Luận điểm bài "Nói với con"

Tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước là hai trong những chủ đề khơi nguồn cảm hứng lớn cho các nhà thơ sáng tác. Như nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm nổi tiếng với tác phẩm “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”. Hay trong bài “Con cò” của nhà thơ Chế Lan Viên lột tả hình ảnh người mẹ đang hát ru con. Dưới đây, ta tiếp tục bắt gặp câu chuyện về gia đình, về tình yêu quê ấy qua thơ của Y Phương với bài Nói với con. Để giúp các bạn hiểu hơn về bài thơ "Nói với con", Toploigiai đã mang tới những mẫu Luận điểm bài "Nói với con" dưới đây, mời các bạn cùng tham khảo.

Mẫu 1: Luận điểm phân tích bài "Nói với con"

Luận điểm 1: Cội nguồn sinh dưỡng của con

a. Cội nguồn gia đình

+ Con lớn lên trong những tháng ngày chờ trông, mong đợi của cha mẹ

+ “Chân phải - chân trái”, “một bước - hai bước”: phép đối tạo âm điệu vui tươi, tạo không khí đầm ấm, hạnh phúc, mỗi nhịp bước của con đều có cha mẹ dang rộng vòng tay che chở

=> Đó là tình cảm thiêng liêng mà con luôn phải khắc cốt ghi tâm

b. Cội nguồn quê hương

+ Đan lờ (dụng cụ đánh bắt cá), đan lờ cài nan hoa (công việc đã tạo nên vẻ đẹp của con người lao động), vách nhà ken câu hát (cuộc sống hòa với niềm vui): Cuộc sống lao động của người đồng mình được gợi lên qua nhiều hình ảnh đẹp đẽ

+ Sử dụng các động từ: đan, ken, cài: vừa diễn tả những động tác cụ thể, khéo léo vừa nói lên cuộc sống gắn bó với niềm vui

+ “Rừng cho hoa”: nhân hóa rừng không chỉ cho gỗ, cho lâm sản mà còn cho hoa => vẻ đẹp tinh thần

+ “Con đường cho những tấm lòng”: đâu chỉ dẫn lối mà còn cho những tấm lòng cao cả tấm lòng cao cả, thủy chung

Luận điểm 2: Truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm hi vọng vào con

a. Truyền thống quê hương

- “Người đồng mình” - những người sống chung trên một miền quê, cùng một dân tộc, “thương lắm” - sự gắn bó yêu thương, đùm bọc.

- Người đồng mình có chí khí mạnh mẽ

+ Nỗi buồn được cụ thể hóa bằng chiều cao, chí được đo bằng độ xa => người đọc có thể cảm nhận nỗi buồn chồng chất trong cuộc sống của họ

=> Cuộc sống vẫn nhiều buồn lo cực nhọc nhưng tâm càng sáng chí càng bền, tầm nhìn càng xa càng rộng

- Người đồng mình thủy chung tình nghĩa

+ “Sống” - khẳng định tâm thế bản lĩnh kiên cường, bất chấp khó khăn gian khổ

=> Mặc dù cuộc sống quê hương khó khăn vất vả nhưng họ “không chê”, họ vẫn thủy chung với quê hương, gắn bó với quê hương để tạo dựng cuộc sống.

- Lối sống phóng khoáng đầy nghị lực

+ So sánh “như sông như suối”: sức sống mãnh liệt, đầy ắp nghĩa tình

+ Dù “lên thác xuống ghềnh” nhưng người đồng mình vẫn không lo cực nhọc, vẫn đầy sự yêu mến tự hào về quê hương

=> Bằng những điệp từ, điệp ngữ, cách so sánh cụ thể, kết hợp với biện pháp ẩn dụ, lời tâm tình của người cha đã góp phần khẳng định người miền núi tuy vất vả nhưng họ vẫn sống mạnh mẽ, gắn bó với quê hương.

