Đọc hiểu Thắp mình để sang xuân

Tuổi trẻ là tương lai của đất nước, nhưng nếu như nguồn tiềm lực quan trọng ấy không chịu trau rèn biến mình thành chất dẫn, chỉ chăm chăm hưởng lợi và tự trừ mình ra khỏi công việc chung của xã hội, sống ích kỉ chỉ biết chính mình thì ngọn lửa thanh xuân, nhiệt huyết tuổi trẻ và tương lai đất nước sẽ từ đâu mà có? Đó cũng chính là một thông điệp ý nghĩa mà nhà văn Đoàn Công Lê Huy thể hiện qua đoạn trích “Thắp mình để sang xuân”. Dưới đây là đề đọc hiểu Thắp mình để sang xuân. Mời các bạn cùng tham khảo nhé!

Đọc hiểu Thắp mình để sang xuân

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

“Hòn đá có thể cho lửa, cành cây có thể cho lửa. Nhưng chỉ có con người mới biết nuôi lửa và truyền lửa. Lửa xuất hiện khi có tương tác, ít ra là hai vật thể tạo lửa. Lửa là kết quả của số nhiều. Cô bé bán diêm là số đơn. Cô đã chết vì thiếu lửa. Để rồi từ đó loài người đã cảnh giác thắp nến suốt mùa Giáng sinh để cho không còn em bé bán diêm nào phải chết vì thiếu lửa.

Nước Việt hình chữ “S”, hiện thân của số nhiều, lẽ nào không biết nuôi lửa và truyền lửa, lẽ nào thiếu lửa? Không có lửa, con rồng chẳng phải là rồng, chỉ là con giun, con rắn. Không có lửa làm gì có “nồng” nàn, “nhiệt” tâm! Làm gì có “sốt” sắng, “nhiệt” tình, đuốc tuệ! Làm gì còn “nhiệt” huyết, “cháy” bỏng! Sẽ đâu rồi “lửa” yêu thương? Việc mẹ cha, việc nhà, việc nước, làm gì với đôi vai lạnh lẽo, ơ hờ? Không có lửa em lấy gì “hun” đúc ý chí, “nấu” sử sôi kinh? Em… sống đời thực vật vô tri như lưng cây, mắt lá, đầu cành, thân cỏ…. Cho nên: Biết ủ lửa để giữ nhân cách – người, nhân cách – Việt. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội. Thế nhưng: Nếu không có lửa làm sao thành mùa xuân?”.

(Trích Thắp mình để sang xuân, Nhà văn Đoàn Công Lê Huy)

Câu 1. Xác phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên. (0,5 điểm)

Câu 2. Cho biết ý nghĩa của từ " lửa" được in đậm trong hai câu văn sau: " Hòn đá có thể cho lửa, cành cây có thể cho lửa. Nhưng chỉ có con người mới biết nuôi lửa và truyền lửa". (0,5 điểm)

Câu 3. Tại sao tác giả lại nói: “ Biết ủ lửa để giữ nhân cách - người , nhân cách - Việt”? (1,0 điểm)

Câu 4. Thông điệp có ý nghĩa nhất được rút ra từ đoạn văn bản trên là gì? (1,0 điểm)

Đáp án:

Câu 1:

Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên: nghị luận

Câu 2:

Từ “lửa” được nói đến trong câu văn mang ý nghĩa ẩn dụ, nó là: nhiệt huyết, đam mê, khát vọng, ý chí, niềm tin, là tình yêu thương mãnh liệt… ngọn lửa ấy được con người nuôi dưỡng trong tâm hồn và có thể lan truyền từ người này sang người khác.

Câu 3:

“Biết ủ lửa để giữ nhân cách – người, nhân cách – Việt” 

“Biết ủ lửa” tức là biết nhen nhóm, nuôi dưỡng lửa trong tâm hồn mình. Có ngọn lửa của đam mê, khát vọng mới dám sống hết mình, dám theo đuổi ước mơ hoài bão. Có ngọn lửa của ý chí, nghị lực sẽ có sức mạnh để vượt qua khó khăn trở ngại, đến được cái đích mà mình muốn. Có ngọn lửa của tình yêu thương sẽ sống nhân ái, nhân văn hơn, sẵn sàng hi sinh vì người khác. Ngọn lửa ấy giúp ta làm nên giá trị nhân cách con người.

Câu 4:

HS có thể rút ra những thông điệp khác nhau từ đoạn văn bản trên và trình bày suy nghĩ thấm thía của mình về thông điệp đó.

Ví dụ: Không có lửa cuộc sống con người chỉ còn là sự tồn tại.

Hoặc: Từ ngọn lửa – phát hiện nguồn năng lượng quan trọng nhất trong tiến hóa loài người đã giúp chúng ta thoát khỏi tình trạng ăn lông ở lỗ để phát triển thành xã hội hiện đại như bây giờ, chúng được tạo thành do ma sát tiếp xúc làm nhiệt lượng tỏa ra. Từ sự hình thành lửa, tác giả muốn nói tới nhiệt huyết của con người. Mỗi chúng ta trước hết phải tự có nhiệt trong tim, nuôi dưỡng khối tình cảm, trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội, cao hơn là đất nước, từ đó liên kết chặt chẽ với nhau, tiếp xúc để bùng cháy tạo ra sức mạnh, nguồn nhiệt năng quan trọng để phát triển đất nước. Tuổi trẻ là tương lai của đất nước, nhưng nếu như nguồn tiềm lực quan trọng ấy không chịu trau rèn biến mình thành chất dẫn, chỉ chăm chăm hưởng lợi và tự trừ mình ra khỏi công việc chung của xã hội, sống ích kỉ chỉ biết chính mình thì ngọn lửa thanh xuân, nhiệt huyết tuổi trẻ và tương lai đất nước sẽ từ đâu mà có? Hãy quan tâm tới xung quanh mình hơn, biết yêu thương hơn để ngọn lửa yêu thương, đoàn kết như dân tộc ta đã truyền thừa bao đời nay: Bầu ơi thương lấy bí cùng...

>>> Xem thêm: Đọc hiểu tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu