Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 15: Dẫn xuất Halogen

Tóm tắt Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 15: Dẫn xuất Halogen ngắn gọn, chi tiết. Tổng hợp lý thuyết Hóa học 11 Bài 1 chương trình Sách mới.

Bài 15: Dẫn xuất Halogen

1. Khái niệm 

- Khi thay thế nguyên tử hydrogen trong phân tử hydrocarbon bằng một hnay nhiều nguyên tử halogen ta được dẫn xuất halogen của hydrocarbon

2. Đồng phân và danh pháp

- Đồng phân cấu tạo của dẫn xuất halogen gồm có đồng phân mạch carbon, đồng phân vị trí liên kết đôi, liên kết ba và đồng phân vị trí nguyên tử halogen.

- Tên theo danh pháp thay thế của dẫn xuất halogen:

- Dẫn xuất có 2, 3 hoặc 4, ... nguyên tử halogen giống nhau, dùng tiếp đầu ngữ di, tri hoặc tetra, ... trước tên halogeno; dẫn xuất có từ 2 nguyên tố halogen, ưu tiên gọi tên halogeno theo thứ tự a, b, c.

3. Tính chất vật lí

- Nhiệt độ sôi của các dẫn xuất halogen có xu hướng tăng dần theo chiều tăng khối lượng phân tử

- Dẫn xuất halogen không tan trong nước, nhưng tan trong dung môi hữu cơ alcohol, ether, benzene.

4. Tính chất hóa học

a. Phản ứng thế nguyên tử halogen bằng nhóm OH

- Dẫn xuất halogen mà nguyên tử halogen liên kết với nguyên tử carbon no có phản ứng thế nhóm -OH trong dung dịch kiềm, đun nóng

Ví dụ: 

Phương trình hóa học của phản ứng thủy phân bromoethane bằng dung dịch NaOH: 

CH₃CH₂-Br + NaOH -^t→ CH3CH2-OH + NaBr

b. Phản ứng tách halogen halide

- Các dẫn xuất halogenoalkane có thể bị tách hydrogen halide để tạo thành alkene. Trường hợp có nhiều alkene được tạo thành thì sản phẩm chính được xác định theo quy tắc Zaitsev.

- Quy tắc Zaitsev: Trong phản ứng tách hydrogen halide (HX) ra khỏi dẫn xuất halogen, nguyên tử halogen (X) ưu tiên tách ra cùng với nguyên tử hydrogen (H) ở nguyên tử carbon bên cạnh có bậc cao hơn, tạo ra sản phẩm chính.

5. Ứng dụng

- Dẫn xuất halogen được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, như: làm dung môi hữu cơ, sản xuất các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trưởng thực vật, chất dẻo, sử dụng trong công nghiệp nhiệt lạnh, ...

- Lạm dụng thuốc bảo vệ và thuốc kích thích tăng trưởng thực vật gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ người tiêu dùng.

- Thay thế các dẫn xuất halogen chứa chlorine bằng fluorine trong công nghiệp nhiệt lạnh làm giảm tác hại đến tầng ozone.

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Hóa 11 Chân trời sáng tạo

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn tổng hợp Lý thuyết Hóa học 11 Chân trời sáng tạo Bài 15 theo chương trình Sách mới. Mời các bạn click vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.