Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Chiều thu của Nguyễn Bính

Đề bài: Viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích bức tranh thiên nhiên trong đoạn thơ:

Thăm thẳm trời xanh lộng đáy hồ,
Mùi hoa thiên lý thoảng chiều thu.
Con cò bay lả trong câu hát,
Giấc trẻ say dài nhịp võng ru.

Lá thấp cành cao gió đuổi nhau, 
Góc vườn rụng vội chiếc mo cau.
Trái na mở mắt, nhìn ngơ ngác,
Đoàn kiến trường chinh tự thuở nào.

Lúa trổ đòng tơ, ngậm cốm non,
Lá dài vươn sắc lưỡi gươm con.
Tiếng chim mách lẻo cây hồng chín, 
Điểm nhạt da trời những chấm son. […]

(Trích Chiều thu – Nguyễn Bính , Thơ Việt Nam 1945 – 1975, NXB Tác phẩm mới Hà Nội, 1976, tr.25)

Bài làm

1. Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.

2. Triển khai vấn đề nghị luận:

* Giới thiệu chung về tác phẩm:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

* Phân tích bức tranh thiên nhiên trong đoạn thơ; có thể theo một số gợi ý sau:

- Bức tranh thiên nhiên hiện lên dung dị, mộc mạc, vừa chân quê vừa đậm chất trữ tình.

+ Chiều thu làng quê: bầu trời trong xanh, in bóng mặt hồ; giàn hòa thiên lý tỏa hương thơm nhẹ nhàng; cánh cò bay lả; giấc ngủ chiều hè êm ái trong lời võng ru;

-> Thiên nhiên và con người hiện lên yên bình với những điều thân thuộc nhất. Đó là bức tranh hài hòa cảnh sắc và cuộc sống sinh hoạt, mang đậm dấu ấn văn hóa, tự nhiên của làng quê Việt Nam.

+ Thiên nhiên hiện lên qua những chuyển động tinh tế. Những chi tiết nhỏ “mo cau, cành lá” được nhà văn tỉ mỉ quan sát và miêu tả cụ thể -> Tạo cảm giác chân thực, gần gũi, hình hài sống động của thiên nhiên.

+ Bức tranh thiên nhiên thể hiện sự chuyển động của thời gian và cuộc sống. Đó là thiên nhiên ngập tràn sức sống, với mùa màng bội thu, con người chăm chỉ, cần mẫn, lao động hăng say với hi vọng tương lai đủ đầy, an yên.

=> Tình yêu đất nước quê hương được nhà thơ gửi gắm kín đáo qua mỗi vần thơ. Thiên nhiên hiện lên vừa là cảnh sắc trữ tình, vừa là nguồn cảm hứng, niềm tự hào, tình yêu sâu sắc, tha thiết của nhà thơ cho quê hương, đất nước.