Tham vấn chuyên môn bài viết
Giáo viên:
Hoàng Thị Dung
Giáo viên Ngữ Văn với 3 năm kinh nghiệm
Tham vấn chuyên môn bài viết
Giáo viên:
Hoàng Thị Dung
Giáo viên Ngữ Văn với 3 năm kinh nghiệm
Bầy chim chìa vôi của Nguyễn Quang Thiều là một tác phẩm vô cùng đặc biệt. Tác phẩm thể hiện được giá trị nhân đạo của con người, mà hình ảnh sử dụng để truyền đạt ý nghĩa ấy chỉ vỏn vẹn gói gọn trong một tổ chim chìa vôi. Dưới đây là dàn ý và bài văn mẫu Phân tích nhân vật Mên, Mon trong Bầy chim chìa vôi học sinh giỏi mời các bạn cùng tham khảo.
a. Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm. Ấn tượng về hai nhân vật Mên, Mon trong tác phẩm
b. Thân bài:
- Phân tích nhân vật Mên
+ Đặc điểm của nhân vật thông qua lời nói và hành động
+ Nhận xét về cách xây dựng nhân vật, ý nghĩa của hình tượng nhân vật thể hiện là gì?
- Phân tích nhân vật Mon
+ Đặc điểm của nhân vật được thể hiện thế nào qua lời nói và hành động?
+ Đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật và ý nghĩa hình tượng.
c. Kết bài: Khái quát chung về hai nhân vật và vai trò đối với tác phẩm
Bầy chim chìa vôi của Nguyễn Quang Thiều là một tác phẩm vô cùng đặc biệt. Tác phẩm thể hiện được giá trị nhân đạo của con người, mà hình ảnh sử dụng để truyền đạt ý nghĩa ấy chỉ vỏn vẹn gói gọn trong một tổ chim chìa vôi. Đặc biệt, hình ảnh hai nhân vật Mên và Mon khắc sâu vào ký ức người đọc. Đây cũng là hình ảnh nổi bật nhất của tác phẩm.
Trong một buổi sáng sớm, khi trời hãy còn mưa rất to, hai anh em Mon và Mên nằm trò chuyện và nhắc tới tổ chim chìa vôi ở dải cát. Chúng sợ rằng trời mưa làm nước lên, nhấn chìm mái ấm của một gia đình nhỏ. Vậy là hai anh em quyết định chạy ra đó, đưa chúng vào bờ. Rồi khi mưa tạnh, mặt trời lên, những chú chim nhỏ giang cánh bay lên trời cao trước mắt hai anh em. Khung cảnh ấy khiến hai đứa nhỏ cảm động vì đã làm được một việc tốt.
- Phân tích nhân vật Mên
Nhân vật Mên được miêu tả đầu tiên là thông qua chi tiết nhỏ trong đoạn hội thoại với em trai Mon. Trước câu hỏi của em trai, Mên cũng gắt gỏng bởi thời gian không còn sớm. Đứa em trai lại đặt quá nhiều câu hỏi khiến người anh trai càng mất kiên nhẫn. Tuy vậy, khi nghe tới câu nói, có thể những con chim nhỏ sẽ không vượt qua được, Mên cũng vô cùng lo lắng cho những sinh mạng nhỏ đó. Cuối cùng, vượt qua sự buồn ngủ và khó khăn trong cơn mưa bão, cậu chàng cũng cùng em trai ra bờ sông.
Qua chi tiết này, ta thấy được Mên là một người bên ngoài tuy cứng rắn, thực chất lại là người có tình thương: thương em trai, cũng thương những loài động vật nhỏ. Trong khung cảnh tối tăm, ngoài trời thì mưa không dứt, Mên dũng cảm lao mình ra bên ngoài để cứu tổ chim non. Khi bình minh vừa hé, những chú chim cất cánh rộn ràng, nhân vật chàng trai gắt gỏng ban đầu lại thấy được sự dịu dàng kì lạ. Tâm hồn mong nhanh ấy được thể hiện rõ nhất qua đôi mắt long lanh hướng theo bầy chim nhỏ. Đến đây, người đọc phải thốt lên ngạc nhiên, hóa ra Mên là một người giàu tình thương đến vậy.
