Lý thuyết Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 4: Dao động tắt dần và hiện tượng cộng dồn

Tóm tắt Lý thuyết Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 4: Dao động tắt dần và hiện tượng cộng dồn ngắn gọn, chi tiết. Tổng hợp lý thuyết Vật lí 11 Bài 4 chương trình Sách mới.

Bài 4: Dao động tắt dần và hiện tượng cộng dồn

1. Dao động tắt dần

a. Quan sát hiện tượng dao động tắt dần

Dao động tắt dần là dao động có biên độ giảm dần theo thời gian.

b. Giải thích hiện tượng dao động tắt dần

Ta đã biết, lực cản của môi trường tác dụng lên vật luôn ngược chiều chuyển động của vật. Do đó, công của lực cản tác dụng lên vật luôn âm làm cho cơ năng giảm. Từ đó biên độ dao động của vật giảm dần theo thời gian.

2. Dao động cưỡng bức và hiện tượng cộng hưởng

a. Dao động cưỡng bức

Dao động của vật dưới tác dụng của ngoại lực điều hoà trong giai đoạn ổn định được gọi là dao động cưỡng bức. Ngoại lực điều hoà tác dụng vào vật khi này được gọi là lực cưỡng bức.

Tính chất của dao động cưỡng bức:

- Dao động cưỡng bức là dao động điều hoà. 

- Tần số góc của dao động cưỡng bức bằng tần số góc 2 của lực cưỡng bức.

- Biên độ của dao động cưỡng bức phụ thuộc vào biên độ F, độ chênh lệch giữa tần số góc của lực cưỡng bức và tần số góc riêng của hệ, lực cản của môi trường xung quanh.

b. Hiện tượng cộng hưởng

Hiện tượng cộng hưởng xảy ra khi tần số góc của lực cưỡng bức bằng tần số góc riêng của hệ dao động. Khi này, biên độ dao động cưỡng bức của hệ đạt giá trị cực đại A_max.

c. Lợi ích và tác hại của hiện tượng cộng hưởng 

Trong cuộc sống, những hiểu biết về hiện tượng cộng hưởng được ứng dụng trong lĩnh vực xây dựng, âm nhạc, y học, thông tin liên lạc,....

- Khi thiết kế các công trình lớn như nhà cao tầng hoặc cầu đường, các kĩ sư cần có những phương án xử lí kĩ thuật nhằm tránh xảy ra cộng hưởng trên hệ thống. 

- Trong lĩnh vực âm nhạc: Mỗi nhạc cụ phát ra những giai điệu âm thanh mang nét đặc trưng riêng của nhạc cụ đó. Để khuếch đại độ to của âm thanh mà không làm mất đi nét đặc trưng riêng đó, người ta sử dụng một buồng đặc biệt là buồng cộng hưởng như hộp đàn guitar, hộp vĩ cầm.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Vật lý 11 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn tổng hợp Lý thuyết Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 4: Dao động tắt dần và hiện tượng cộng dồn theo chương trình Sách mới. Mời các bạn click vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.