Giải bài tập SGK Sinh 10 Bài 20 ngắn nhất Cánh diều

Hướng dẫn Soạn Sinh 10 Bài 20: Thành tựu của công nghệ vi sinh vật và ứng dụng của vi sinh vật ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Sinh học 10 trang 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130 bộ Cánh Diều theo chương trình sách mới.

Bài 20: Thành tựu của công nghệ vi sinh vật và ứng dụng của vi sinh vật trang 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130 Sinh học 10 Cánh Diều

Mở đầu 1: Quan sát các công đoạn sản xuất phô mai trong một nhà máy (hình 20.1) và cho biết vi sinh vật được sử dụng trong công đoạn nào? Đó là nhóm vi sinh vật gì?

Lời giải:

Nhóm vi khuẩn propionic, nhóm vi khuẩn lactic và các loại nấm mốc được sử dụng trong công đoạn lên men pho mai

Mở đầu 1: Có thể sử dụng tế bào vi sinh vật như một "nhà máy" thực hiện đầy đủ các công đoạn khác nhau trong quy trình sản xuất sản phẩm phục vụ con người được không?

Lời giải:

Không thể sử dụng tế bào vi sinh vật như một "nhà máy" thực hiện đầy đủ các công đoạn khác nhau trong quy trình sản xuất sản phẩm phục vụ con người vì sản phẩm được vi sinh vật tạo ra cần trải qua một số bước nữa mới có thể trở thành sản phẩm hoàn chỉnh, phục vụ con người.

I. Công nghệ vi sinh vật và một số ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn

1. Công nghệ vi sinh vật

2. Cơ sở khoa học của việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Sinh học 10: Nêu các sơ sở khoa học của việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn.

Lời giải:

Các cơ sở khoa học của việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn là các hoạt động sống của vi sinh vật:

- Vi sinh vật đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân giải và tổng hợp các chất hữu cơ, chuyển hoá các chất vô cơ tạo ra nhiều sản phẩm hữu ích cho tự nhiên và con người.

- Nhiều vi sinh vật có khả năng sinh trưởng nhanh hoặc sống trong các môi trường cực kì khắc nghiệt.

3. Một số ứng dụng của vi sinh vật trong thực tiễn

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Sinh học 10: Em hãy tìm hiểu thông tin trên mạng internet và cho biết tảo xoắn Arthospira platensis  chứa hoạt chất sinh học có giá trị gì ? Vì sao chúng lại được dùng làm thực phẩm chức năng chống lão hóa.

Lời giải:

- Các hoạt chất sinh học có giá trị trong tảo xoắn Arthrospira platensis: protein với đầy đủ các acid amin không thay thế (cơ thể người và động vật không tự tổng hợp được), các vitamin và khoáng chất, aicd béo không bão hòa,…

- Tảo xoắn Arthrospira platensis được dùng làm thực phẩm chức năng chống lão hoá và làm trẻ da vì: Trong tảo xoắn Arthrospira platensis có chứa nhiều loại chất chống lão hóa như phycocyanin, β-caroten, vitamin E, acid γ-linoleic. Những chất này có khả năng loại bỏ các gốc tự do thông qua tác dụng chống oxi hóa, làm chậm sự lão hóa của tế bào.

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Sinh học 10: Kể tên một số chế phẩm vi sinh vật dùng trong chăn nuôi, trồng trọt mà em biết.

Lời giải:

Một số chế phẩm vi sinh vật dùng trong chăn nuôi, trồng trọt như: Thuốc trừ sâu sinh học, phân bón vi sinh.

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Sinh học 10: Việc ứng dụng vi sinh vật trong sản xuất phân hữu cơ dựa trên cơ sở khoa học nào?