Thông qua những hành động, những cảm xúc nhỏ của nhân vật Mên, tác giả đã thành công khắc họa một cậu chàng tuy hơi cáu gắt nhưng lại biết lắng nghe, giàu tình thương vật, thương người. Lời kể vô cùng chân thực, ngôn từ cũng gần gũi với người đọc. Đặc biệt, những mẩu chuyện vô cùng trong sáng giúp gợi nhớ tuổi thơ, cũng ca ngợi tấm lòng thiện lương bắt đầu từ việc nhỏ nhất của con người.
- Phân tích nhân vật Mon
Một nhân vật nổi bật khác xuất hiện trong truyện là em trai Mon. Tuy còn nhỏ tuổi, Mon đã có tâm hồn nhạy cảm và tinh tế, lo lắng cho đàn chim chìa vôi nhỏ trong cơn mưa sáng sớm. Cậu sốt ruột, liên tục hỏi anh trai: “Anh bảo mưa to không?”, “Nước sông lên có to không?”, “Bãi cát giữa sông đã ngập chưa, bầy chim còn ở đấy không?”. Cậu bé vô cùng tốt bụng, lối suy nghĩ vượt qua những đứa trẻ khác cùng tuổi. Cậu bé cứ đến việc những chú chim non sẽ bị nước cuốn trôi mất thì không thể ngủ được, thuyết phục anh trai đem tổ chim vào bờ. Lờ đi thời gian và thời tiết, cậu quả quyết quyết định cùng anh ra bờ sông đưa tổ chim vào bờ.
Tác giả đã cho người đọc thấy được một cậu bé nhỏ tuổi nhưng lại có tấm lòng hơn bất cứ ai. Những sinh mệnh nhỏ bé cất cánh dưới mặt trời vừa rạng chính là một minh chứng rõ ràng nhất. Thử hỏi, trong hoàn cảnh của cậu bé, mấy ai có thể đưa ra quyết định dứt khoát được như vậy? Qua những chi tiết, hình ảnh, tác giả cũng đã làm nổi bật hình ảnh cậu bé gắn liền với thông điệp mà tác phẩm muốn thể hiện.
Hai cậu bé trong Bầy chim chìa vôi của tác giả Nguyễn Quang Thiều đã làm nổi bật được tinh thần yêu thương đối với muôn loài của dân tộc Việt Nam. Hai anh em Mên và Mon cũng làm người đọc bất ngờ về tình người và giá trị nhân đạo mà tác giả muốn thể hiện. Chắc chắn rằng, hình ảnh hai anh em ngước nhìn những chú chim chìa vôi nhỏ bay lượn mà rơi nước mắt sẽ khắc sâu ấn tượng vào lòng người đọc.
“Bầy chim chìa vôi” là một truyện ngắn vô cùng đáng yêu, trong sáng nói lên tình cảm thương yêu vạn vật của 2 đứa trẻ. Chúng, hai anh em Mon và Mên biết quan tâm, lo lắng cho số phận của những chú chim chìa vôi ở bãi cát giữa sông.
Hạnh phúc khi thấy bầy chim non an toàn bay vào bờ. Sau khi đọc tác phẩm này của nhà văn Nguyễn Quang Thiều, em cảm nhận được những nét đẹp trong tâm hồn hai bạn nhỏ mà bất cứ người trẻ nào cũng có thể nhìn thấy mình và học tập được nhiều điều trong đó.
Truyện ngắn bắt đầu từ cuộc hội thoại và suy nghĩ của hai anh em Mên và Mon về tổ chìa vôi có thể bị nước sông nhấn chìm. Với tấm lòng nhân hậu, hai anh em quyết định đi tới sông ngay trong đêm mưa. Tận mắt nhìn thấy những chú chim non bay lên từ bãi cát giữa sông vào lúc bình minh, trong lòng hai anh em trào lên sự vui vẻ, cảm động khó tả.
Câu chuyện được kể theo ngôi thứ ba thú vị, hấp dẫn, cùng nghệ thuật miêu tả nhân vật qua lời đối thoại đặc sắc, ngôn ngữ gần gũi giúp cho những lời đối thoại của các nhân vật được thể hiện một cách chân thực, sinh động… cũng nhờ đó mà việc cảm nhận và hình dung hai nhân vật Mon và Mên từ người đọc trở nên thú vị, chân thực và đặc biệt hơn.
