Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã dẫn tới sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Bài viết Lý thuyết Lịch Sử 12 KNTT bài 6 Cách mạng tháng Tám năm 1945 sẽ tổng hợp chi tiết bối cảnh lịch sử, diễn biến, ý nghĩa và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Thế giới: Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc. Đến ngày 15 - 8 - 1945, Nhật Bản tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện.
- Trong nước:
+ Từ tháng 3 - 8-1945, cao trào kháng Nhật, cứu nước đã diễn ra trong cả nước,
+ Ngày 13-8-1945, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh thành lập Uỷ ban Khởi nghĩa toàn quốc, ban bố Quân lệnh số 1, chính thức phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước.
+ Ngày 14-15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, thông qua kế hoạch lãnh đạo toàn dân Tổng khởi nghĩa.
+ Ngày 16-17/8/ 1945, Đại hội Quốc dân được triệu tập tại Tân Trào.
=> "Thời cơ ngàn năm có một” cho tổng khởi nghĩa giành chính quyền xuất hiện.
- Ngày 18 - 8 - 1945, nhân dân Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng Nam đã giành chính quyền sớm nhất trong cả nước.
- Khởi nghĩa giành chính quyền ở các đô thị lớn: Hà Nội (19 - 8), Huế (23 – 8), Sài Gòn (25-8).
- Từ ngày 25 đến ngày 28 8 1945, các địa phương khác trong cả nước từ rừng núi, nông thôn, thành thị nối tiếp nhau khởi nghĩa... Đồng Nai Thượng và Hà Tiên là hai địa phương giành thắng lợi cuối cùng.
- Ngày 30-8-1945, vua Bảo Đại tuyên bố thoái vị, chế độ phong kiến Việt Nam hoàn toàn sụp đổ.
- Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố với nhân dân và thế giới sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
a. Nguyên nhân thắng lợi
* Nguyên nhân chủ quan:
- Đường lối cách mạng đúng đắn, sáng tạo.
- Truyền thống yêu nước, đoàn kết của nhân dân
- Quá trình chuẩn bị lực lượng lâu dài, chu đáo.
* Nguyên nhân khách quan:
Thắng lợi của lực lượng Đồng minh và Hồng quân Liên Xô trong cuộc chiến tranh chống phát xít, đặc biệt là chiến thắng quân phiệt Nhật Bản, đã tạo ra thời cơ khách quan thuận lợi, củng cố niềm tin cho toàn Đảng, toàn dân vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam.
b. Ý nghĩa lịch sử
- Cách mạng tháng Tám năm 1945 là sự kiện lịch sử vĩ đại, đã lật đổ ách cai trị của thực dân Pháp trong hơn 80 năm, của quân phiệt Nhật Bản gần 5 năm; chấm dứt thời kì quân chủ hơn 1000 năm; lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, Đảng Cộng sản Đông Dương từ một đảng bí mật trở thành đảng cẩm quyền, nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước.
- Cách mạng tháng Tám đã đánh dấu một bước tiến nhảy vọt trong lịch sử dân tộc: mở ra kỉ nguyên độc lập, tự do và phát triển dưới chế độ dân chủ cộng hoà.
- Cuộc cách mạng đã chứng tỏ năng lực lãnh đạo của Đảng Cộng sản, sự sáng tạo và tinh thần yêu nước của nhân dân; chuẩn bị điều kiện cho những thắng lợi tiếp theo của cách mạng Việt Nam.
- Về mặt quốc tế, Cách mạng tháng Tám đã góp phần vào thắng lợi của các lực lượng hoà bình, dân chủ, tiến bộ trong cuộc đấu tranh chống phát xít, góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân và cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc trên thế giới.
c. Bài học kinh nghiệm
- Bài ọc về sự lãnh đạo của Đảng.
- Bài học về phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc.
- Bài học về nắm bắt thời cơ.