Giải bài tập SGK Sinh 10 Bài 17 ngắn nhất Cánh diều

Hướng dẫn Soạn Sinh 10 Bài 17: Vi sinh vật và các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Sinh học 10 trang 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108 bộ Cánh Diều theo chương trình sách mới.

Bài 17: Vi sinh vật và các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật trang 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108 Sinh học 10 Cánh Diều

Mở đầu: Vi sinh vật thuộc giới nào trong hệ thống phân loại 5 giới (hình 17.1)? Dựa vào đặc điểm gì để phân biệt chúng với các sinh vật khác?

Lời giải:

Vi sinh vật thuộc giới khởi sinh, giới nguyên sinh và giới nấm. Dựa vào cấu tạo đơn bào và kích thước cơ thể nhỏ bé mà ta có thể phân biệt chúng với các sinh vật khác.

I. Khái niệm vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 102 SGK Sinh học 10: Trong sữa chua có vi khuẩn lactic, trong cơm rượu nếp có nấm men. Em có thể quan sát chúng bằng cách nào? Tại sao?

Lời giải:

Vi khuẩn lactic có trong sữa chua và nấm men có trong cơm rượu nếp là các vi sinh vật có kích thước nhỏ bé, thường chỉ quan sát được dưới kính hiển vi.

Trả lời câu hỏi trang 103 SGK Sinh học 10: Hình 17.3 cho biết kích thước và thời gian chu kì tế bào của E. coli và S. cerevisiae. Em có nhận xét gì về mối liên hệ giữa hai thông số đó? Giải thích.

Lời giải:

- E. coli: Kích thước 2 micromet, chu kì tế bào 20 phút ( nghĩa là cứ 20 phút phân chia tế bào 1 lần )

- S. cereviside : Kích thước 4 micromet, chu kì tế bào 2 giờ 

=> Kích thước càng nhỏ thì chu kì tế bào càng ngắn. Tốc độ trao đổi chất của tế bào phụ thuộc vào tỉ lệ S/V ( tỉ lệ giữa diện tích bề mặt và thể tích tế bào). Tỉ lệ này càng lớn thì tốc độ trao đổi chất càng lớn và ngược lại. Do đó vi sinh vật có kích thước nhỏ => tỉ lệ S/V lớn=> tốc độ trao đổi chất cao=> tốc độ sinh trưởng và sinh sản nhanh.

Trả lời câu hỏi trang 103 SGK Sinh học 10: Cho biết vi sinh vật có nhóm đặc điểm liệt kê ở bảng 17.1 thuộc giới nào trong 3 giới sau : Khởi sinh, Nấm, Nguyên sinh.

Lời giải:

Đặc điểm	Giới sinh vật
Sinh vật nhân thực đơn bào hoặc tập hợp đơn bào, dị dưỡng hoặc tự dưỡng.	Nguyên sinh
Sinh vật nhân sơ, đơn bào, dị dưỡng hoặc tự dưỡng.	Khời sinh
Sinh vật nhân thực, đơn bào hoặc tập hợp đơn bào, dị dưỡng.	Nấm

II. Các kiểu dinh dưỡng ở vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 103 SGK Sinh học 10: Sắp xếp các vi sinh vật (vi khuẩn lactic, nấm men, nấm mốc, trùng roi xanh, trùng giày, tảo silic) vào kiểu dinh dưỡng phù hợp.

Lời giải:

Kiểu dinh dưỡng	Vi sinh vật
Quang dị dưỡng
Quang tự dưỡng	trùng roi xanh
Hóa dị dưỡng	nấm men, vi khuẩn lactic, trùng giày, nấm mốc
Hóa tự dưỡng	tảo silic

Trả lời câu hỏi trang 104 SGK Sinh học 10: Nếu chỉ cung cấp nguồn cacbon và năng lượng thì vi sinh vật có thể phát triển được không? Vì sao?

Lời giải:

Nếu chỉ cung cấp nguồn carbon và năng lượng thì vi sinh vật không thể phát triển được. Vì bên cạnh việc cung cấp nguồn carbon và năng lượng phù hợp, sự sinh trưởng phát triển của các vi sinh vật cũng cần nhiều yếu tố khác.

III. Một số phương pháp nghiên cứu vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 104 SGK Sinh học 10: Hãy kể tên một số phương pháp nghiên cứu vi sinh vật. Nêu ý nghĩa của việc nghiên cứu vi sinh vật?