Lời giải:

Việc ứng dụng vi sinh vật trong sản xuất phân hữu cơ dựa trên cơ sở khoa học: Một số vi sinh vật có vai trò quan trọng trong phân giải lân khó tan trong đất, tăng cường cố định đạm, phân giải mùn và các chất hữu cơ trong đất thành chất khoáng vô cơ mà cây có thể hấp thụ được, hỗ trợ và kích thích sinh trưởng bộ rễ cây trồng,… giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn.

Trả lời câu hỏi trang 125 SGK Sinh học 10: Quan sát hình 20.4 và cho biết nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra của ngành công nghiệp sản xuất ethanol sinh học. Hãy kể tên những sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất ethanol sinh học trên thị trường hiện nay mà em biết.

Lời giải:

- Nguyên liệu đầu vào: Đường mía, tinh bột ngô, sinh khối thực vật, phụ phẩm của trồng trọt. Sản phẩm đầu ra: xăng sinh học.

- Một số sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất ethanol sinh học là: vecni, dược phẩm, nước hoa, nước ướp gia vị, dung dịch tẩy rửa…

Trả lời câu hỏi trang 125 SGK Sinh học 10: Quan sát hình 20.5 và cho biết nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra của ngành công nghiệp sản xuất khí sinh học (biogas). Sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất khí sinh học được ứng dụng trong những lĩnh vực nào?

Lời giải:

- Nguyên liệu đầu vào: rác thải hữu cơ, phân và nước thải chăn nuôi, sinh khối thực vật, phụ phẩm của trồng trọt.

- Sản phẩm đầu ra: khí gas hữu cơ (methan) và phân bón hữu cơ

- Sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất khí sinh học được ứng dụng trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, môi trường,...

Trả lời câu hỏi trang 125 SGK Sinh học 10: Ở một số vùng nông thôn Việt Nam, người ta cũng sản xuất khí sinh học (biogas) tại các hộ nông dân. Tìm kiếm thông tin và cho biết nông dân ta đã tận dụng những phế phụ phẩm nông nghiệp nào để sản xuất khí sinh học và dùng sản phẩm khí sinh học đó cho những mục đích gì?

Lời giải:

- Nguyên liệu để sản xuất khí sinh học ở một số vùng nông thôn Việt Nam chủ yếu là những chất hữu cơ dễ phân huỷ như phân động vật; các loại thực vật như bèo, cỏ, rơm rạ,…

- Sản phẩm khí sinh học tạo ra được sử dụng cho những mục đích như thay thế chất đốt, sử dụng để chạy máy phát điện tạo ra điện sinh hoạt gia đình và điện phục vụ trang trại,…

Trả lời câu hỏi trang 125 SGK Sinh học 10: Kể tên một số sản phẩm thực phẩm ứng dụng công nghệ vi sinh vật mà em biết.

Lời giải:

Một số sản phẩm thực phẩm ứng dụng công nghệ vi sinh vật: nước tương, nước mắm, rau củ quả muối chua, sữa chua, phomai...

II. Một số thành tựu và dự án điều tra sản phẩm thương mại của công nghệ vi sinh vật

1. Một số thành tựu của công nghệ vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 126 SGK Sinh học 10: Vì sao vi sinh vật được sử dụng như những "nhà máy" để sản xuất protein, DNA, RNA và các sản phẩm  khác?

Lời giải:

Vi sinh vật được sử dụng như những “nhà máy” để sản xuất các protein, DNA, RNA và các sản phẩm khác vì vi sinh vật có khả năng trao đổi chất mạnh mẽ, sinh trưởng nhanh và hệ gene của chúng đã được nghiên cứu kĩ giúp dễ dàng điều khiển các hoạt động trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng.

Trả lời câu hỏi trang 127 SGK Sinh học 10: Để sản xuất các enzyme có thể hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cao thì sử dụng nhóm vi sinh vậy nào? Vì sao?

Lời giải:

- Để sản xuất các enzyme có thể hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cao thì cần sử dụng nhóm vi sinh vật ưa nhiệt vì các vi sinh vật ưa nhiệt có thể sống trong điều kiện nhiệt độ cao mà protein của chúng không bị biến tính (bất hoạt) tức là enzyme của chúng hoạt động được trong điều kiện nhiệt độ cao.

