Dàn ý Phân tích bài Chân quê ngắn nhất

Quê hương, đất nước luôn là nguồn cảm hứng thơ ca dạt dào của các nhà thơ Việt Nam. Bài văn phân tích Chân Quê của Nguyễn Bính dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn tầm quan trọng của quê hương và sự khác biệt của hình ảnh quê hương trong hàng triệu trái tim con người yêu nước.

Dàn ý phân tích bài Chân quê

a, Mở bài

Khái quát về tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh ra đời của bài thơ.

b, Thân bài

- Tâm trạng mong đợi, bồn chồn nhớ người yêu của chàng trai trong khung cảnh làng quê.

- Hình ảnh chàng trai đứng trước bi kịch, muốn níu giữ vẻ đẹp  chân quê ở người yêu đi tỉnh về bị ảnh hưởng của lối sống phương tây xa lạ.

- Thái độ và cách cư xử của chàng trai khi người yêu thay đổi.

- Lời nhắc nhở khuyên nhủ người yêu hãy giữ lấy những truyền thống tốt đẹp.

c, Kết bài

Khẳng định giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

Cảm nhận của em và bài học rút ra qua tác phẩm.

Phân tích bài Chân quê Văn 11 Chân trời sáng tạo

      Trong phong trào thơ mới 1935-1945 Nguyễn Bính có một vị trí riêng. Thơ ông vừa hiện đại vừa truyền thống. Cùng viết về đồng quê nhưng Đoàn Văn Cừ, Hoàng Bá Lân, Anh Thơ  thiên về lột tả các bức tranh quê chân thực còn Nguyễn Bính lại đi sâu diễn tả cái tình quê thấm thấm đẫm hồn quê. “Chân quê” là một bài thơ tiêu biểu diễn tả cái hồn quê của Nguyễn Bính, có thể coi Chân quê là một tuyên ngôn sống,  tuyên ngôn nghệ thuật của ông. Xuyên suốt quá trình sáng tác của mình, ông  đã trung thành với tuyên ngôn đó.

      Đọc bài thơ cho thấy hình ảnh chàng trai đứng trước bi kịch, muốn níu giữ vẻ đẹp chân quê ở người yêu đi tỉnh về bị ảnh hưởng của lối sống phương tây xa lạ, cứ ám ảnh người đọc khôn nguôi.  Tình yêu của trai gái quê vốn giản dị gắn bó với những truyền thống thôn quê, từ lời ăn tiếng nói đến cách ăn mặc, lối sống của người quê. Người yêu đi tỉnh chơi,  chàng trai bồn chồn mong đợi, chàng ra tận con đê đầu làng đón người yêu. Con đê là vật bảo vệ xóm làng, cũng là nơi diễn ra các sinh hoạt của người dân vùng quê, là hình ảnh quen thuộc, gần gũi của người thôn quê. Tâm trạng mong đợi, bồn chồn của chàng trai trong khung cảnh làng quê được nhấn mạnh hơn nữa ở từ “đợi” và từ “mãi”. Nhưng chàng bất ngờ, ngỡ ngàng của sự thay đổi trong cách ăn mặc của cô gái. Trước mắt chàng người yêu như trở thành một người xa lạ.

“Hôm qua em đi tỉnh về,

Đợi em ở mãi con đê đầu làng.

Khăn nhung quần lĩnh rộn ràng

Áo cài khuу bấm, em làm khổ tôi!”

Khăn nhung, quần lĩnh, áo cài khuy bấm là những thứ xa lạ với thôn quê, là đặc sản của thành thị, tiêu biểu cho lối sống thị thành giữa khung cảnh làng quê bỗng trở lên xa lạ trước mắt chàng trai. Tuy vậy, đó mới chỉ là sự thay đổi bên ngoài, cái đáng sợ hơn là sự thay đổi bên trong tâm hồn cô gái. Chỉ với từ “rộn ràng”, Nguyễn Bính đã thể hiện hết sức rõ ràng sự thay đổi không chỉ ở tiếng sột soạt của khăn nhung quần lĩnh mà còn là sự thay đổi về tinh thần của cô gái, từ rộn ràng gợi cho người đọc hình ảnh cô gái đang sung sướng, hí hửng, thích thú với trang phục mới lạ của mình. Chính cái sự thay đổi bên trong của người yêu đã làm chàng trai đau khổ. Cố nén lòng mình, chàng vẫn không thể giấu được  thái độ trách móc người yêu dù làm trách móc nhẹ nhàng “áo cài khuy bấm em làm khổ tôi”, là lời than của chàng trai, cũng có thể hiểu là lời trách nhẹ nhàng đối với người yêu. Thường những người yêu nhau thường xưng hô với nhau là anh-em, chàng  trai dùng đại từ nhân xưng “tôi” với người con gái mình yêu đã  thể hiện rõ ý trách móc của mình. Chàng trai còn thể hiện sự trách móc xót xa đau khổ trước sự thay đổi của người yêu và sự  nuối tiếc sắc đẹp thôn quê qua một loạt câu hỏi “Nào đâu”

“Nào đâu cái уếm lụa ѕồi?

Cái dâу lưng đũi nhuộm hồi ѕang хuân?

Nào đâu cái áo tứ thân?

Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?"

