Ngày 22-11-2015, các nhà lãnh đạo ASEAN đã kí Tuyên bố Cu-a-la Lăm- pơ chính thức thành lập Cộng đồng ASEAN kể từ ngày 31-12-2015. Cộng đồng ASEAN đã mở ra một hướng phát triển mới của các thành viên trong ASEAN. Bài viết Lý thuyết Lịch Sử 12 KNTT bài 5 Cộng đồng ASEAN từ ý tưởng đến hiện thực sẽ chu chúng ta thấy được ý tưởng, mục tiêu, kế hoạch xây dựng cộng đồng ASEAN
a. Ý tưởng xây dựng Cộng đồng ASEAN
- Ý tưởng xây dựng Cộng đồng ASEAN đã khởi nguồn từ khi ASEAN thành lập. Tuyên bố Băng Cốc (1967) đã nêu ra mục tiêu xây dựng một cộng đềng thịnh vượng và hoà bình Đông Nam Á.
- ASEAN chính thức khẳng định ý tưởng thành lập Cộng đồng ASEAN tại Hội nghị cấp cao ASEAN không chính thức được tổ chức tại Ma-lai-xi-a (1997). Các nước thành viên thông qua văn kiện Tầm nhìn ASEAN 2020, nêu rõ việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, định hướng cho sự phát triển trong tương lai của ASEAN.
b. Mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN
- Đưa ASEAN từ Hiệp hội trở thành một Cộng đồng có mức độ liên kết sâu rộng hơn được thiết lập với ba trụ cột chính là hợp tác Chính trị An ninh, Kinh tế và Văn hoá Xã hội trên cơ sở pháp lí là Hiến chương ASEAN.
- Cộng đồng ASEAN có sự tham gia rộng rãi của người dân, đem lại lợi ích thiết thực cho người dân, đồng thời là một cộng đồng mở rộng hợp tác với bên ngoài.
c. Kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN
- Để thực hiện mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN, các nước thành viên đã thông qua kế hoạch triển khai cụ thể trên ba trụ cột: Chính trị An ninh, Kinh tế, Văn hoá - Xã hội.
- Kế hoạch được nêu rõ trong văn bản “Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN (2009-2015)" nhằm đưa ASEAN trở thành cộng đồng gắn kết hơn về kinh tế, chính trị an ninh.
- Năm 2015, ASEAN đã hoàn thành về cơ bản việc triển khai các kế hoạch xây dựng cộng đông. Ngày 22-11-2015, các nhà lãnh đạo ASEAN đã kí Tuyên bố Cu-a-la Lăm- pơ chính thức thành lập Cộng đồng ASEAN kể từ ngày 31-12-2015.
a. Cộng đồng chính trị - an ninh ASEAN
- Tạo dựng môi trường hoà bình và an ninh thông qua việc nâng hợp tác chính tri an ninh - ASEAN, sống hoà bình trong khu vực và với thế giới.
b. Cộng đồng kinh tế ASEAN
- Là sự tiếp nối các chương trình hợp tác kinh tế của ASEAN trước đây, được mở rộng hơn về phạm vi, mức độ hợp tác kinh tế, thương mại....
c. Cộng đồng văn hóa - xã hội ASEAN
- Là một khuôn khổ hợp tác chặt chẽ, với các quy định và tiêu chuẩn chung để tạo sự hài hòa, bình đẳng và công bằng xã hội, nâng cao ý thức về cộng đồng và bản sắc chung ASEAN.
3. Cộng đồng ASEAN sau năm 2015
- Tầm nhìn ASEAN sau năm 2015:
Hướng tới việc gắn kết chặt chẽ các nội dung hợp tác trên cả ba trụ cột (Cộng đồng Chính trị – An ninh, Cộng đồng Kinh tế và Cộng đồng Văn hoá - Xã hội), đồng thời bổ sung những nội dung mới như: hợp tác về chuyển đổi số, phát triển nền kinh tế số, kinh tế xanh....
- Những thách thức và triển vọng của Cộng đồng ASEAN:
+ Thách thức: Cộng đồng ASEAN phải đối mặt với những thách thức trong nội khối và từ bên ngoài.
+ Triển vọng: ASEAN sẽ tiếp tục phát triển với mức độ liên kết, hợp tác ngày càng sâu rộng trên cả 3 trụ cột, tiếp tục là một trong những khu vực phát triển năng động nhất trên thế giới.