Giữa đêm mưa, Mon và Mên đều khó ngủ, lí do bắt nguồn từ sự lo lắng nước sông dâng cao ngập bãi sông, hai anh lo lắng cho những chú chim chìa vôi non sẽ bị chết đuối. Dễ nhận thấy, em Mon là một cậu bé với tấm lòng nhân hậu liên tục nhắc về tổ chim và hỏi anh trai của mình – anh Mên về những câu hỏi cả hai không có lời đáp.
Có lẽ, những câu hỏi trên với chi tiết “anh bảo…” được lặp đi lặp lại 4 lần đi kèm với các dữ kiện: mưa to không, nước sông lên có to không, bãi cát giữa sông đã ngập chưa, những con chìa vôi… không nhằm mục đích nhận được câu trả lời, em Mon hỏi vì muốn giải tỏa nỗi lo lắng về bầy chim, anh Mên cũng không có câu trả lời mà chỉ cọc cằn đáp lại, để cuối cùng dẫn đến quyết định hai anh em sẽ đi “cứu” bầy chim, mang chúng vào bờ.
Lí do có sự lo lắng này đến từ thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê. Vào mùa cạn, những đám rong héo dần làm thành một lớp đệm trên cát, những con chim chìa vôi bay ra bãi cát đẻ trứng, đây chính là bản năng sẵn có của bầy chim. Mon và Mên tuy đã cố gắng chìm vào giấc ngủ, nhưng những suy nghĩ miên man của Mon cùng với những câu hỏi ngập ngừng khiến hai đứa trẻ không ngừng suy nghĩ.
Tuy không trực tiếp lo lắng như Mon, nhưng anh Mên vẫn có cách quan tâm của riêng mình. Mỗi lần em hỏi, Mên đều trả lời ráo hoảnh như vẫn luôn thức, trả lời em đầy gắt gỏng nhưng bên trong cậu bé lại suy nghĩ, thầm lo lắng cho những chú chim chìa vôi non đến mức nằm im những không ngủ. Vì vậy, nếu như Mon là một cậu bé mạnh mẽ, quá quyết, không thể bỏ rơi tổ chim chìa vôi trong đêm nước sông đang lên, từ những lo lắng đã biến thành quyết định đi cứu tổ chim trong đêm mưa, thì Mên là một người anh cọc cằn, hay tỏ ra gắt gỏng với em trai nhưng cũng có một tấm lòng ấm áp, nhân hậu, sự quan tâm của cậu bé thể hiện qua suy nghĩ và hành động chứ không qua lời nói.
Sau khi trải qua cả đêm vật lộn, bình minh đã đến, hai anh em cũng đã tới bãi sông. Khung cảnh bình minh hiện ra đẹp kì diệu, ánh bình minh rọi sáng những hạt mưa trên mặt sông thì một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra, từ mặt nước những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên.
Cuộc cất cánh của bầy chim chìa vôi non xảy ra một cách bất ngờ và ngoạn mục, khiến hai anh em im lặng, hai đứa đứng không nhúc nhích, xúc động đến phát khóc khi thấy bầy chim non bay lên và hạ cánh an toàn bên một lùm dứa dại bờ sông. Đây là một khung cảnh vô cùng cảm động trong mắt hai bạn nhỏ, bởi với những chú chim, bầy chim non thực hiện xong chuyến bay đầu tiên, quan trọng trong cuộc đời của chúng, còn với Mon và Mên, đây là khung cảnh vỡ òa sau bao lo lắng, bất an của hai anh em.
Qua đây chúng ta thấy được tâm hồn trẻ thơ trong sáng, nhạy cảm, giàu tình yêu thương của 2 đứa trẻ dành cho những chú chú chim chìa vôi bé nhỏ. Qua truyện ngắn “Bầy chim chìa vôi”, ta cảm nhận được những điều ý nghĩa từ những câu chuyện nhỏ, thấy được sự ngây thơ nhưng vô cùng nhân hậu, sự quyết tâm và dũng cảm của hai bạn nhỏ, đây cũng là một điều mà chúng ta, thậm chí là những người lớn vẫn còn phải học, phải yêu.
>>> Xem thêm: