Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol

Tóm tắt Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16: Alcohol ngắn gọn, chi tiết. Tổng hợp lý thuyết Hóa học 11 Bài 1 chương trình Sách mới.

Bài 16: Alcohol

1. Khái niệm và cấu trúc

- Alcohol là hợp chất hữu cơ có nhóm chức hydroxy (-OH) liên kết với nguyên tử carbon no.

- Alcohol no, đơn chức, mạch hở có công thức chung là C,H, OH(n≥1). 

- Alcohol có nhiều hơn 1 nhóm -OH gọi là polyalcohol. Bậc alcohol là bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm -OH.

2. Đồng phân và danh pháp

- Các alcohol đơn chức, mạch hở trong phân tử có từ 3 nguyên tử carbon trở lên có đồng phân vị trí nhóm -OH, có 4 nguyên tử carbon trở lên có thêm đồng phân mạch carbon

- Tên theo danh pháp thay thế của alcohol đơn chức:

- Tên theo danh pháp thay thế của alcohol đa chức:

3. Tính chất vật lí

- Ở điều kiện thường, các alcohol tồn tại ở thể lỏng (C≤12) hoặc rắn (C>12). 

- Giữa các phân tử alcohol có liên kết hydrogen liên phân tử nên có nhiệt độ sôi cao hơn hydrocarbon hoặc ether có phân tử khối tương đương. Nhiệt độ sôi tăng khi phân tử khối tăng.

- Polyalcohol có nhiệt độ sôi cao hơn alcohol đơn chức có phân tử khối tương đương.

- Do tạo được liên kết hydrogen với nước nên các alcohol có phân tử khối nhỏ tan tốt trong nước, độ tan giảm khi số nguyên tử carbon tăng.

4. Tính chất hóa học

a. Phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm -OH

- Alcohol có phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm -OH

Ví dụ:

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H5ONa + H₂

b. Phản ứng tạo thành ether

- Phản ứng giữa hai phân tử alcohol tạo thành ether

c. Phản ứng tạo thành alkene

- Phản ứng tách nước từ alkanol tạo ra alkene

→ Có thể dự đoán sản phẩm chính và phụ dựa vào quy tắc Zaitsev

d. Phản ứng oxi hóa Alcohol

* Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

- Phản ứng đốt cháy ethanol

* Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

- Trong điều kiện thích hợp, một số alcohol bị oxi hóa không hoàn toàn tạo thành aldehyde hoặc ketone

- Alcohol + oxygen → acrrbon dioxide + nước:

e. Phản ứng riêng của polyalcohol

- Các polyalcohol có các nhóm –OH liền kề như ethylene glycol, glycerol, ... có thể tạo phức chất với Cu(OH), sản phẩm có màu xanh đặc trưng.

5. Ứng dụng và điều chế

a. Tìm hiểu ứng dụng của Alcohol

- Nhiều alcohol được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực:

+ Dùng làm nhiên liệu cho động cơ đốt trong chất trung gian để tổng hợp chất hữu cơ

+ Được dùng trong các lĩnh vực thực phẩm và đồ uống, sử dụng trong y tế, dược phẩm và mĩ phẩm

+ Pha chế như cocktail là đồ uống có cồn

- Lạm dụng đồ uống có cồn sẽ gây hại cho sức khoẻ, gây tai nạn khi tham gia giao thông...

b. Tìm hiểu phương pháp điều chế Alcohol

- Ethanol được điều chế bằng phản ứng hợp nước của ethylene lên men tinh bột

- Glycerol được điều chế từ propylene hoặc chất béo.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Hóa 11 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn tổng hợp Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 16 theo chương trình Sách mới. Mời các bạn click vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.