- Ví dụ: Các enzyme thuỷ phân tinh bột, lipid của các vi khuẩn ưa kiềm, chịu nhiệt được dùng trong công nghiệp giặt tẩy vì enzyme này có độ bền cao trong môi trường kiềm và nhiệt độ cao của quy trình giặt tẩy.

III. Ngành nghề liên quan đến công nghệ vi sinh vật và triển vọng của công nghệ vi sinh vật

1. Một số ngành nghề liên quan đến công nghẹ vi sinh vật và triển vọng

Trả lời câu hỏi trang 129 SGK Sinh học 10: Quan sát hình 20.7:

a) Cho biết người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ vi sinh vật có thể làm việc trong các cơ quan, đơn vị nào?

b) Công nghệ vi sinh vật hiện nay đang cung cấp những sản phẩm gì cho phát triển kinh tế, xã hội ở Việt Nam?

c) Các sản phẩm của công nghệ vi sinh vật được ứng dụng trong các lĩnh vực nào?

Lời giải:

a) Người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ vi sinh vật có thể làm việc trong các cơ quan quản lí nhà nước, viện nghiên cứu, các nhà máy, công xưởng,...

b) Công nghệ vi sinh vật hiện nay đang cung cấp những sản phẩm cho phát triển kinh tế, xã hội ở Việt Nam như: Thực phẩm chế biến, thức ăn chăn nuôi, phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc men, vaccine, xử lý môi trường, các loại hóa chất,...

c) Các sản phẩm của công nghệ vi sinh vật được ứng dụng trong các lĩnh vực: Chế biến thực phẩm, nông nghiệp, y - dược, môi trường, hóa chất, các ngành công nghiệp,...

Trả lời câu hỏi trang 130 SGK Sinh học 10: Dựa vào bảng 20.2 để liệt kê một số vị trí việc làm trong ngành Công nghệ vi sinh vật và hoàn thành các cột trong bảng 20.3.

Lời giải:

STT	Vị trí làm việc	Cơ quan, đơn vị làm việc	Các kiến thức, kĩ năng cần có
1	Kĩ thuật viên phân tích vi sinh vật gây bệnh	Phòng phân tích vi sinh vật ở các cơ sở ý tế	Hiểu biết về các vi sinh vật, kỹ năng làm thí nghiệm, nghiên cứu.
2	Kỹ sư thực phẩm	Bộ phân máy móc, phân mềm ở công ty chế biến thực phẩm	Biết cách vận hành, cơ chế của các loại phần mềm, máy móc chế biến thực phẩm
3	Nghiên cứu viên	Nghiên cứu trong viện nghiên cứu ở các trường đại học	Hiểu biết về các vi sinh vật, kỹ năng làm thí nghiệm với hóa chất, nghiên cứu

2. Triển vọng của ngành công nghệ vi sinh vật

Trả lời câu hỏi trang 130 SGK Sinh học 10: Kể tên các hướng phát triển của công nghệ vi sinh vật trong tương lai.

Lời giải:

Công nghệ vi sinh vật trong trương lai là ngành công nghệ giao thoa của nhiều ngành khác nhau: công nghệ gene, tin sinh học, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo. Trong tương lai, công nghệ vi sinh vật hướng đến:

- Chỉnh sửa, tạo đột biến định hướng các gene trong tế bào các sinh vật

- Tìm kiếm và khai thác các nguồn gene vi sinh vật

- Thiết lập các hệ thống lên men lớn, tự động, liên tục và đồng bộ với công nghệ thu hồi

- Xây dựng các giải pháp phân tích ci sinh vật tự động trong công nghiệp, nông nghiệp và xử lý môi trường

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sinh 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh 10 Bài 20: Thành tựu của công nghệ vi sinh vật và ứng dụng của vi sinh vật trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!