1. Tỉ số, tỉ số phần trăm
Tỉ số của số a và số b là thương của phép chia a cho b, được viết là a : b.
Tỉ số của hai đại lượng (cùng loại và cùng đơn vị đo) là tỉ số hai số đo của hai đại lượng đó. Chẳng hạn:
Tỉ số của -2 và ¼ là -2 : ¼
TỈ số của 1 phút và 1 giờ (60 phút) là 1 : 60.
Trong thực hành, ta thường dùng tỉ số dưới dạng tỉ số phần trăm.
Tỉ số phần trăm của hai số a và b là a/b.100%
Chẳng hạn, tỉ số phần trăm của 1 và 4 là:
¼.100% = 25%.
2. Hai bài toán về tỉ số phần trăm
Bài toán 1. Tìm giá trị phần trăm của một số cho trước.
Muốn tìm m% của số a đã cho ta tính a.(m/100)
Chẳng hạn, 25% của 24 là 24.(25/100) = 6
Bài toán 2. Tìm một số biết giá trị phần trăm của số đó.
Muốn tìm một số khi biết m% của số đó bằng b ta tính b : (m/100)
Chẳng hạn, 75% của một số bằng 12 thì số đó là 12 : (75/100) = 16.
3. Các bài toán về tỉ số, tỉ số phần trăm có nhiều ứng dụng trong các môn học khác cũng như trong đời sống. Chẳng hạn:
Lãi suất vay ngân hàng: tỉ số phần trăm của số tiền lãi mà người vay phải trả và số tiền gốc vay (trong một kì hạn nhất định).
Lợi nhuận hoặc thua lỗ: Hiểu một cách đơn giản, nếu giá bán cao hơn giá vốn thì kinh doanh có lãi, lợi nhuận thu được = giá bán - giá vốn. Nếu giá bán thấp hơn giá vốn thì kinh doanh thua lỗ và khoản thua lỗ = giá vốn - giá bán. Tỉ lệ phần trăm lãi, lỗ tính trên giá vốn được tính theo công thức sau:
Giảm giá khi mua hàng; Thuế giá trị gia tăng (VAT); Nồng độ phần trăm các chất;...
Giải
a) Khối lượng mận không hạt là 14,4 kg chiếm 60% khối lượng quả mận.
Do đó, mẹ đã mua số kilôgam mận là: 14,4.(60/100) = 24 (kg).
b) Số kilôgam đường mẹ cần dùng để làm mứt là: 14,4.(75/100) = 10,8 (kg).
Thông qua kiến thức Lý thuyết Toán 6 Bài 31 Một số bài toán về tỉ số và tỉ số phần trăm, hi vọng các em sẽ giải thành thạo các bài tập trong SGK Toán 6 sách mới KNTT.