Phân tích bài thơ Góc sân và khoảng trời

Thơ của Trần Đăng Khoa thu hút người đọc chính ở cái chất mộc mạc, hồn nhiên nhưng có những chiêm nghiệm rất lý thú và sâu sắc về cuộc đời. Phân tích bài thơ “Góc sân và khoảng trời” một trong những bài thơ nổi tiếng của ông để cảm nhận được trọn vẹn điều đó.

Dàn ý phân tích bài thơ Góc sân và khoảng trời

1, Mở bài.

- Giới thiệu bài thơ và tác giả Trần Đăng Khoa.

- Cảm nhận đánh giá chung về bài thơ: bài thơ ngắn nhưng là cảm nhận thật tinh tế của tác giả về những thứ bình dị nhưng có ý nghĩa xung quanh mình.

2, Thân bài.

- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ.

- Phân tích cái hay về nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

+ Một góc sân nho nhỏ mới xây hiện lên tuy bình dị nhưng là kỷ niệm thân thuộc, đẹp đẽ gắn với cuộc đời nhà thơ.

+ Thời gian nghệ thuật “chiều chiều” em đứng em trông, một không gian dễ gợi ra tâm trạng, nỗi nhớ.

+ Khung cảnh bình dị nhưng tươi đẹp hiện ra sau khoảng trời: trời xanh biếc mênh mông, cánh cò chớp trắng…

=> Một vài nét chấm phá đã gợi lên khung cảnh bình yên, thân thuộc sau góc sân nhà. Tình yêu tha thiết của tác giả với vẻ đẹp bình dị của quê hương.

+ Chiến tranh ác liệt hiện ra qua một vài chi tiết: đạn giăng, máy bay giặc Mỹ

+ Tình cảm của nhà thơ “khoảng trời đến là em yêu”, “chiều chiều đứng trông”.

+ Thể thơ lục bát, hình ảnh bình dị gần gũi, từ láy giàu tính tạo hình, biểu cảm “nho nhỏ”, “ chiều chiều”, “mênh mông”.

3, Kết bài.

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

- Liên hệ, bày tỏ tình cảm, cảm xúc.

Phân tích bài thơ Góc sân và khoảng trời

    Bài thơ “Góc sân và khoảng trời” sáng tác năm 1966, đây là thời điểm giặc Mỹ bắn phá dữ dội miền Bắc và chiến trường cực kỳ ác liệt ở miền Nam. Bài thơ được in trong tập thơ cùng tên đã thể hiện niềm trân trọng của tác giả Trần Đăng Khoa với những vẻ đẹp bình dị, thân thuộc gắn bó với quê hương, đất nước.

    Bài thơ chỉ vẹn vẻn có hai khổ, mỗi khổ hai cặp lục bát, bút pháp chấm phá, gợi nhiều hơn tả đã vẽ lên một không gian nghệ thuật bình dị, thân quen của làng quê Việt Nam. Đó là một góc sân nho nhỏ, bắt đầu từ hiên nhà của Trần Đăng Khoa:

Góc sân nho nhỏ mới xây

Chiều chiều em đứng nơi này em trông

   Nhà thơ miêu tả về một góc sân “nho nhỏ” bình dị của gia đình mới được xây, có lẽ do bom giặc Mỹ bắn phá quá dữ dội nên con sân của nhà thơ đã nhiều lần bị tàn phá và nhiều lần phải xây lại. Con sân ấy là nơi phơi thóc, phơi rơm, nơi diễn ra cuộc sống sinh hoạt bình dị, thân quen của gia đình. Góc sân nhỏ ấy cũng có một khoảng trời nhỏ nhưng nó cũng là cả một thế giới của nhà thơ, bởi thế chiều nào nhà thơ cũng “đứng nơi này em trông”. Từ khoảng trời nhỏ mở ra một không gian lớn:

Thấy trời xanh biếc mênh mông

Cánh cò chớp trắng trên sông Kinh Thầy

  “Chiều chiều” là một thời điểm dễ gợi tâm trạng hơn cả. Trong ca dao xưa đây là thời điểm khởi nguồn cho nỗi nhớ:

“Chiều chiều em đứng em trông

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều”

    Nhưng trong thơ của Trần Đăng Khoa, buổi chiều lại là lúc yên bình đến lạ. Dẫu có thường xuyên phải chịu bom của giặc Mỹ đánh phá dữ dội thì bầu trời nhỏ hiện ra sau góc sân vẫn có những lúc bình yên, tươi đẹp với bầu trời cao xanh biếc mênh mông, với cánh cò chớp trắng trên sông Kinh Thầy. Tính từ “chớp trắng” gợi ra hình ảnh những cánh cò lúc bay, lúc đậu, lúc ẩn, lúc hiện trên bờ sông. Một không gian bình yên của làng quê Việt Nam thoáng ẩn hiện đằng sau góc sân và khoảng trời tươi đẹp, gợi thật nhiều rung động trong tâm hồn của người đọc.

    Xa xa từ khoảng trời nhỏ là hiện thực cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc. Nhà thơ không giấu đi những thứ ác liệt mà mình vẫn nhìn thấy hàng ngày, đó là bom đạn, là máy bay giặc bay lơ lửng trên đầu:

Thấy đạn các chú giăng đầy

Máy bay giặc Mỹ lăn quay thêm nhiều

    Đằng sau nguy hiểm và sự khốc liệt của chiến tranh ấy vẫn là niềm tin, sự lạc quan của cách mạng bởi ý chí chiến đấu quật cường của nhân dân ta. Máy bay của giặc cứ lượn lờ bắn phá trên bầu trời, còn chiến sĩ của ta vẫn kiên cường bám trụ, bắn hạ khiến giặc Mỹ khiếp sợ không kịp trở tay. Vì thế nhà thơ không giấu được niềm xúc động khi nhìn về khoảng trời nhỏ bé:

Khoảng trời em đến là yêu

Góc sân nho nhỏ chiều đứng trông

    Nhà thơ chẳng giấu được niềm xúc động, tự hào về khoảng trời nho nhỏ hàng ngày mình vẫn đứng ngóng trông. Vì từng ngày từng giờ từ khoảng trời ấy mở ra những chiến công lẫy lừng của quân dân ta, những hứa hẹn về một ngày mai hòa bình, máy bay của Mỹ không còn lượn bay trên bầu trời, để hàng ngày cánh cò trắng bay dập dìu.

    Bài thơ được viết theo thể thơ lục bát gần gũi với ca dao dân ca, sử dụng những từ láy giàu chất tạo hình. Qua đó thể hiện được tình yêu thương sâu sắc của nhà thơ với vẻ đẹp bình dị của quê hương.

-----------------------------------------

Như vậy Toploigiai đã trình bày xong bài văn mẫu Phân tích bài thơ Góc sân và khoảng trời. Hy vọng sẽ giúp ích các em trong quá trình làm bài. Chúc các em học tốt môn Văn!