức năng của nhà sàn

+ Phần 3 (đoạn còn lại): khẳng định giá trị của nhà sàn

c. Tóm tắt:

Nhà sàn xuất hiện vào khoảng đầu thời đại Đá mới và là kiểu kiến trúc đặc biệt phổ viến ở miền núi Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Về chức năng của nhà sàn, nó có thể được dùng để ở, để hội họp hoặc tổ chức sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Về kiến trúc, nhà sàn có mái che, kết cấu gồm ba khoang: khoang lớn dùng để ở, ở giữa thường có bệ đất vuông rộng để đặt bếp đun và sưởi ấm, hai khoang còn lại là "tắng quản" – dùng để tiếp khách, dành cho khách ở và "tắng chan" là nơi để rửa chân tay, chuẩn bị vật dụng đun nước, nấu ăn. Kiểu kết cấu này đã giúp người ở tránh được thú dữ và các loại côn trùng bò sát có nọc độc, phù hợp với những nơi có địa hình phức tạp. Vật liệu để làm nên nhà sàn thường là vật liệu tự nhiên như gianh, tre, nứa, gỗ,… Nhà sàn không chỉ trở thành một nét văn hóa đặc trưng cho các dân tộc miền núi Việt Nam mà còn trở thành địa điểm du lịch hấp dẫn du khách trong nước và cả thế giới

Câu 2 (trang 70 sgk Văn 10 Tập 2)

Muốn tóm tắt một văn bản thuyết minh, cần:

+ Xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt

+ Đọc kĩ văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh

+ Tìm bố cục của văn bản, từ đó viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt.


Luyện tập

Câu 1 (trang 71 sgk Văn 10 Tập 2)

a. Đối tượng thuyết minh của văn bản: đôi nét về nhà thơ Ba-sô và thơ hai-cư 

b. Văn bản có bố cục phần tương ứng với hai đối tượng thuyết minh ở câu a

+ Đoạn 1 (từ đầu đến "M.Si-ki (1876-1902)…): Khái quát tiểu sử và những tác phẩm chính của nhà thơ Ba-sô.

+ Đoạn 2 (đoạn còn lại): đặc điểm  thơ Hai-cư.

c. Tóm tắt:

Ba-sô sinh ra U-ê-nô, xứ I-ga (nay là tỉnh Mi-ê), ông là nhà thơ hàng đầu của Nhật Bản, sinh ra ở U-ê-nô, xứ I-ga trong một gia đình võ sĩ cấp thấp. Ông được biết đến với các tác phẩm đặc sắc như Du kí "Phơi thân đồng nội", "Đoản văn trong đãy", "Cánh đồng hoang", "Áo tơi cho khỉ", nổi tiếng nhất là "Lối lên miền Ô-ku",… Ba-sô đặc biệt ưa thích thể thơ Hai-cư. Đây cũng là thể thơ được nhiều nhà thơ Nhật Bản khác ưa chuộng. Thơ Hai-cư  có số âm tiết ít nhất trong các loại thơ trên thế giới. Mỗi bài thơ đều được hình thành trên một tứ thơ nhất định và đi vào gợi tả hơn là cụ thể hóa. Thể loại thơ này thấm đẫm tinh thần Thiền tông và tinh thần văn hóa phương Đông. Cùng với hoa đạo, trà đạo, hội họa, tiểu thuyết,..thơ Hai-cư là một đóng góp lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2 (trang 72 sgk Văn 10 Tập 2)

a. Văn bản thuyết minh về đền Ngọc Sơn với những giá trị văn hóa tinh thần của nó.

Văn bản này thuyết minh về thắng cảnh, nội dung thuyết minh cũng có điểm khác: văn bản tập trung giới thiệu kết cấu kiến trúc theo từng phần và giá trị văn hóa nghệ thuật của khu đền để qua đó ngợi ca, trân trọng thắng cảnh này

b. Tóm tắt:

Tháp Bút – Đài Nghiên là một biểu tượng của trí tuệ văn hóa dân tộc.Tháp Bút- Đài Nghiên thể hiện tinh thần của Đạo Nho. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bụi, mang hình dáng ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có ba chữ son "tả thanh thiên" – viết lên trời xanh. Lối đi cạnh Tháp Bút dẫn tới Đài Nghiên. Gọi là Đài Nghiên bởi cổng này là hình tượng "cái đài" đỡ "nghiên mực" hình trái đào tạc bằng đá đặt trên đầu ba chú ếch với ý nghĩa đề cao vai trò của tri thức, nhấn mạnh việc học hành sẽ giúp con người thoát ra khỏi tầm mắt chật hẹp như “ếch ngồi đáy giếng”


Nhận xét - Ý nghĩa

Qua bài học này, học sinh nắm được kĩ năng tóm tắt một văn bản thuyết minh, song song với đó là kỹ năng nắm bắt các ý chính trong một văn bản thuyết minh.

Soạn bài Tóm tắt văn bản thuyết minh ngắn nhất | Soạn văn 10 ngắn nhất – TopLoigiai

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021

Tham khảo các bài học khác