Lời giải:

- Một số phương pháp nghiên cứu vi sinh vật: phân lập vi sinh vật, nuôi cấy và giữ giống, nghiên cứu hình thái vi sinh vật, nghiên cứu đặc điểm hóa sinh của vi sinh vật,…

- Ý nghĩa của việc nghiên cứu vi sinh vật:

+ Giúp người nghiên cứu hiểu rõ hơn về hình thái, cấu tạo, sinh lí, di truyền, sinh trưởng và phát triển của vi sinh vật.

+ Là cơ sở để con người có thể khai thác, ứng dụng vi sinh vật trong cuộc sống.

1. Phân lập vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 104 SGK Sinh học 10: Em hãy cho biết mục đích, ý nghĩa của phương pháp phân lập vi sinh vật. Phương pháp phân lập gồm những bước nào ?

Lời giải:

- Mục đích: Phương pháp phân lập nhằm tách riêng từng loài vi sinh vật từ hỗn hợp nhiều loài vi sinh vật.

- Ý nghĩa: Phân lập là khâu quan trọng trong quá trình nghiên cứu về hình thái, sinh lí, hóa sinh hoặc sử dụng loài nào đó vào thực tiễn.

- Các bước để thực hiện phương pháp phân lập vi sinh vật:

+ Bước 1: Chuẩn bị môi trường phân lập.

+ Bước 2: Cấy hỗn hợp vi sinh vật muốn phân lập lên môi trường đã chuẩn bị.

+ Bước 3: Nuôi cấy trong điều kiện thích hợp để tạo ra các khuẩn lạc riêng rẽ trên các môi trường phân lập.

+ Bước 4: Quan sát và phân tích kết quả nuôi cấy.

Trả lời câu hỏi trang 104 SGK Sinh học 10: Em hãy cho biết khuẩn lạc vi khuẩn, nấm mốc và nấm men tương ứng với ảnh nào trong các ảnh ở hình 17.4.

Lời giải:

Hình a - Khuẩn lạc vi khuẩn vì các khuẩn lạc vi khuẩn thường nhầy ướt, bề mặt thường dẹt và có nhiều màu sắc.

Hình b - Khuẩn lạc nấm men vì khuẩn lạc nấm men thường khô, tròn đều và lồi ở tâm, thường có màu trắng sữa.

Hình c - Khuẩn lạc nấm mốc vì khuẩn lạc nấm mốc thường lan rộng, có nhiều màu sắc khác nhau như trắng, vàng, đen, xanh,…

2. Nghiên cứu hình thái vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 105 SGK Sinh học 10: Phương pháp quan sát gồm mấy bước? Vì sao muốn quan sát được vi khuẩn và nấm men thì phải làm tiêu bản và nhuộm còn nấm mốc và trùng giày lại có thể quan sát trực tiếp.

Lời giải:

- Phương pháp quan sát gồm hai bước: chuẩn bị mẫu vật và quan sát bằng kính hiển vi.

- Muốn quan sát được vi khuẩn và nấm men thì phải làm tiêu bản và nhuộm còn nấm mốc và trùng giày lại có thể quan sát trực tiếp vì: vi khuẩn và nấm men có kích thước nhỏ, màu nhạt nên khó quan sát trực tiếp còn nấm mốc và trùng giày có kích thước lớn hơn, có nhiều màu sắc nên dễ quan sát trực tiếp.

3. Nghiên cứu đặc điểm hóa sinh của vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 105 SGK Sinh học 10: Em hãy giải thích kết quả thí nghiệm ở hình 17.6.

Lời giải:

Khi có mặt enzyme catalase, enzyme catalase sẽ phản ứng với nước oxi già (H2O2) để tạo thành nước và oxygen, oxygen sinh ra sẽ tạo hiện tượng sủi bọt:

- Mẫu vi khuẩn bên trái không có enzyme catalase nên sẽ không có phản ứng phân hủy H2O2 dẫn đến không xuất hiện hiện tượng sủi bọt khí.

- Mẫu vi khuẩn bên phải có enzyme catalase nên sẽ có phản ứng phân hủy H2O2 dẫn đến xuất hiện hiện tượng sủi bọt khí.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sinh 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh 10 Bài 17: Vi sinh vật và các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!