Nội dung thuyết nhân khẩu của Malthus và nhận xét

Câu hỏi: Nội dung thuyết nhân khẩu của Malthus và nhận xét.

Trả lời

* Nội dung:

- Mục đích: Giải thích nguyên nhân của nạn thất nghiệp, sự bần cùng hóa giai cấp vô sản.

Trong tác phẩm Bàn về qui luật nhân khẩu, ông viết:

+ Dân số tăng nhanh chóng theo cấp số nhân (lấy dẫn chứng dân số nước Mĩ).

→ Sai vì dân số nước Mĩ tăng nhanh do di dân, là gia tăng cơ học chứ không phải gia tăng tự nhiên.

+ Trong khi đó của cải, tư liệu sản xuất, tư liệu sinh hoạt tăng theo cấp số cộng. Ông lí giải “do diện tích có hạn, độ màu mỡ đất đai ngày càng giảm”.

→ Sai do khi khoa học phát triển ta có thể thay đổi điều này.

+ Do dân số tăng theo cấp số nhân, của cải tăng theo cấp số cộng, nên dẫn đến sự khan hiếm tư liệu sinh hoạt → Bần cùng, đói rét trở nên phổ biến → Thất nghiệp, đói nghèo. Ông đã đổ tội cho người lao động, cho rằng họ là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề kinh tế.

- Biện pháp: Phải hạn chế tốc độ tăng dân số, lập lại cân bằng dân số và của cải. Cụ thể:

+ Gây chiến tranh, bắt công nhân làm thêm giờ để giảm tuổi thọ

+ Thiên tai, dịch bệnh

Đó là những điều Malthus nêu ra trong lần xuất bản đầu tiên. Trong lần thứ 2, các giải pháp ông đưa ra bớt cực đoan hơn:

+ Chủ trương không cho thanh niên kết hôn sớm, giáo dục giới tính cho thanh niên. 

+ Phát triển mậu dịch tự do, di dân đến vùng đất mới.

* Nhận xét:

- Mặt tiêu cực:

+ Malthus đã đem những qui luật của giới động vật để đưa ra qui luật nhân khẩu áp dụng chung cho xã hội 

→ Tùy tiện, áp đặt trong việc nghiên cứu.

+ Những giải pháp Malthus đưa ra rất cực đoan, phi nhân tính, mang tính chất thù địch con người cần phê phán như việc kích động chiến tranh diệt chủng, chiến tranh cướp bóc, nô dịch các dân tộc chậm tiến, bắt công nhân làm thêm giờ để giảm tuổi thọ.

- Mặt tích cực:

+ Tuy nhiên, lí thuyết nhân khẩu của ông có ý nghĩa nhất định với một số nước thuộc thế giới thứ 3, kinh tế lạc hậu, kém phát triển: cần hạn chế tốc độ tăng dân số bằng các biện pháp kế hoạch hóa gia đình, bảo vệ thiên nhiên môi trường trước sự hủy hoại của con người do dân số tăng nhanh.

+ Chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình, bảo vệ môi trường của Đảng và nhà nước ta đã thể hiện hành động có trách nhiệm của chính phủ Việt Nam trước sự tồn vong của nhân loại.