- Người đồng mình giàu lòng tự trọng

+ “Người đồng mình thô sơ da thịt” - họ có thể thô ráp, nói không hay, làm không khéo, làn da mái tóc dãi dầu mưa nắng nhưng phẩm chất bên trong không hề nhỏ bé, tầm thường

- Người đồng mình khát vọng xây dựng quê hương giàu đẹp

+ Người đồng mình tự lực tự cường, tự xây dựng quê hương bằng bàn tay khối óc

+ Họ xây dựng quê hương, đưa quê hương có thể sánh ngang với các cường quốc năm châu

=> Người cha gợi cho con niềm tự hào và khát vọng xây dựng quê hương, kế tục truyền thống đáng tự hào của dân tộc.

b. Điều cha mong muốn ở con

- Cha nhắc con “lên đường” là khi con trưởng thành, dù ở bất cứ đâu, đi bất cứ nới nào cũng không bao giờ được sống một cách tầm thường phải luôn giữ lấy cốt cách giản dị, ý chí của dân tộc để vững bước.

-> Qua đó cha thể hiện tình yêu con

=> Đó còn là lời của cha anh đi trước nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay phải vững tin vào cuộc đời để xây dựng quê hương giàu đẹp.

>>> Tham khảo: Dàn ý khổ cuối bài thơ Nói với con

Mẫu 2: Luận điểm cảm nhận bài "Nói với con"

Luận điểm 1: Lời người cha dặn con

- Cội nguồn sinh thành, nuôi dưỡng con trước hết là gia đình:

Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Ai bước tới tiếng cười.

+ Những hình ảnh thơ giàu giá trị tạo hình: “chân phải/chân trái/một bước/hai bước" đã khắc họa những bước chân trẻ thơ chập chững, non nớt. Đó là hình ảnh của con với những bước đi đầu tiên trong cuộc đời.

+ Thủ pháp liệt kê "tiếng nói/cười", "tới cha/mẹ"gợi hình ảnh em bé đang tuổi tập nói, tập đi và không khí gia đình ấm áp, yêu thương. Qua đó, ta cũng cảm nhận được ánh mắt dõi theo, khích lệ và vòng tay đón đợi, sẵn sàng nâng đỡ con của người cha, người mẹ.

=> Bằng những lời lẽ giản dị, người cha nói với con: gia đình chính là cội nguồn tinh thần, nuôi dưỡng con, là cái nôi cho con những yêu thương, ấm áp đầu đời.

Đoạn thơ còn mang ý nghĩa khái quát: Con phải học nói, học đi, để khôn lớn trưởng thành. Trên hành trình ấy, sự vững vàng "một bước/hai bước", sự hiểu biết "tiếng nói/tiếng cười" đều có được do công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Vì thế, con không được phép quên công lao của mẹ cha.

- Cội nguồn sinh thành, nuôi dưỡng con còn là quê hương:

Người đồng mình yêu lắm con ơi

…Con đường cho những tấm lòng

+ "Người đồng mình"với cuộc sống lao động, nếp sinh hoạt hàng ngày và không gian sống (cánh rừng, con đường về nhà, về bản) đã mang đến tình yêu quê hương xứ sở.

+ Hình ảnh giàu sức gợi "đan lờ cài nan hoa" vừa tả thực công cụ lao động được trang trí đẹp đẽ, vừa gợi đôi bàn tay cần cù, khéo léo, tài hoa và óc sáng tạo của con người. "Vách nhà ken câu hát" tả thực sinh hoạt văn hóa của người đồng mình, tả cảnh hát cho nhau nghe tràn đêm, suốt sáng khiến vách nhà như được ken dày những câu hát say sưa, tinh tế; gợi tâm hồn tinh tế, phong phú, tràn đầy lạc quan của người đồng mình.

+ Thủ pháp nhân hóa: "rừng cho hoa"là vẻ đẹp của thiên nhiên, cũng là niềm vui, hạnh phúc mà quê hương ban tặng, qua đó ngợi ca sự giàu có và hào phóng của thiên nhiên quê hương. "Con đường cho những tấm lòng" gợi được tình cảm gắn bó, keo sơn thắm thiết của người đồng mình với căn nhà, với làng bản; gợi những bàn chân, những tấm lòng trở về với quê hương, xứ sở.

