Phân tích sự chuyển hoá lượng chất? Ý nghĩa phương pháp luận đối với lĩnh vực quân sự?

Phân tích sự chuyển hoá lượng chất? Ý nghĩa phương pháp luận đối với lĩnh vực quân sự?

Lời giải

Bất kỳ một sự vật nào cũng có chất và lượng. Chất là phạm trù của triết học dùng để chỉ sự thống nhất hữu cơ các thuộc tính thành tính quy định khách quan vốn có của sự vật, là cái làm cho sự vật là nó mà không phải là cái khác. Lượng là một phạm trù triết học dùng để chỉ số’ lượng các thuộc tính, tổng số’ các bộ phận, các đại lượng biểu thị tính quy định vốn có của sự vật để phân biệt sự vật này với sự vật khác về quy mô, trình độ, nhịp điệu của sự vận động, phát triển.

Trong sự vật, hiện tượng, chất và lượng thông nhất với nhau, cả chất và lượng xác lập nên bản chất của sự vật, hiện tượng. Lượng bao giờ cũng là của một chất xác định; chất bao giờ cũng là của một sự vật cụ thể. Gắn liền với mỗi tính quy định về lượng là mỗi tính quy định về chất và ngược lại. Mâu thuẫn biện chứng giữa lượng và chất là mâu thuẫn giữa tính ổn định tương đối về chất với tính thường xuyên biến động về lượng. Đấu tranh giữa hai mặt lượng và chất dẫn tới sự vận động, biến đổi và chuyển hóa lượng – chất.

Sự chuyển hóa được xác định, trước hết đi từ những sự thay đổi dần dần về lượng đến chuyển hóa về chất. Quá trình biến đổi về lượng là quá trình làm thay đổi tương quan so sánh giữa các mặt đối lập, từng bước tích lũy những nhân tố mới cho sự vật mới. Đó là quá trình triển khai mâu thuẫn với xu hướng ngày càng gay gắt giữa lượng và chất. Đó cũng là quá trình phủ định biện chứng, hình thành, phát triển dần dần những chất thuộc tính. Sự biến đổi dần dần về lượng đến “điểm nút” phá vỡ “độ” dẫn tôi bước nhảy làm chuyển hóa về chất của sự vật. Bước nhảy là bước ngoặt căn bản kết thúc một giai đoạn trong sự biến đổi về lượng, là sự gián đoạn trong quá trình biến đổi liên tục của sự vật. Do vậy, sự phát triển là sự “đứt đoạn” trong liên tục. Tổng hợp các bước nhảy trong toàn bộ quá trình phát triển của sự vật tạo thành một trạng thái liên hợp của các điểm nút. Các sự vật, hiện tượng của thế giới vật chất đa dạng, phong phú, do đó hình thức bước nhảy cũng rất đa dạng, phong phú. Chất mới ra đời là kết quả của quá trình tích lũy về lượng, nó có vai trò tác động trở lại lượng đã thay đổi của sự vật. Sự tác động của chất mới đến lượng mới được thể hiện ở sự thay đổi về quy mô tồn tại, nhịp điệu vận động và phát triển của sự vật đó.

Sự vật mới ra đời lại có chất và lượng mới. Chất và lượng mới lại tiếp tục mâu thuẫn, đấu tranh với nhau tạo nên sự vận động, phát triển không ngừng của sự vật. Sự chuyển hóa lượng chất chỉ ra cách thức thay đổi trạng thái của sự vật, hiện tượng.

Đối với lĩnh vực quân sự, cần kiên trì tích lũy về lượng, chuẩn bị đầy đủ các lực lượng, khi có điều kiện thích hợp, cần chớp thời cơ, kiên quyết thực hiện bước nhảy chuyển hóa về chất để giành thắng lợi trong chiến tranh. Cần phê phán tư tưởng hữu khuynh, không quyết đoán và thiếu ý chí trong thực hiện những bước nhảy khi thời cơ đã chín muồi. Đồng thời, cần phê phán tư tưởng tả khuynh, nóng vội muốn tiến hành và kết thúc chiến tranh khi chưa có sự chuẩn bị chu đáo về lượng.