Chàng trai đã dùng yếm lụa sồi, dây lưng đũi, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, quần nái đen là những đặc trưng cho thôn quê để đối trọng lại với khăn nhung quần lĩnh, áo cài khuy bấm là những trang phục biểu trưng của thành thị. Chàng trai cố níu giữ nét quê dù biết không thể được. Cái khuy bấm, khăn nhung, cái  quần lĩnh nào có tội tình gì đáng trách, mà cái trách ở đây là người dùng nó không phù hợp với hoàn cảnh. Một cô tân thời giữa những người dân quê giản dị. Không những không hòa đồng mà còn trở lên xa lạ, khó chấp nhận trước mắt dân quê, nhất là khi cô tân thời đó vốn là một cô gái chân quê. Nhận thức được điều đó, chàng bèn thay đổi thái độ ứng xử phù hợp với thực tế, từ xưng “tôi” chàng trở lại xưng “anh” với  người yêu, điều đó đã thể hiện rõ quá trình xuống thang chiều chuộng người yêu của chàng trai.

“Nói ra ѕợ mất lòng em

Van em em hãу giữ nguуên quê mùa

Như hôm em đi lễ chùa

Cứ ăn mặc thế cho vừa lòng anh”

Tác giả không dùng từ “xin’ mà thay vào đó là từ “van”. “Van” ở đây hàm chứa ý nghĩa là chàng trai đã thấu hiểu tấm lòng cô gái. Nhưng chàng trai mong muốn một cách tha thiết rằng cô gái hãy giữ nguyên vẹn cái hồn quê, những thứ bình dị trong cuộc sống hằng ngày ở vùng quê. Không phải vì chàng trai đã làm sai điều gì mà là nhờ vả, cầu xin, van nài cô gái. Đúng là cách dùng từ hoàn hảo lột tả hết cung bậc cảm xúc và tâm trạng của chàng trai lúc bấy giờ. Chàng trai chấp nhận sự “quê mùa” mộc mạc, chất phác chứ không phải lối sống thành thị xa hoa. Đến hai câu tiếp theo, tác giả đã khéo léo sử dụng nhiều thanh bằng, đặc biệt là từ “đi”, từ thứ tư câu lục thường là thanh chắc thì tác giả lại dùng thanh bằng làm sắc thái tình cảm thay đổi rõ rệt từ trách móc xuống van xin. Khi đọc câu thơ lên ta thấy được sự tự nhiên, đem đến cho bạn đọc xúc cảm rõ rệt. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa thể thơ truyền thống và thể thơ mới, một sự phá cách có hiệu quả. Cao. Cách nói của chàng trai qua đoạn thơ này thật nhẹ nhàng, dè dặt, ý tứ, tế nhị bộc lộ tình yêu tha thiết đến tội tội nghiệp, chân thành, mộc mạc mà thấm thía của mình đối  với người yêu. Cách nói ấy rất gần gũi với cách nói của ca dao. Không dừng lại ở van xin người yêu là hãy chiều mình, chàng trai còn nhắc nhở khuyên nhủ người yêu hãy giữ lấy những truyền thống tốt đẹp, giữ lấy cái gốc nhân bản của quê hương mà cha ông đã tạo dựng nên.

“Hoa chanh nở giữa vườn chanh,

Thầy u mình với chúng mình chân quê.”

Truyền thống tốt đẹp lâu đời, đạo lý dân tộc mà chàng trai dùng để khuyên nhủ thật có sức thuyết phục đối với người xứ quê. “Hoa chanh nở giữa vườn chanh” là cách nói ẩn dụ nhưng cũng thể hiện một quy luật tự nhiên rằng “thầy u mình với chúng mình chân quê”. Lối nói ấy gửi gắm thông điệp hãy biết trân trọng, gìn giữ truyền thống tốt đẹp của cha ông. Đừng để  cám dỗ bởi lối sống xa lạ với dân tộc. Bài thơ khép lại bằng  2 câu:

“Hôm qua em đi tỉnh về

Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”

“Hôm qua” được láy lại là để nhấn mạnh chuyển đổi thay của cô gái đã là chuyện quá khứ, nhưng quá khứ ấy chưa xa, sự đổi thay đó diễn ra chỉ một lần đi tỉnh về càng làm  cho chàng trai đau xót. Ở đầu bài thơ “Hôm qua” là tâm trạng háo hức, ngấp ngỏm, mong đợi người mình yêu với tình cảm thiết tha, êm ấm, nhưng ở cuối  bài “hôm qua” lại là tâm trạng chua xót, đau khổ, nuối tiếc “hương đồng gió nội bay đi ít nhiều” ở người yêu. Hình ảnh ẩn dụ “hương đồng gió nội” thể hiện cái tình quê, hồn quê khá sắc nét, là một cảm xúc tiêu biểu cho hồn thơ của  Nguyễn Bính.

      Bài thơ chất chứa niềm lo âu, băn khoăn, day dứt và diễn cảm về những đổi thay nhanh chóng đến đáng sợ của những gì vốn mang đậm bản sắc quê hương, dân tộc. Cả bài thơ được cấu tạo theo nhịp 2/2 đều đều nhịp nhàng, dàn trải thể hiện các cung bậc  tình cảm khác nhau mà chung thủy, thì câu “thầy u mình với chúng mình chân quê” bỗng đổi nhịp 3/3/2 giống như một sự đảo phách đã tạo lên hiệu quả, có sức khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Nguyễn Bính muốn nhắn gửi qua bài thơ là hãy giữ gìn truyền thống tốt đẹp của cha ông, dân tộc qua bài “Chân quê” đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

-----------------------------------

Trên đây, Toploigiai đã cung cấp cho các bạn bài dàn ý và bài văn mẫu Phân tích Chân quê. Hi vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập. Chúc các bạn đạt kết quả tốt trong các kì thi sắp tới.