=> Cùng với gia đình, truyền thống văn hóa, nghĩa tình quê hương đã nuôi dưỡng con khôn lớn, trưởng thành.

- Con còn lớn khôn từ những kỉ niệm êm đềm, hạnh phúc nhất của cha mẹ:

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời

+ "Ngày cưới"-“ngày đẹp nhất": vì cha mẹ không chỉ tìm thấy nhau mà còn gắn bó khăng khít; là ngày minh chứng cho tình yêu, hạnh phúc; là hình ảnh của một gia đình đầm ấm, yêu thương.

+ Từ đó, con được sinh ra, lớn lên trong những điều kì diệu nhất, đẹp đẽ nhất trong đời. Con là quả ngọt của tình yêu của cha mẹ, là hạnh phúc của gia đình. Hai chữ "Thương lắm" bày tỏ sự đồng cảm sâu sắc của người cha với cuộc sống nhiều vất vả, gian khó của họ.

Luận điểm 2: Nghệ thuật

+ Từ ngữ, hình ảnh giản dị, giàu sức gợi, in đậm lối tư duy trong sáng, hồn nhiên, sinh động của người miền núi.

+ Giọng điệu khi ân cần, tha thiết, dễ đi sâu và làm lay động lòng người.

>>> Tham khảo: Cảm nhận và suy nghĩ của em về tình cảm cha con trong bài thơ Nói với con của Y Phương

Mẫu 3: Luận điểm nghị luận bài nói với con

Luận điểm 1: Khổ thơ đầu

- 4 câu thơ đầu: Tiếng lòng hạnh phúc của một người cha khi nhắc về kỷ niệm những ngày con còn thơ ấu với những bước đi chập chững đầu đời. Y Phương gợi nhắc quá khứ, gợi mở cho con những nền tảng đầu tiên về tình cảm gia đình ấm áp, về quá trình sinh ra và lớn lên của một con người.

- 7 câu thơ sau: Gợi mở ra những vẻ đẹp của người dân tộc miền núi bằng câu thơ chứa chan tình cảm

+ Những con người lao động với đôi bàn tay thô sơ, nhưng khéo léo, giữa cuộc sống nhiều khó khăn vất vả thế nhưng tâm hồn của “người đồng mình” vẫn rất đẹp, rất yêu đời, từng câu hát, câu ca trong lối sinh hoạt văn hóa.

+ “Cha vẫn nhớ mãi về ngày cưới/Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” là lời khẳng định hạnh phúc gia đình, khẳng định thêm về tình cảm gia đình vững chắc là cơ sở để cho con được một cuộc sống êm ấm, và cũng là cơ sở để gây dựng nên một cộng đồng dân tộc với những nét đẹp trong văn hóa, phong tục truyền thống.

Luận điểm 2: Khổ thơ cuối: 

Vẻ đẹp của “người đồng mình” không chỉ dừng lại ở sự khéo léo sáng tạo trong lao động hay lòng yêu cuộc sống, với những nét đẹp tập quán mà còn thể hiện ở ý chí và sức mạnh trong tâm hồn.

- “Cao” và “xa” là hai lượng từ khiến độc giả liên tưởng đến một vùng đất núi non trùng điệp khắc nghiệt vô cùng, nhưng những con người nơi đây chưa một lần lấy đó làm nản chí.

- “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/Sống trong thung không chê thung nghèo đói”: Là “người đồng mình” con phải học được cách thích nghi với cuộc sống, linh hoạt và mềm dẻo như dòng sông, con suối, dù là thác hay ghềnh đều không khiến con phải nản chí, chùn bước.

- Cha mong con hãy lấy người đi trước làm tấm gương sáng để noi theo để phấn đấu nỗ lực lấy cái tâm hồn mạnh mẽ, kiên cường, ý chí vượt khó lớn lao để góp phần xây dựng đất nước.

----------------------------

Trên đây Toploigiai đã mang tới cho các bạn những mẫu Luận điểm bài "Nói với con". Hi vọng những kiến thức chúng tôi cung cấp sẽ giúp các bạn học tập tốt hơn. Mời các bạn đến với câu hỏi tiếp theo.